İman ise ilimdir, vücudîdir, ispattır, hükümdür.

“İman ise ilimdir, vücudîdir, ispattır, hükümdür. Her bir menfî meselesi dahi, bir müspet hakikatın ünvanı ve perdesidir.” cümlesini izah edebilir misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

İnkâr: Nekere kökünden yani; marifenin zıddı, belirsizlik manasını ifade ediyor.

Küfür: Kefere kökünden; yani örtmek, saklamak, inanmamak manalarını ifade ediyor.

Nefiy: Menfi, nefe kökünden, müsbetin zıddı ihraç etmek, çıkarmak, kabul etmemek, reddetmek, manalarını ifade ediyor.

Cehil: Cehele kökünden bilmeyenler, ilimden mahrum olanlar manasını ifade ediyor.

“Küfrün mahiyeti bir inkardır, bir cehildir, bir nefiydir. İman ise ilimdir, vücudidir, ispattır, hükümdür.” (1)

Bu kelimeleri de nazara alacak olursak; imani meselelerin külli olsun cüz’i olsun her biri ilimdir isbattır. Mesela; Allah’a iman mevzuunda “Bir harf katipsiz olmaz, san’atlı bir eser sanatkarı icap eder.” gibi izahlar ilimdir isbattır, hükümdür. Farazi indi mücerred, soyut, kuru ifadeler değildir.

Fakat ALLAH’a şirk ortak misil benzer gibi görüşler ise aklen mantıken fikren o davayı ettirecek bir sebep olmadığı için manasız sözler hükmündedir. Yani; sureten isbat vevücudi görülsede manası ademdir, nefiydir.

“İmanın her bir menfi meselesi bir müsbet hakikatın ünvanıdır.”

Mesela: Layemut; Layezel: hayatı sona ermez, zeval bulmaz, yok olmaz manalarını ifade etmekle Zat-ı Zülcelal’in ezeli ve ebedi oluşunu ifade eden kıdem sıfatını isbat etmektir. Yine sure-i İhlas’dan “lem yelid velem yuled” doğmamış ve doğrulmamış manalarını ifade etmekle beraber Zat-Kibriyanın Halık, Kayyum isimlerini, vacip, kadim, ezeli sıfatlarını isbat etmektir.

La Rezzake İlla Hu: “Ondan başka Rezzak yoktur.”, manasına gelmekle beraber, yaratılan her mahlukun rızkını veren tek bir ilahın varlığını isbat etmekle “Hayatı veren kim ise, o hayatı rızık ile idame eden O’dur.” Hakikatini isbat ve izah ediyor.

(1) bk. Şualar, Yedinci Şua.

Selam ve dua ile…
Sorularla Risale Editörü