Kur’an-ı Kerim İlme Teşvik Ediyor

Muhakemat, hakikat unsuru, belagat ve akide şeklinde üç bülümdür. Belagatı anlamayanın Kuranı Kerimi anlamayacağını iddia eder. Akıl ve nakil çeliştiğinde akla itibar edilir ama akıl akıl olmalı böyle bir akıl karşısında akille nakil zaten çelişmez.

Aklın dinde yeri nedir? Din akla değil nakle dayanır ancak akıl olmadan din anlaşılmaz. Burada maksat aklı hakim hale getirmek değildir. Bir hadisi şerifte dünyanın öküz ve balığın üzerinde olduğu söylenir bu hadisi anlamak akılla olur akıl bunun mecaz olduğunu anlayıp öyle değerlendirir, böyle yapmazsak taassuba düşeriz.

Kuranı Kerimde dört esas vardır bunlar Kuranı Kerimin her yerinde görülür. Tevhid, nübüvvet, haşir ve adalet. Adalet Allah’ın kulları üzerinde hakkı, kulların birbirleri üzerinde hakkı ve kulun kendi içinde hakkı. Necisin? Nereden gelir nereye gidersin? Burada vazifen ne? Buna akıl felsefe cevap veremez burada vahye ihtiyaç vardır. Kuranı Kerimin gayesi yağmur nasıl yağar değil yağmuru kimin yağdırdığını öğretmektir.

Bilimin konularını Kuranı Kerimde aramak gaye olmamalı. Bir iğne ustasız olamayacağına göre mükemmel olan kainatta sanatı olan her bir eser ustasını gösteriyor, Allah’ı anlatıyor, şehadet ediyor. Kuran Allah’ın kelamdır dağlar, güneş, yer, atmosfer Allah’ın saltanatını ilan eder. Göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah’ındır, hepsi secde eder. Kuranı Kerim ilimlere işaret eder. Yaş kuru ne varsa kitabı mübinde vardır, kıyamet gününe nefse yemin eder, parmak uçlarına kadar diriltmeye muktediriz der taki 19. Yüzyılda anlaşılmıştır.

İlme teşvik eder. Göklerde yerde ne var bakın. Üzerlerinde uçan kuşlara bakmadılar mı? İnsanoğlu inceleyip uçağı yaptı. Arzı sizin emrinize verdik, arzın omuzları üzerinde yürüyün. Bütün bunlarda coğrafi keşif için teşvik var. Tefekkürden gaflet edenleri uyandırmak için, insan yediği şeylere baksın der, zeytine, incire yemin eder bunları ayrıcalıklı kılarak sırrını anlamamızı ister.

Kuranı Kerim mürşittir, ilimlere alakalı çok sırları içinde barındırıyor, avamdan havasa kadar herkes payını alır demekki mana mertebeleri var. Sadece bilimsel gerçeklerden bahsetmez, aynı zamanda mucizedir. Dünya 108 bin km hızla dönüyor deseydi bir damla suda milyonlarca mikrop var diye söyleseydi, güneş dünyadan bir milyon defa büyük diye bahsetse idi, topraktaki elementleri söyleseydi 1400 yıl önce yaşayan insanlar inanmazdı. Kuranı Kerim in icazına aykırı olan hiç bir şey Kuranı kerimde yoktur. Zamanla anlaşılacak ayetler bulunur. Bilenle bilmeyeni bir tutmayan İslam, iki günü bir olan kayıptadır diyerek okuyarak çalışarak öğrenmeyi teşvik eder. Müslümana da bu yakışır.

Çetin Kılıç

Kaynak Muhakemat dersleri Şadi Eren