O çocuğa bir temmuz günü rastladım. Sıcak mı sıcak günlerdi. Ne limonata ne de dondurma ferahlatmıyordu insanı. Ama içimde bir hafiflik vardı. Süpriz bir şeylerin yaşanacağını günün başından beri hissediyordum. Çünkü dışarıya inat içimde bir serinlik yaşıyordum. Haydi dedim. Yelkenleri şişir, güzellikleri dostlarla paylaşma vakti geldi. Çıkıp dolaşmalısın. Doğrusu dostları ziyaret etmeyeli uzun zaman olmuştu. Yanıma bir iki arkadaşı alarak yola çıktım. Gün boyu pek çok güzel şey yaşadık. İnanın her biri böyle bir yazıya konu olabilecek değerdeydi. Ama bir tanesi vardı ki, onu mutlaka sizlerle paylaşmalıyım.

Sokak-dükkan, eş-dost derken Zeki’nin dükkanına kadar gelmiştim. Zeki Çallı, kadim dostlarımdan biridir. Onun ticarethanesinde kısa ama bereketli zamanlar geçirmişimdir hep. Oturduk, halka olduk. Çaylar geldi. Bu çay, sıcakta da soğukta da aynı lezzettedir. Masanın üzerinde gerinmiş yatan tekire gözüm ilişti. Kedinin sinek avlayanını da ben ilk burda gördüm. Tekir bana Gümüş’ü hatırlattı. Bir otuz sene önceyi yani. O yüzü ihtiyar bir nineyi hatırlatan Van kedisi, pek asaletli bir hayvandı. Bu mekanı severim ben. Rahmetli babamın yazıhanesini hatırlatır. Burada, bu tatlı sohbetlerde, ulvi şeyler konuşulur, gündelik hadiselerin, geçici işlerin dışına çıkılır.Ama hayattan kopulmaz. Bir yandan müşteriler gelir işlerini görürler, bir yandan hayatın, varlığın, geçmişin ve geleceğin esrarına dair sorular sorulup, cevaplar aranır. Zamanı Yaratan’a vaktin zekatı böylece ödenir. Ferahlık olur, neşe gelir yüzlerde ve gönüllerde yerleşir.

Bir ara dükkanın kapısında minik bir çocuk belirdi. elinde bir deste kağıt tomarı tutmaktaydı. Gayet ciddi idi. Dükkan dükkan dolaşıp, reklam bildirileri dağıtan o çocuklardan biri gibiydi. Üzerinde Beşiktaş forması başında şapkası vardı. “Kerata bu yaşta reklam işine girmiş” diye içimden geçti. Zeki’nin oğlu Bahadır’a yaklaşıp elindeki kağıt tomarından bir yaprak çıkarıp ona verdi. Sonra da çıkıp gitti dükkandan. Bahadır eline tutuşturulan kağıda bakıp gülümsedi, sonra da kağıdı “abi bak hele şuna” der gibi bana uzattı. Bu eski bir kitaptan koparılmış tek bir sahife idi. Şaşırdım. “Bahadır git şu veledi çağır bakalım, bu işin aslı ne imiş” dedim.

Az sonra Bahadır kapıda çocukla beraberdi. Az önce bildiri dağıtıyor zannıyla dikkatle bakamadığım bu çocuk şimdi herşeyiyle bir merak konusuydu benim için. Üç karış boy, cin gibi bakan gözler ve her çocukta olduğu gibi yüzünde parlayan tertemiz bir çocuk safiyeti. Dışı kaç metre, kaç santim önemli mi işte sana koca bir dünya karşında duruyor diye düsündüm. O an “Allah’ın o kadar çok sanat eseri var ki, insan ise bunların içinde şaheseri” diye dalıp gitmişim. Şaşkınlıkla ve hayretle epey süzdükten sonra çocuğu bir el işareti ile yanıma çağırdım. İskemlelerde oturan gözler bize çevrildi.

“Senin ismin ne güzelim” dedim. Çocuk “Ensar” (yardımcı) dedi. İsimlerle cisimler arasındaki uygunluğun hayata yansıması ne kadar güzeldi. “Ensar,”dedim

“Elindeki bu kağıt parçalarını ne yapıyorsun?”

“Annem bu kitabı çöpe atacaktı, kıyamadım. Ben de sayfalarını dükkan dükkan dolaşıp dağıtıyorum” dedi. Kalayazdım. Başkası böyle birşey anlatsa belkide inanmazdım.

“Nerde oturuyorsun?”

“Arka sokakta.”

“Kaç yaşındasın?”

“Altı.”

“Okuma yazma biliyor musun?”

“Yok. Bu sene gideceğim.”

Şu işe bakın. Okuması yazması yok, ama kitabın kıymetini biliyor. … O gün, çok sevdiğim Uğurböceğinin yeni dizisi Okuma Zamanı kitaplarımız yeni çıkmış ve elimdeydi.

“Ensar okumaya başladığın zaman ilk kitapların inşaallah bunlar olur” diyerek, imzaladım ve kitapları hediye ettim. Alnına bir buse kondurup ayrıldığımızda Ensar kaldığı yerden işine devam ediyordu. Dükkan dükkan dolaşıyor, yaprak yaprak kitap dağıtıyordu. O akşam bu hadiseyi yazmayı düşünerek notlar almaya başladım. Ensar’ın dağıttığı o kitap sayfasını da cebime koymuştum. Geceye doğru alıp baktım. “Ömrümde böyle çocuk görmedim” diye başlayan bir yazı vardı üzerinde. Benim yazımın başlığı da böylece çıkmış oldu.

Çevremdekiler ve yeğenlerim aynı şeyi soruyorlar, “Hep sana mı denk düşüyor böyle önemli şeyleri yaşamak, bize niye olmuyor? ” Ben de onlara şu cavabı veriyorum: “Her güne ümitle başlar, beklentilerinizi yüksek tutarsanız, yaşadığınız olayları ciddiye alırsanız hiçbir şeyin sıradan olmadığını görecek, benden fazlasını yaşadığınıza inanacaksınız.”

Selim Gündüzalp

Zafer Dergisi

Bir zamanlar, Erzurum ilinin bir köyünde, kendi halinde yaşayan bir adamcağız vardı. Kunduracılık yaparak geçimini temin ederdi. Kazanndığından bir kısmını da kenara ayırmayı adet edinmişti. Adamcağızın bundan muradı, bir kere çıktığı hac yolculuğuna bir kere daha çıkmaktı.

Zaman geçti, Kunduracının kenarda biriktirdiği paralar, hatırı sayılır bir miktara ulaştı. Hesabını kitabını yaptı. Para hac için kâfi idi. O da yol hazırlıklarına başlayıverdi. O hazırlık yapadursun, kümesindeki üç-beş tavuktan biri hastalanıp öldü. Adam da bu ölü tavukları alıp kapısının önündeki çöplüğe attı.

Ertesi sabah bir baktı ki, ölü tavuk attığı yerde değil. ‘Acaba’ dedi. ‘Köpekler mi aldı götürdü?’ Ama köpekler alıp gitmez oracıkta yerdi. Kimin aldığıın pek merak etti. Birisinin almış olacağından şüphe etti. ‘Birisi bu hasta tavuğu yerse, o da hastalanır. Ah keşke gömeydim de böyle ortalığa bırakmayaydım’ diye eyvahlandı. Sağa sola bakınırken, üç beş ev ötesinde oturan dul ve fakir bir kadıncağızın evinden pişmiş tavuk kokusunun geldiğini farketti. ‘Eyvahlar olsun! Bu fukara kadıncağız tavuğu almış olmasın’ dedi. Gidip kapılarını çaldı. Hakikaten de, dul ve fakir kadın, adamın çöpe attığı tavuğu almıştı. ‘Bacım, o tavuk hasta idi. Yenmez ki!’ dedi.

Kadın: ‘Ağam, ben fakirim, günler oldu şu çocukcağızlarıma aş edemedim. Bu ölü tavuğu da o sebeble aldım ki, kursaklarına lokma girsin.’

Bu sözleri duyan kunduracı: ‘Vay benim halime’ der. ‘Şu kadıncağız ile yavruları aç yatar aç kalkarlar da, ben kenara akçe yığarım.’

Sonra da ikinci kez hacca gitmekten vazgeçer. Elinde avucunda ne biriktirdiyse kadına verir, doyurur giydirir. Kendisini bekleyen hac kafilesini de: ‘Siz varın gidin. Allah haccınızı mubarek etsin’ diye uğurlar. Kafilesi, kunduracıyı köyünde bırakarak yola çıkar. Ova geçilir, dağ aşılır, çöl adımlanır..

Onlar mübarek Hicaz’a varırlar. Kâbe’ye vardıklarında bir de ne görsünler, kunduracı, beyaz ihrama bürünmüş, tavaf ediyor. Şaşırıp kalırlar. İçlerinden bir kaçı koşarak yanına gidip sormak ister. Ancak gittiklerinde onu gördükleri yerde bulamazlar. Bakarlar, başka bir tarafta yine görürler. Bu sefer de o yana koşarlar. Ancak yine aynı şey olur. Gözlerinin değdiği yere, ayakları değdiğinde, kunduracı orada yoktur. Seslenirler, seslerini duyuramazlar. Bu böyle çokca olur.

Nihayet hac vazifesi biter ve kafile geriye, köylerine doğru yola çıkar. Köye dönüp geldiklerinde, konu komşu, hısım akraba, torun torba ziyarete gelip el öpmek için sıraya girince, hacılar bir türlü ellerini vermezler. ‘Boşverin’ derler, ‘Bizim elimizi öpüp de ne yapacaksınız! Gelin hep beraber kunduracıya gidelim, onun ellerini öpelim. Esas hacı odur.’ ‘Hac da kapının önünde, aç da’ sözü, işte bu şekilde doğar. ‘”

Selim Gündüzalp

Deyimler ve Öyküleri

Zafer Dergisi