Heykeller Ne Anlatıyor?

İnsanlar geçmişte aya, yıldıza, güneşe ve putlara tapmışlar. Mitolojilerde kendi hayallerinde çeşitli tanrılar, tanrıçalar yaratmışlar. Eski Yunanda Mısırda heykeltıraşlık çok gelişmişti. M.Ö. 7.yüzyılda yapılmış birçok heykeller günümüze kadar gelmiştir.

Evet heykeltıraşlık bir sanattır, öyle yabana atılır basit bir sanat da değildir. Heykeltıraşlar; bazı estetik özellikleri bilme ve Geometriden anlama, oranlamaları kurabilme gibi yetenekleri çok gelişmiş insanlardır.

*Nasıl ki, gayet mâhir bir tasvirci ve heykeltraş bir zât, gayet güzel bir çiçekle ve insan cins-i latîfinden gayet güzel bir hasnânın sûret ve heykelini yapmak istese, evvelâ o iki şeyin umumi şekillerini bâzı hatlarla tâyin eder. Şu tâyini, bir tanzim iledir, bir takdîr ile yapıyor. Hendeseye istinâden hudud tâyin ediyor. Şu tanzim ve takdîr, bir hikmet ve ilim ile yapıldığını gösteriyor. Demek, tanzim ve tahdit fiilleri, ilim ve hikmet pergeliyle dönüyor. Öyle ise, tanzim ve tahdit arkasında ilim ve hikmet mânâları hükmediyor. Öyle ise, ilim ve hikmet pergeli, kendini gösterecek.

İşte, kendini gösterdi ki, o hududlar içinde, göz, kulak, burun, yaprak ve incecik püskülcükler gibi şeylerin tasvirine başladı. Şimdi görüyoruz ki, içindeki pergelin harekâtıyla tâyin edilen âzâlar, san’atkârâne ve inâyetkârâne düşüyor. Öyle ise, o ilim ve hikmet pergelini çeviren, arkada sun’ ve inâyet mânâları var; hükmediyorlar ve kendilerini gösterecekler. (SÖZLER, 32.Söz, 3.mevkıf)

Ancak bu sanat; geçmişte çok tanrılı dinlerin etkisinde kalmış, kâinatı mitolojik kişilere, tanrı, tanrıça ve çocukların heykelleri üzerinden hareketle bambaşka bir hüviyet kazanmış ve Putperestliğin sembolleri olmuştur. Bu nedenle İslamiyet heykeltıraşlığı yasaklar. Çünkü evrenin sahibi yalnız Allah’dır ve Uluhiyet kimseyle paylaşılmaz.

Zamanla Devletin gücünü ele geçiren idareciler kendi heykellerini yaptırmışlar, hatta ülkenin her yanına da büyük büyük heykeller diktirmişlerdir. Saddam’ın heykellerinin yıkılışını bütün dünya televizyonlarından seyretti. Şimdi de Ukrayna’dan görüntüler geldi. Son 1 yılda Ukrayna’da Sovyetler Birliği’nin kurucusu Lenin’in 504 heykeli Ukraynalılar tarafından yıkılmış. Şu anda yaklaşık bin 700 Lenin heykeli daha bulunuyormuş. Darısı, onların da başına.

Evet tek parti ideolojilerinin, diktatörlüğün hüküm sürdüğü rejimler bir gün mutlaka yıkılacaktır. Kişiler asla toplumun tümüne zorla sevdirilemez. Televizyonların gösterdiği “baş aşağı yıkılan heykeller” bütün dünyaya bunu haber veriyor. Köleliği, esirliği yıkan insanlık tarihi, zorla insanlara kendini veya ideolojisini dayatanları böylece günü geldiğinde tarihe gömecektir.

Dr. Selçuk Eskiçubuk

www.NurNet.Org