İstinca ve istibra

         (Dışkı, idrar,Vedi, Meni ve Meziden temizlenmek)

         Bir ibadetin farzları, olmazsa olmaz manasına geldiği unutulmamalıdır. Ön hazırlık mahiyeti taşıyan namazın dışındaki farzlarından birisi de hadesten taharettir. (Pislikten temizlenmektir.) Yani abdesti olmayanın abdest alması, gusül abdesti alması icap eden kimsenin de gusletmesi namaza başlanmadan önce mutlaka gereklidir. Abdest namaza hazırlık için gerekli olduğu gibi, abdest için, istinca ve istibra gereklidir.

         Bu noktada hiç şüphesiz, namazın mükemmel olması, abdestin doğru ve tam alınmasına bağlı olduğu gibi, abdestin sıhhati de abdest öncesi yapılacak itsinca ve ibtibranın doğru yapılmasına bağlıdır. Aksi halde, istibra ve istincadaki bir eksiklik, doğrudan abdestin ve o abdestle kılınacak namazın bozulmasına yol açabilir.

         İstinca: Büyük abdest bozduktan sonra yapılan temizliğe denilmektedir.

         İstibra: Küçük abdest bozduktan sonra idrardan kurtulmak, temizlenmek, sidik eserinin tamamının kesilmesini beklemektir.

         Abdest almaya hazırlanan bir kişinin, idrarını yaptıktan sonra, idrarın akmasıda bir damla kalmadığına: Kalbi mutmain olmadıkça, abdeste başlaması caiz olmaz. Çünkü idrar sızıntısının çıkması veya damlaması abdestin bozulmasına yol açar. Daha ziyade erkeklerin bu konuda dikkatli olması gerekir. Abdest aldıktan sonra idrar (sidik) sızarsa abdest bozulur.

         İstinca ve istibra ile alakalı bazı hususlar:

  • Oturarak idrar yapmak lazımdır. Bu şekilde idrar torbası daha iyi boşalır. Akıntı ve sızıntı olmaz. (Oturaklı klozet taşları elbisenin bislenmemesi içindaha münasiptir.)
  • Özürsüz olarak ayakta idrar yapmak mekruhtur.
  • İdrar sıçramasını önlemek için bir çukura veya tuvalet deliğinin tam ortasına yapmalıdır.
  • İstincadan sonra tuvalet kâğıdı veya temiz bir bez ile kurulanmalıdır.
  • İdrar sıçratmamanın önemiyle alakalı Peygamber Efendimiz şöyle buyurumuştur:
  • “İdrardan sakınınız! Çünkü kabir azabının çoğu ondandır.” (Hadis-i Şerif)
  • “Sizden biriniz idrarını yaptıktan sonra tenasül uzvunu üç defa kuvvetle çeksin.” Hadis-i Şerif, İbni Mace, H:326, Kütüb-i Sitte, c.16, s.565, H:6091)
  • Kadınların istibra yapması gerekmez. Kadınların istinca yaptıktan sonra hemen abdest almayıp bir süre beklemeleri kâfidir.

         Erkeklerin tenasül uzvundan gelen sıvılar:

Hadesten taharet yolu olan abdest ve guslü gerektirip gerektirmemesi açısından erkeğin tenasül uzvundan gelen sıvıların özelliklerini bilmek gerekir. Kaynaklarımızda belirtildiğine göre erkeklerin tanasül uzvundan (cinsel organından) dört türlü sıvı gelir:

  1. İdrar: Bundan dolayı sadece abdest almak gerekir.
  2. Vedi: İdrar yaptıktan sonra gelen koyu sarı renkte kalın idrar damlasıdır. İdrarın bittiğini gösterir. Herhangi bir hastalık alameti değildir. Bundan dolayı gusül lazım gelmez, idrardan sonra olduğu gibi, sadece abdest alınması yeterlidir.
  3. Mezi: İdrar atım yolundaki bezlerin ve prostat dokusunun salgısından meydana gelir. Umumiyetle İnce, beyaz, miktarı az, saydam bir sıvıdır. çoğu zaman şehveti uyandıran hanımlara bakmaktan şehevi heyecandan sonra da akar. Bekâr erkeklerde sık sık rastlanan bu sıvı normal bir akıntıdır. Meziden dolayı gusül gerekmez, sadece abdest alınması yeterlidir.
  4. Meni: Kirli beyaz renkte, koyu kıvamda, hamur kokusundandır. Şehvetle çıkar. Bu sıvının daha fazla hanımla birleşme neticesinde meydana gelir. Hatta bu sıvedan hanımlar hamile  kalır. bunun çıkmasıyla gusül abdesti lazım gelir.

         Görüldüğü gibi, saydığımız bu dört sıvıdan bir tek meninin gelmesi gusül abdesti almayı gerektirir. Diğerlerinin akması gusül gerektirmez. Sadece abdesti bozan bu sıvıları tanımayan birçok gencin, meziden dolayı gusül abdesti alarak her gün yıkanma sebebi ile üşütmelerine şahit olmuşuzdur. Hâlbuki mezi ve vedi’den dolayı gusül lazım gelmez, abdest alınması kafidir.

         Sıvazlama metodu

         İstibra için yapılan sıvazlama metodu şöyle uygulanır:

         İdrar yaptıktan sonra biraz beklenir.

         Bu sırada istinca yapılır. Yani büyük abdest yapılır, sonra suyla yıkayarak temizlik yapılır. Bundan sonra mümkünse tuvalet kâğıdı veya temiz bir bezle kurulamak gerekir.  Büyük hacetini yaparken idrarın kalan sızıntılarını büyük abdesti yapma temizleyebilir.

         Çünkü istincada taharetlenirken refleks olarak mesane çıkışındaki büzücü kaslar gevşer ve bir miktar idrar tekrar idrar kanalına geçer. Böylece daha önce istibrayla boşaltılan idrar kanalı de boşanır.

         Sonra bir iki defa öksürülür. Öksürmekle boğaz damarlarının mesaneye kadar olan uzantıları o kısmı harekete geçirir ve kalıntı idrarı dışarı atar.

         Önemle üzerinde durulması gereken bir husus, istibranın tuvalette yapılmasıdır veya pensimizin başına üç dört kat tuvalet kȃğıdı koysak ta olur. ne zaman kanȃatın gelir ki, sızıntı bitmiştir kȃğıdı atarsı iş biter. Bilmeliyiz ki avucumuzu ıslatmaktan fazla donumuzu ıslattı ise nama kabul olmaz. az ise kerahet ile kabul olur.

         Her gün en az 4-5 defa tuvalete giden bir kişi, iç çamaşırını temiz tutmaya dikkat etmeli.

         Herhalde anlaşıldı, başımız şüpheden kurtulmak için, tuvalette isek ya bir miktar zıplayacağız dışarda ise sızıntı bitti kanaatımız gelince abdest alabiliriz.   

İstibradan vesveseye girmemek için

İstibra yapma hususunda insanlar farklı farklıdır. Herkes kendi durumunu daha iyi bilir. Bazılarının idrar akıntısı hemen kesilir. Böyle kimselerin abdestini hemen almaları caizdir. Bazılarının akıntıları ise daha uzun sürer. Bunların ise istibrayı -sızılmasını beklemeleri farzdır.

Paylaşan: Abdülkadir Haktanır

Sende yorum yazabilirsin

%d blogcu bunu beğendi: