“Konuşmalarımda soruyorum: “Kimler anneleri ve babalarıyla oyun oynadığını hatırlıyor?”
Genelde salonun sadece %20’sinin parmakları havaya kalkıyor. Kalan büyük çoğunluğun ise annesi veya babasıyla oyun oynayamadığını görüyorum.
Peki, bu ne anlama gelir? Aileler neden çocuklarıyla oyun oynamaz?
ARAŞTIRMA
Danimarkalı araştırmacılar Lier ve Gammeltoft, bir yaşındaki çocuklarla annelerinin ilişkilerini uzun süre gözlemliyor.
Bu gözlemler sonucunda keşfediyorlar ki psikolojik sorunları olan anneler, diğer annelere göre çocuklarıyla çok daha az göz teması kuruyor.
Çocuklarının gözlerinin içine bakamıyor. Bu durumda çocukla anne arasında sağlıklı bir bağlanma gerçekleşemiyor. Çocuk kendini güvende hissetmiyor ve ağlaması gittikçe artıyor.
Peki, bir anne neden çocuğuyla göz teması kuramaz?
DEĞERSİZLİK DUYGUSU
Bunun temelinde “değersizlik duygusu” yatıyor.
Bir birey, ailesinden koşulsuz sevgi görmediyse, kendisini değersiz hisseder.
Değersiz hisseden bir kişiye de değer verirseniz, o kişide çatışma ve dolayısıyla kaygı yaratırsınız.
Bu araştırmada da tam olarak bu olmuştur.
ÇOCUĞUN SEVGİSİ
Yeni doğan bir çocuk, annesine gerçek sevgi verir. Göz teması kurar.
Ama annede değersizlik duygusu varsa, bu sevgi gösterisine karşılık veremez.
Çünkü sevgiyi hak etmediğini düşünen bir insan, sevgiyi alamaz ve kabul edemez.
Bu durumda kaygılanır ve gözlerini kaçırır.
Peki, değersizlik duygusu olan baba ne yapar?
BABA VE ÇOCUK
Bir süre sonra çocuk oyun oynamaya başlar ve oyun oynarken neşelidir.
Neşe de sevginin bir göstergesidir. Çünkü sevginin olduğu yerde neşe vardır.
Ama eğer babada değersizlik duygusu varsa, evdeki neşe ortamı, yani sevgi ortamı, babayı germeye başlar.
Baba da ortaya neşe/sevgi çıkmasın diye çocuğuyla oyun oynamamayı seçer.
OYUN YASAĞI
Oyun yasağı getirir ve çocuğuyla oyun oynamayı bırakır. Böylelikle çocuğun oyununu engeller.
“Dışarda oyna” der. “Sessiz ol” der. Hatta oyun oynadığı için kızar bile. Böylece çocuğun neşesini öldürür.
Savunma mekanizması olarak otoriter bir tavır takınır. Babanın tek amacı vardır, kendi ‘değersiz benliğini’ korumak.
-MIŞ GİBİ OYUNLAR
Değersizlik duygusu olan bazı babalar, çocuğun oyun oynamasına izin verir ama yanında oynamasını istemez. Çocuk yanında oynasa bile oyununa eşlik etmez.
Değersizlik duygusu olan bazı babalar da çocuklarıyla oyun oynadığını zanneder ama aslında oyun (play) oynamıyordur. Sadece başarı odaklı etkinlik ya da yarışma (game) yapıyordur.
(Türkçe de karşılığı yok ama aslında bu “play” ile “game” arasındaki fark.)
Maalesef birçok Türk ailesinde durum bu şekilde vuku bulur.
OYUN VE SEVGİ
Kısacası, oyun neşe getirir ve neşe de sevginin göstergesidir.
Anne veya baba değersiz hissediyorsa, çocuklarıyla çok oyun oynamazlar.
Çocuğunuzun mutlu ve huzurlu bir birey olarak yetiştirmek ve ona gerçek sevgi vermek istiyorsanız; kendinizi analiz etmeniz ve onla sık sık oyun oynamanız gerekir.
Ama unutmayın ki; oyunun hiçbir amacı yoktur. Kazanma veya performans kaygısı da yoktur. Oyun sadece oyun oynamak için oynanır.
Özgür Bolat – www.ozgurbolat.net
cocukaile.net