Hakikat Unsuru

Akıl ve nakil birbiriyle çelişirse akla itibar edilir, nakil de tevil edilir, fakat bu akıl kamil insan aklı olmalı. Din akla değil nakle dayanıyor. Akıl dini anlamak için bir vesiledir. Akıl olmadan biz dine muhatap olamayız. “Aklı olmayanın dini yoktur.” Bu inançsız anlamına gelmez, sorumluluk taşımaz manasına gelir.

Biz vahiy ve hadisleri akıl vasıtasıyla anlıyoruz. “Dünya öküz ve balığın üzerindedir” Oysa ilmen böyle bir şey yok, dünyanın altında ne öküz, nede balık var, böyle olunca bunu aklın ışığında değerlendiriyoruz. Akıl bize bunun mecaz olduğunu söyler, bu cümlede asıl maksat, insanlar geçimlerini tarımla, sahilde oturanlar da balıkla sağlıyorlar, hayat böyle devam ediyor. Bu değerlendirmeyi yapmazsak taassuba düşeriz.

Aslında akıl ve nakil arasında bir taarruz olamaz, ancak nakilde veya akılda problem olursa olur. Bazen hadislerde zayıflık söz konusu oluyor, burada hadisin değil nakilin zayıflığı söz konusu, o zaman ona göre değerlendirme yapılmaktadır.

Kuranı Kerim dört temel esas üzerine oturtulmuştur. Allah’ın Birliği, nübüvvet, haşir, ve adalet bazı yerlerde haşir ve adalet bir sayılıp üç esas dendiği de oluyor. Haşir öldükten sonra dirilme, bu dirilme ruh ve bedenle olacak. Adalet, hak sahibine hakkını vermek, başta Allah’ın hakkını vermek, ibadet bunun içine girer.

Nereden geliyorsun, necisin nereye gidiyorsun vazifen ne? Felsefeyle bu soruların altından kalkamayız, akılla da bulunmaz, bu sorulara doğru cevap verebilmek için vahvin rehberliğine ihtiyaç var. Kuran tarih, coğrafya kitabı değildir, Kuran’da ay, güneş, yıldız, dağ, taş geçmektedir fakat burada maksat Allah’ın sanatını anlatmaktır, yağmur nasıl yağıyor? değil, yağmuru kim yağdırıyor, dünya nasıl dönüyor? değil, dünyayı kim döndürüyor. Dünya düz mü yuvarlak mı bu Kuran’ı Kerim’in meselesi bu değil, Kuran’ı Kerim, dünyadakilerin görevi ne? bunu anlatır, bunun için indirilmiştir.

Bilimin meşgul olduğu konuları Kuran’da görmeye çalışmak gönderiliş gayesini bilmemekten olur.

Çetin Kılıç

Kaynak:

Risale-i Nur Külliyatı

Muhakemat

Şadi Eren