Bütün varlıklar Allah’ı tesbih ederler
Bediüzzaman Said Nursî Hazretleri zaman zaman dağlara, ormanlara ve yüksek tepelere gider; hem teneffüs hem de ilâhî sanatı tefekkür ederdi.
Barla’da Çamdağı tepesi, Gelincik Dağı tepesi, Tepelice gibi yerler, Hatta, Çamdağı için, “Ben bu menzilleri Yıldız Sarayı’na değişmem.” demiştir ve Risale-i Nur bazı bölümlerinin telif edildiği yerler buralardır.
Bediüzzaman Hazretleri yeşile çok önem verirdi. “Nebatat” olarak tanımladığı bitkileri; zemin yüzünde yazılan, bahar mevsiminde teşhir edilen mu’cizeli eserleri olarak takdim eder ve bu varlıkların kendine has dilleri ile Allah’ı tesbih ettiklerini birçok misalle manevi anlamda akla, kalbe ve ruha yakınlaştırmıştır.
Mesela, “… yüzbinler muhtelif mahlûkatın taifeleri, birbiri içinde beraber icad edilir, rûy-i zeminde yazılır; galatsız, kusursuz, kemal-i intizamla değiştirilir…”1 ifadesinde olduğu gibi.
Örneğin, elma bir türdür, kültür çalışmalarıyla bin farklı elma çeşidi üretildiği tahmin edilmektedir. Keza, hayvanlar âleminde de bu böyledir.
Yeryüzünde bulunan tahminî üç milyondan fazla türün birlikte teşhir edilmelerinin en mühim hikmeti, Cenab-ı Hakk’ın her bir varlığa ona münasip bir beden giydirerek sanatının harikalarını ve mucizelerini ilan etmesi, şuur sahiplerine okutturması ve kendi sanat harikalarını bizzat müşahede etmesidir.
Bu kadar farklı hayvan türlerinden hiçbiri hikmetsiz ve luzümsuz değildir. Bugün ilim adamları ispat etmişlerdir ki; bütün hayvan türleri bir bütünün parçaları gibidirler, birisi olmasa tabiattaki ekolojik denge bozulur. Bu da birçok hikmetlerden bir hikmet sayılabilir.
“… Yakînen bana bildirildi ki, kâinattaki kudretin faaliyeti ve seyr ü seyelân-ı eşya o kadar manidardır ki; o faaliyet ile Sâni-i Hakîm, enva-ı kâinatı konuşturuyor…”2
Demek ki, “Hakikî hakaik-i eşya, esma-i İlâhiyedir. Mahiyet-i eşya ise, o hakaikın gölgeleridir.”3, Bu varlık âlemindeki her mahluk Cenab-ı Hakk’ın isimlerinin tecelli etmesiyle ortaya çıkmıştır. Esas olan bu isimlerdir. Bunların tümünün de özelliği, küllî bir ibadet ve tesbih etmeleridir.
15.10.2022
Rüstem Garzanlı
Dipnotlar:
1- Sözler, 22. Söz, 6. Bürhan, s.312.
2- Mektubat, 24. Mektup s.287.
3- Sözler, 32. Söz. s.627.