Etiket arşivi: Çetin Kılıç

Biyografi

Enes Bin Malik (R.A.) Kimdir? (612-712)

Yorum yapın

Hicretten on sene önce doğmuş (m. 612), . Künyesi, Ebû Hamza’dır. Bu künyeyi kendisine Resûlullah ( sav ) vermiştir. Lakabı “Resûlullah(sav)’ın hizmetçisi“dir. Kendisine böyle söylenince çok sevinir ve memnun olurdu. Bununla iftihar ederdi. Ayrıca Zül-üzüneyn lakabı da vardır. Resûl-i Ekrem efendimiz(sav) mübârek elleri ile zülüflerini çekerek, “Yâ zel-üzüneyn” diye latife buyurmuşlardır. Bu lakabı Ona Resûlullah ( aleyhisselâm ) vermiştir.

Hazreti Enes de, vâlidesinin tavsiyesi üzerine Resûlullah’ın mübârek ellerinin değdiği bu zülüfleri teberrüken olduğu gibi bırakmıştır.

Vâlidesi Ümm-i Süleym’dir. Hz. Enes’in babası Mâlik, hicretten önce Müslüman olmamış ve Hz. Enes’in annesi Ümmü Süleym ile kavga etmiş ve evden ayrılmıştı. Çıktığı bir seferde ölmüştü. Babası müslüman olmadığı için annesi, bundan çok üzüntü duymuştu. O vefât edince, Ebû Talha annesine evlenme teklifinde bulundu. Fakat Ebû Talha daha müslüman olmadığından Hazreti Enes’in annesi, evlenmeleri için müslüman olmasını şart koştu. Böylece, Ebû Talha, ikinci Akabe’de müslüman olanlar arasına girmiş oldu. İşte Enes bin Mâlik (ra), İslâm ile şereflenmiş böyle bir aile ocağında yetişti.

Enes İbn-i Malik radıyallahu anh Resûl-i Ekrem efendimiz(sav)’e bir hicret hediyesidir.

Resûlullah efendimiz (sav), Medine-i Münevvere’ye teşrîflerinde Hazreti Enes(ra) 9-10 yaşlarında idi. Hemen vâlidesi Ümm-i Süleym kendisini alıp, Resûlullah’ın (sav ) huzûruna getirdi. Hizmetlerine kabûl buyurmasını istedi. “Yâ Resûlallah! Ensâr erkek ve kadınlarından sana hediye vermiyen kalmadı. Bu oğlumdan başka sana, hediye verecek bir şeyim yok. Bunu al. Sana hizmet etsin” dedi. Vâlidesinin bu isteği kabûl buyuruldu. Bunun üzerine annesi: “Yâ Resûlallah! Şu hizmetçiniz Enes’e duâ buyurunuz” deyince, Resûlullah (sav) efendimiz de “Yâ Rabbi! Enes’in malını ve evlâdını mübârek ve yümünlü eyle, ömrünü uzun eyle, günahlarını af eyle”şeklinde duâ buyurdular.

Hazreti Enes bin Mâlik(ra), Peygamber Efendimiz(sav)’in uzun seneler hizmetinde bulunması sebebiyle Kur’ân-ı Kerîm’in tefsîrini çok iyi öğrenmişti.

Sahâbe-i kiram arasında Peygamber efendimiz(sav)’in hallerini, sözlerini ahlâkını, işlerini bildirme bakımından en önde gelenlerinden idi.

Dokuz yaşında Resûlullah’ın (sav) hizetine başladı. Büyük Bedir zaferinde, 12 yaşında olduğu hâlde, savaş alanındaydı. Resûlullah(sav)’ın vefâtına kadar yanlarından hiç ayrılmadı Efendimizin vefâtlarında 20 yaşında bulunuyordu. 2230 hadîs-i şerîf bildirdi.

Her yönden bereketli ve çok mübârek bir zât idi. Bu da, Resûl-i Ekrem’in(sav) duâlarının bereketiyle idi.Fıkıh ilmine de büyük hizmeti olmuştur. Müstakil bir eser teşkil edecek kadar, fetvâ ve ictihâdları vardır.

Enes (ra), “bir iki yudumluk bir şey içmek hakkında ne dersin?” diye soran sahabeye “Çoğu sarhoş edenin azı da haramdır” cevabını verdi. Bu cevap günümüz fetva kaynaklarında yer almaktadır.

Enes bin Mâlik (ra) yüksek bir ahlâka sahipti. Son derece nâzik, güzel sözlü ve güler yüzlü idi. Resûlullah’ı (sav) çok sever, sünnete uymaya çok dikkat ederdi. Sabah namazının vakti girmeden önce uyanır, Mescid-i Nebevîye gider, Resûl-i Ekrem(sav)’e hizmet için can atardı. Resûlullah’ın (sav) sesini duymak ve Ona hizmet, onun için en büyük neş’e kaynağı idi. Resûl-i Ekrem(sav) de onun hakkında iyilikle bahsedip, yaptığı hizmetlerden dolayı duâ buyururlardı.

Enes bin Mâlik (ra) Emr-i bil-Ma’rûfa son derece ehemmiyet verirdi. Enes bin Mâlik (ra) yakışıklı ve nûrânî idi. Servet sahibi olduğu halde, çok sade bir hayat yaşadı. Dünya zînet ve lezzetine, dünyalığa ehemmiyet vermedi. Fakîrleri ve yoksulları gözetir, onlara gerekli yardımda bulunurdu. Talebelerinin ihtiyâçlarını kendisi temin ederdi.Peygamber efendimiz (sav), Enes bin Mâlik (ra) hakkında şöyle buyurdular:

“Ey Enes, bir iş yapmak istediğin vakit, yedi defa Rabbine istihâre et. Sonra kalbinin meylettiği tarafı yap. Hayır ondadır.”

Enes bin Mâlik’in (ra) bizzat Resûl-i Ekrem(sav)efendimizden rivâyet ettiği hadîs-i şeriflerden bir kısmı aşağıdadır.

“Kolaylaştırınız, güçleşdirmeyiniz, müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz.”

“Herhangi biriniz kendi nefsi için istediğini, müslüman kardeşi için de istemedikçe gerçek mü’min olamaz.”

“Birbirinize buğz etmeyiniz, hased etmeyiniz birbirinize sırt çevirmeyiniz. Ey Allah’ın kulları! Kardeş olunuz. Bir müslüman için kardeşini üç günden fazla küsmek helâl olmaz.”

“Sizden bir kimse başına gelen bir musibetten dolayı ölümü istemesin. Ölümü isteyecek kadar sıkıntılı bir durum, içerisine düşmüş olanlar, Yâ Rabbi! Hayat hakkımda hayırlı olduğu müddedçe beni yaşat, yoksa, rûhumu kabz eyle, desin.”

“Kim Allahü teâlâya kavuşmak isterse, Allahü teâlâ da ona kavuşmak ister. Kim bunu istemezse, Allahü teâlâ da istemez.” Bunun üzerine biz: “Yâ Resûlallah, hepimiz ölümü istemeyiz” dedik. Resûlullah ( aleyhisselâm ) şöyle cevap verdiler: “Bu ölümü istememek değil, mü’min dünyâdan ayrılacağı zaman, akıbetinin iyi olacağına dair müjdeler kendisine verilir, böylece Allahü teâlâya kavuşmak ister. Bu kavuşma, onun en çok istediği şeydir. Fakat kâfir ve fâcir son nefesinde, sonunun iyi olmadığını görür ve cenâb-ı Hakka kavuşmağı istemez. Allahü teâlâ da ona kavuşmayı istemez.”

“Kendisinde şu üç sıfat bulunan îmânın tadını duyar: Allahü teâlâ ve Resûlünü başkalarından daha çok sevmek, sevdiğini Allah için sevmek, küfürden kurtulup hidâyete kavuştuktan sonra, ateşe atılmayı ne kadar istemezse, küfre dönmeyi de o derecede kerih ve kötü görmek.”

“Kıyâmet günü bir komşu diğer komşuyu yakalar, onu salıvermez ve şöyle der: “Yâ Rabbi! Sen buna çok ihsânda bulundun. Bana ise, az verdin. Ben aç idim. O tok olarak uyudu. Ona: “Bana kapısını niçin kapadığını, kendisine verdiğin rızıktan beni niçin mahrûm ettiğini sor der.”

“Şu dört şeyin sarf edilmesinden, kul kıyâmet gününde hesaba çekilmez. Bunlar: Ana, babasına sarf ettiği, iftar için sarf ettiği, sahur için sarf ettiği, çoluk-çocuğu için sarf ettiği nafakalardır.”

“Bir kimse dünyâda ipekli elbise giyerse, ahirette giyemez.”

“Mi’râca çıktığım gece, dudakları makasla kırpılan bazı kimseler gördüm. Cebrâile, bunların, kimler olduğunu sordum. Cebrâil (aleyhisselâm.) “Bunlar, ümmetinden, herkese, iyiliği emredip, kendilerini unutan ve Kur’ân-ı kerîmi okuyup da ona uymıyan, onunla amel etmeyenlerdir, cevabını verdi.”

Resûl-i Ekrem(sav) efendimizin ,Enes bin Mâlik(ra)’a;

“Ey oğul! Kimse hakkında kötülük beslemeden sabahlamaya ve akşamlamağa çalış. Bunu basarırsan, hesabın çok kolay olur.”

“Müslümanlardan büyüklere hürmet, küçüklerine merhamet et.” diye nasihatlarda bulunmuştur.

Hazreti Enes’e, Resûlullah’ın (sav) en çok yaptıkları duânın ne olduğunu sorunca, “Allahümme Rabbena âtina fiddünyâ haseneten ve fil âhıreti haseneten ve kına azâbennâr” duâsını çok okuduklarını bildirdi. Hazreti Enes(ra) duâ edeceği zaman, bununla duâ eder veya duâsına, bu duâyı da ilâve ederdi.

Hazreti Enes bin Mâlik(ra) buyurdu ki:

“Üç sınıf insan, hesap gününde Allahü teâlânın rahmetine kavuşur:

1. Akrabasını ziyâret eden.

2. Kocası ölüp yetimlerle kalan ve ölünceye kadar onlara bakan kadın.

3. Ziyâfet sofrası kurulup, yetimleri ve kimsesizleri davet eden kimse.”

“Resûlullah’a ( aleyhisselâm ) on sene hizmet ettim. Mübârek elleri ipekten yumuşak idi. Mübârek teni miskten ve çiçekten daha güzel kokuyordu. Resûlullah’ın kalb-i şerîfi nazargâh-ı ilâhî idi.”

İnsan eğitiminde terbiyesinde çok önemli bir ölçü olan ve Efendimiz(sav)’in nezih ahlakından bir bölümü Enes (ra) şöyle naklediyor;

“On yıl hizmet-i alîlerinde bulundum. Bu müddet içerisinde beni ne dövdü, ne azarladı. Bir defa olsun bunu niye yaptın veya neden yapmadın? diye yüzünü ekşitmedi. O, insanların en güzel huylusu ve en çok merhametlisiydi.”

Hazreti Ebû Bekir(ra) devrinde, Bahreyn havâlisinin zekâtını toplamakla görevlendirilmiştir. Hazreti Ömer(ra)’in zamanında Medine’de kaldı. Hazreti Ömer(ra), onu meşveret meclisine aldı. Onun kıymetli tavsiyelerinden istifâde etti. Hazreti Osman(ra) zamanında da Basra’da kalan Enes bin Mâlik (ra) fıkıh dersleri vermeye devam etti.Hazreti Ali(ra)’nin halifeliği zamanına yetiştiği gibi, Emevî halifelerinden bir kısmını da görmüştür. Hazreti Enes(ra), zulme ve haksızlığa dâima karşı olmuştur. Bu konuda çekinmemiştir.

Enes bin Mâlik(ra) hazretleri: “Bismillâhirrahmânirrahîm ve la-havle ve lâ-kuvvete illâ billahil’aliyyil’azîm” okumanın sinir hastalığına ve bütün hastalıklara iyi geldiğini haber vermiştir.

Enes bin Mâlik (ra) uzun ve bereketli bir ömür yaşamıştır. Basra’da vefâtına yakın hastalandı. Halk, gece,gündüz ziyâretine geldi ve yanında bulundular. Basra’da vefât eden en son Sahabe odur. hicretin 93 senesinde (m. 712) Basra’ya 9-12 km. mesafede bulunan Tat mevkiinde vefât etti. Muhammed bin Sîrîn (ra) tarafından gasl, techîz ve tekfîni yapıldı. Vefât ettiği yere defn edildi. Vasıyyeti üzerine, Resûlullah’ın (sav) saçlarından bir miktar kabrine kondu.

Çetin KILIÇ /LÜLEBURGAZ

www.NurNet.Org

Kaynaklar;

  • altın oluk dergisi
  • hadis külliyatı
  • ehli sünnet büyükleri
Biyografi

Abdurrahmân Taği (K.S.) Kimdir? (1831-1886)

1 Yorum

1831 senesinde Şirvân’da doğdu. Babası, Molla Mahmûd Efendi, annesi Seyyid Molla Muhammed Efendinin kızı Meyâsin Hanımdır Asîl ve temiz bir âileden gelen Abdurrahmân Tâgî’nin babası Molla Mahmûd Efendi kemâlât, olgunluklar sâhibi, ilmiyle amel eden, Peygamber efendimiz(sav)’in yüce sünnetine uymakta titizlik gösteren sâlih biri idi. Hazret-i Hüseyin(ra) efendimizin soyundan gelen ve seyyide olan annesi Meyâsin Hanım da sâliha bir kadındı.

Abdurrahmân Tâgî(ks) hakkında anne ve babası; “Cenâb-ı Allah’ın bize lutfettiği bu çocuk başka çocuklara benzemez. Bunun maddî bakımdan ziyâde mânevî yönden yetişmesine ihtimâm göstermeliyiz!” diyerek îtinâ gösterdiler.

Dedesi Molla Muhammed(ks) “Bizim âilemizin ilmi, irsî olarak dededen oğula devâm eder. Halbuki benim oğullarımdan hiçbirisi bendeki ilmi taleb etmedi. İlmime vâris, mirasçı olacak sen varsın.” derdi

Abdurrahmân Tâgî(ks), çocukluğu dönemindede ,on yaşına basınca vefât eden annesinin güzel terbiyesi yüzünden rûhlar âlemiyle ilişkisinin kesilmediğini. Allah’tan gâfil olmadığını ,buyurmaktadır.

Babasından Arapça gramer ilmini öğrendi, daha sonra Molla Abdüssamed(ks), ardından Molla Ziyâüddîn Arvâsî’nin(ks) yanına giderek ilim öğrendi.

Bu arada çevredeki diğer âlimlerden fıkıh, tefsîr, hadîs gibi dînî ilimleri tahsil etti.Okuduğu hocalardan icâzet, alarak Ispahart’taki medresede ders vermeye ve talebe yetiştirmeye başladı.

Kendisine bulunduğu nâhiyenin müdürlüğü, kâdılığı ve müderrisliği verildiği hâlde bunlara iltifât etmedi.

Seyyid Sıbgatullah Arvâsî(ks) hazretleri onu talebeliğe kabûl ederek himâye ve tasarrufu altına aldı.

Said’in babası Sofi Mirza Efendi, zaman zaman Seyyid Sıbğatullah(ks) Hazretlerini ziyaret eder. Bu ziyaretlerin birinde Seyyid Sıbğatullah ayağa kalkarak, Sofi Mirza’ya meclisin başköşesinde yer gösterir. Orada bulunan ulemâ ve hulefâ, bu basit, ümmî Nurslu köylüye neden bu kadar alâka ve hürmet gösterdiğini sordukları zaman, Gavs-ı Hizan şu cevabı verir: Bu Sofi Mirza ileride öyle bir zata baba olacak, bunun sulbünden öyle bir zat gelecek ki, o zata baba olmayı ben on gavslığa tercih ederim.

Hocasının emri üzerine iki yıl müddetle Ispahart kâdılığı vazifesini yürüttü.Hacdan dönünce, Bitlis vilâyetine bağlı Nurşîn nâhiyesinde yerleşerek irşâd vazîfesine devâm etti.

Abdurrahman Taği’nin ismi, Bediüzzaman hazretleri’nin ders aldığı hocaları arasında da zikredilmektedir.

Bediüzzaman hazretleri dokuz-on yaşlarında olduğu zaman geçen bir hatıra:

O zamanlar Abdurrahman-ı Tağî, Nurslu talebelere, bilhassa küçük Said’e çok alâka, iltifat gösterir, geceleri yatarken üzerlerini örtermiş. Nurslu talebelerin içinden birisinin İslâmiyete çok büyük hizmetler edeceğini, İslâmı tecdid edeceğini ifade eder, onun için bu kadar alâka gösterdiğini söylermiş. Bediüzzaman’ın Emirdağ mektuplarındaki mezkûr mektubu da Abdurrahman-ı Tağî’den anlatılanları teyid etmektedir.

Abdurrahman-ı Tağî (ks) Hazretleriyle, Bediüzzaman Hazretleri’nin küçüklüğünde cereyan etmiş manidar bir hatırasını nakletmeden geçemiyoruz. Şöyle ki:

D. Bekir Hazro ilçesinden olup, uzun zaman Urfa’da merkez vaizliği yapmış, halen hayatta (1996da vefat etti) Molla Derviş Efendi şöyle bir hatırayı anlattı. Bu hatırayı da, Hazret namıyla ma’ruf, Şeyh Abdurrahman-ı Taği’nin oğlu Muhammed Ziyaüddin Efendi’nin yeğeni Şeyh Mâsum’dan işitmiş. (Bu hatırayı ben ayrıca Şarklı birkaç âlimden de duymuşumdur.):

Bediüzzaman Hazretleri henüz küçük bir talebe iken, Nurşin köyüne birkaç kez geldiği gibi, bir defasında yine Nurşin’e gelmekte iken, Seyda Hazretlerinin âniden divangâhından kalkarak, Nurşin köprüsüne dogru yürüdüğünü görürler. Bazı halifeleri de Seydanın arkasına düşerler. Görürler ki, uzaktan bir çocuk geliyor. Seyda Hazretlerinin o çocuğa doğru yürüdüğünü görürler. Sonra Seyda o çocuğun yanına gidip, elinden tutar, köye getirir. Beraber divana gelirler. Ve Seyda emreder: Divanda kimse kalmasın. Seyda Hazretleri küçük Said ile uzun müddet yalnız kalırlar. Bazıları anahtardeliğinden bakmaya cesaret eder, görürler ki; Seyda Hazretleri diz çökmüş, gözleri yumuk, murakabe halinde… Küçük Said ise, ayakta sapsarı kesilmiş, elpençe durur vaziyettedir. Sonra Seyda Hazretleri kapıları açar, talebeler divana gelirler. Seyda Hazretleri cemaate der ki:” Merak ettiğinizi biliyorum. Meseleyi anlatayım: Cenab-ı Hak bu çocuğa ilim merhalelerini tayyettirdiği gibi maneviyatı da ona öyle tayy buyurmuştur” der

Abdurrahman Taği(ks), yaklaşık yirmi yıl kaldığı Nurşin’de, insanları Hakk’a davet etmek için büyük bir gayret gösterdi.

Vefatından evvel ağır bir hastalık geçirdi. Buna rağmen hiçbir sünnet namazını ihmal etmeden hepsini ayakta kıldı. Gece ibadetlerini de ihmal etmedi.

Abdurrahmân Tâgî(ks) hazretleri vefât etmeden önceki son gecenin seher vaktinde Peygamber efendimizin (sav) açıkça kendisine görünerek bal yemeyi ve şerbet içmeyi emrettiğini söyledi.1886 senesinde 55 yaşında iken Bitlis vilâyetine bağlı Nurşîn ilçesinde vefât etti. Kabri Nurşîn’dedir.

Çetin KILIÇ /LÜLEBURGAZ

www.NurNet.Org

Kaynaklar:

  • Risale-i Nur külliyatı
  • Risale akedemi
  • Son Şahitler
  • İslam alimleri
  • Salih okur
  • Biriz biz
Biyografi

Cabir İbn-i Abdullah (R.A.) Kimdir?

Yorum yapın

Câbir(ra), genç yaşta Müslüman olmuş ve mümtaz vasıflarıyla Hazreti Peygamber(sav)’in defalar­ca takdirlerine mazhar olmuştu. Re­sû­lul­lah sık sık evlerine mi­safir gider, yemeğe kalırdı.

Eli silah tutan gençler Uhud Harbine katılmak için Peygamberimize(sav) müracaat ediyor, müsa­ade istiyorlardı.

Câbir bin Abdullah’ta bunlardan biri idi . Re­sû­lul­lah (sav), gidip babasından izin aldığı takdirde savaşa katılabileceğini kendisine bildirdi.

Hazreti Câbir(ra)’in babası Abdullah bin Amr (ra), oğlunun arzusuna şöyle cevap verdi:

“Sevgili evladım, kız kardeşlerine bakıp himaye edecek başka bir kimse olsaydı, senin Uhud’da gözlerimin önünde şehit olmanı ne kadar ister­dim!”

Câbir(ra)’in babası, ikinci Akabe bey’aitinde müslüman olmuş ve Haramoğulları nakipliğine tayin edilmişti. Kâfirler Uhud gazasında onun, burnunu ve kulaklarını keserek işkence ettikten sonra şehit ettiler. Geride kalan dokuz kızına* Câbir(ra) baktı.

Babası Abdullah şehit olduğunda kız kardeşleri ona bir deve vererek “Git babamızın cenazesini bu deveye yükle getir ve onu Selemeoğulları kabristanına göm” dediler.. Rasûl-i Ekrem(sav) babamı aile kabristanına götürmek istediğimi haber aldılar. Beni huzurlarına çağırarak dedi ki;

” Nefsimi elinde tutan Cenâb-ı Allah’a yemin ederim ki; Abdullah arkadaşları ile birlikte gömülecektir.”

Rasûl-i Ekrem(sav)’in bu sözü üzerine ben de babamı aile kabristanına defnetmekten vazgeçtim ve onu Uhud şehitleri ile birlikte gömdüm.

Rasûlullah(sav), Câbir(ra)’e “Sana bir müjde vereyim mi? Allah babanı diriltti. Ve kendisine perdesiz doğrudan doğruya hitap etti. Halbuki şimdiye kadar hiçbir kimseye böyle hicabsız söylediği olmamıştır” buyurdu.

Câbir(ra) babasının bıraktığı borçlarını ödeyemedi ve Rasûlullah(sav)’a giderek,”Ya Rasûlallah! Babam Uhud günü şehit olduğunda bana borç bıraktı. Alacaklılar beni sıkıştırıyorlar. Bana Yardım ediniz de borcumun bir miktarını gelecek yıla ertelesinler.’ dedi.

Rasûlullah(sav) daha sonra alacaklıları çağırmış ve onlardan Câbir’e mühlet vermelerini istemiş, fakat onlar mühlet vermeyince Rasûlullah(sav) Câbir(ra)’e babasının borçlarını hurmalarıyla ödemesini buyurmuş ve Cabir (ra) hurmalarıyla borcunu ödemiştir.

Câbir(ra), Bedir ve Uhud savaşlarından başka bütün Cihat hareketlerine katılmıştır.

Babasının Uhud’da şehit olmasından sonra Hazreti Câbir(ra) dul bir kadınla evlen­mişti. Re­sû­lul­lah(sav) “Bakire mi, dul mu aldın?” diye sordu, Câbir (ra) :“Ey Allah’ın Resûl’ü, biliyorsunuz, benim yedi kız kardeşim vardır. On­lara bakıp saçlarını tarayacak, besleyip büyütecek tecrübeli birisini almak iste­dim. Onun için dul bir kadını tercih ettim.”

Fevkalade yakışıklılığı ve kahramanlığıyla istediği kızla evlenebilecek du­rumda olan Câbir(ra)’in bu davranışı Re­sû­lul­lah(sav)’ın çok hoşuna gitti ve “İsa­bet ettin, ey Câbir!” diyerek kendisini teyit buyurdu. Câbir’in(ra) evlendiği Süheyme binti Mes’ud isimli kadın, daha sonraları İslam’a büyük hizmetlerde bulunmuştur.

Ensar’ın ileri gelenlerinden olan Hazreti Câbir(ra), Medine’ye iki kilometre kadar uzak bir me­safede oturmasına rağmen, Peygamber Mescidi’nde, Peygamberi­mizin(sav) imam­lığında kılınan bütün vakit namazlarına iştirak ederdi.

Hazreti Câbir(ra)’in kabilesi olan Selemeoğulları bir ara Mescid-i Nebevî civarında boş olan yere yerleşmek istedi. Bunu haber alan Re­sû­lul­lah, “Ey Selemeoğulları! Yurtlarınızdan ayrılmayınız ki, sevaplarınız çok olsun.” buyurdu.

Resûl-i Ekrem(sav)’in iltifatlarına birçok defa mazhar olan Câbir(ra), ilmi önce Re­sû­lul­lah(sav)’tan tahsil etmiş, daha sonra Hazreti Ebû Bekir(ra), Hazreti Ömer(ra), Hazreti Ali(ra), Ebû Ubeyde(ra) ve Talha’dan(ra)’dan tahsile devam etmişti. Bildikleri­ni başkalarına aktarmakta ve öğretmekte de çok cömert davrandı ve naklettiği 500’den fazla hadis-i şerif yanında İmam-ı Bakır, Muhammed bin Münkedir, Sâid bin Minâ, Âsım bin Ömer bin Katâde gibi çok kıymetli ilim adamlarını talebe olarak miras bıraktı.

Câbir(ra), Enmar gazasında Rasûlullah(sav)’ın hayvanının üzerinde namaz kıldığını rivayet etmektedir. Hendek savaşında da Rasûlullah(sav) ile ashabının tam üç gün aç kaldıklarını, hendek kazan bazı sahabîlerin rastladıkları kayayı yerinden oynatamadıklarını nakleden Cabir(ra) şöyle buyurur;

“Rasûl-i Ekrem(sav)’e bir kaya parçasına tesadüf ettiklerini söylemişler. Hz. Peygamber de onlara ‘Siz bu kaya parçasının üzerine biraz su serpiniz’ buyurdu. Su serpildi, sonra Rasûl-i Ekrem kazmayı eline alarak besmele çektikten sonra kazma ile kayaya üç defa vurunca kaya tuzla buz oldu. Bu sırada dikkat ettim, Rasûl-i Ekrem(sav) açlıktan karnına bir taş bağlamıştı.”

Câbir(ra), Rasûlullah(sav)’in kendilerine istihâre duasını öğreterek şöyle buyurduğunu rivayet eder.”Sizin biriniz bir işe kalben azmettiğinde o kimse farz değil istihare niyetiyle nafile olarak iki rekat namaz kılsın. Namazdan sonra şöyle dua etsin:

-Ya Rab hakkımda hayırlısını bildiğin için senin dergâh-ı inâyetinden bana hayırlısını bildirmeni dilerim. Ve hayırlı olana gücün yetiştiğinden lutfundan bana güç vermeni dilerim. Ya Rab, hayırlı olanın bana gösterilmesini ve takdirini senin o büyük fazl ve kereminden dilerim. Allah’ım senin her Şeye gücün yeter, halbuki benim yetmez. Sen her Şeyi bilirsin, halbuki ben bilmem. Muhakkak sen Şuurumuzdan uzak olan her şeyi de pek yakından bilirsin. Ya Rab, bilirsin ki bildiğinde hiç şüphe yoktur Şu azmettiğim iş dinim, dünya ve âhiretim için hayırlı ise, benim için onu kolaylaştır. Sonra işlemeye kudret bahşettiğin ve bana nasip kıldığın bu işi, mübarek eyle. Yine şu azmettiğim iş dinim, dünya ve âhiretim için şer ise, bu işi benden beni de bu işten uzaklaştır. Ve hayır nerede ise o hayrı bana takdir eyle. Sonra nefsimi bu takdir buyurduğun hayır kabul etmeye razı kıl.

Hazreti Câbir(ra) “istihare eden müminin duada bu iş diye geçen yerlerde hacetini adıyla anmasını” söylemiştir.

“Sizin biriniz farz namazı mescidinde kıldığında dönüp evine gelerek sünnet, müstehap, kaza namazlarını evinde kılmak suretiyle evini de namazın feyz ve bereketinden nasibdar kılsın. Cenâb-ı Hak onun namazından evinde bereket yaratır.” Hadisi şerifinide Hazreti Câbir(ra)’in rivayet etmiştir.

Hazreti Câbir(ra)’in rivayet ettiği hadislerden bazıları şunlardır,

“Yanımızdan bir cenaze geçmişti de Rasûlullah (sav) cenaze geçtiği için kıyam etmişti, biz de ayağa kalktık, kendisine Ya Rasûlallah(sav), bu bir Yahudi cenazesidir dedik. Rasûlullah, Bir cenaze gördüğünüzde (müslim olsun, kâfir olsun) kıyam ediniz. Çünkü ölüm, korkunç bir şeydir buyurdu“

“Ey Câbir dikkat et. Sana Kur’an’da nazil olan en büyük sureyi bildiriyorum. Bu, Fâtiha-i Şerîfe’dir. Zira onda her derde karşı bir şifa vardır.”

“Ezan ile beraber ticaret haram olur. Hutbe esnasında da söz söylemek haramdır. Söz söylemek hutbeden sonra helâl olur. Ticaret de namazdan sonra helâl olur.”

“Rasûlullah(sav)’ın mescidinde bir hurma kütüğü vardı. Hazreti Peygamber(sav), hutbe esnasında ona dayanırdı. Kendisi için minber yapıldığında bu kütükten gebe develerin iniltisine benzer sesler çıktığını işittik. Hazreti Peygamber(sav) minberden inip de elini üzerine koyunca sustu, O sırada kütük susturulan çocuk gibi hafif hafif inliyordu. Susturduktan sonra “O, yanında edildiğini işittiği zikrullah için ağladıydı’ buyurdular.”

“Benden evvel hiç bir kimseye verilmedik beş şey bana verilmiştir: Bir aylık yola kadar (düşmanlarımın kalbine) korku salmak ile zafere erdim. Yeryüzü bana mescid kılındı. Onun için ümmetimden namaz vakti gelip çatmış her kim olursa olsun namazını kılıversin. Ganimet bana helâl edildi. Halbuki benden evvel kimseye helâl edilmemiştir. Bana şefaat verildi. Bir de her peygamber özellikle kendi kavmine gönderilirken ben bütün insanlara gönderildim.”

“Rasûl-i Ekrem (s.a.s) efendimiz öğleni zevâlden sonra gündüzün sıcağında; ikindiyi henüz güneş beyaz ve tertemiz iken; akşamı güneş battığında; yatsıyı da gâh erken gâh geç kıldırırdı. Cemaati toplanmış bulduğunda acele eder, gecikmiş bulduğunda tehir ederdi. Sabah namazını ise onlar, yahut Rasûlullah karanlıkta kılarlardı.”

“Hazreti Peygamber(sav) sarımsağı kastederek “Her kim bu yeşillikten yerse mescidlerimize, yanımıza gelmesin buyurdu.”

Hazreti Câbir(ra) Medine’de ölen son sahabidir. Hadis, tefsir ve fıkıh’da önemli bir yeri vardır.

” Müttaki veya facir, herkesin Cehennem’e gireceğini, fakat ateşin müttakileri yakmayacağını, Allah’ın onları ateşten kurtaracağını” bildirerek, Meryem suresinin on yedinci ayetinin tefsirine açıklık getirmiştir. Yine o şu hadîsi bildirmiştir “İnsanlar Allah’ın dinine fevc fevc girdiler, ondan fevc fevc çıkacaklar.”

Uzunca bir ömre mazhar oldu. Müslümanlardan herkese karşı şefkatli ve merhametli davranmakta çok hassas idi Ömrünün sonlarına doğru Haccâc’ın valilerinin zulüm ve sıkıntıları yüzün­den fazlaca müteessir olmuş ve çökmüştü, gözleri görmez oldu.

Hicret’in 74. senesinde 94 yaşındayken vefat etti. Haccâc da dâhil binlerce Müslüman, Hazreti Câbir(ra)’in cenaze namazına iştirak etti. Sağlığında olduğu gibi cenazesiyle de Müslümanların bir araya gelerek kaynaşmasına vesile olan Hazreti Câbir(ra)’in şefaatinden Cenâb-ı Hak bizleri mahrum etmesin! Amin.

Ashab arasında Câbir İbn Abdullah isminde iki kişi daha vardır: Biri Câbir İbn Abdillah İbn Rebâh; diğeri Câbir İbn Abdillah er-Râbisî’dir.

*Bazı rivayetlerde yedi kızı olduğu yazılıdır.

Çetin KILIÇ/LÜLEBURGAZ

www.NurNet.Org

Kaynak:

  • Sahabeler Ansiklopedisi
  • Risalei nur org
Biyografi

Fetva Emini Ali Rıza Efendi Kimdir? (1861-1943)

Yorum yapın

Osmanlı ulemasının önde gelen isimlerindendir. Medrese eğitimini en üst seviyeye kadar tamamlandıktan sonra birçok görevde bulunmuş ve İstanbul’da Fetva Eminliği de dahil, çok önemli mevkilerde hizmet vermiştir. Tarihimizin üç önemli devrini yaşamıştır. İlimdeki dirayeti, araştırma ve incelemeye önem vermesi, meselelere olan vukufiyetinden dolayı şeyhülislamlar gibi alaka ve ilgi görmüştür.

Risale-i Nur’u okuyup inceleme imkanı bulduktan sonra, her fırsatta takdirlerini dile getirmiştir. Yapılan haksız itirazlara karşı çıkmış ve Risalede ortaya konan meselelere tam destek vermiştir. Eline geçen risaleleri dikkatle incelemiş, İşaratü’l-İ’caz için;“Bu İşârâtü’l-İ’câz, bin tefsir kuvvetinde ve kıymetindedir” şeklinde övgüde bulunmuştur.

Ali Rıza Efendi, 1861 yılında Muğla’da doğdu. Eğitimine medresede başladı. Muğla’nın Kurşunlu Camisi medresesinde müderrislik yapan Hacı Muhammed Zeki Efendi’den ders aldı. Eğitimini tamamladıktan sonra 24 yaşında mezun olup icazet aldı. 

Medreseden mezun olan Ali Rıza Efendi, Muğla’dan ayrılarak İstanbul’a geldi. Yüksek öğrenim düzeyinde eğitim veren İstanbul Fatih Camii medresesine devam etti ve buradan da mezun oldu. Burada müderris Mehmet Neş’et Efendiden ders aldı. Mezuniyetini de bu hocanın elinden aldı.

Ali Rıza Efendi, Fetvahane İlamat Odası’da memurluğa başladı. Bu kurumun görevi, kadılar tarafından verilen kararları temyiz yoluyla incelemekti. Aynı yıl ilmi rütbesi de yükseltilerek medresede hocalık yapmaya başladı ve ders okuttu. Bir süre sonra medresedeki ilmi derecesi yükselince, daha üst seviyede ders vermeye ve müderrislik yapmaya devam etti.

1915 yılında Ali Rıza Efendi, Darü’l-Hilafeti’l-Aliyye Medresesi Hanefi Fıkhı Müderrisliğine tayin edildi. Darü’l-Hilafeti’l-Aliyye tabiri İstanbul için kullanılan tabirlerdendir. Osmanlı devrinde İstanbul yerine; İslâmbol, Dersaadet, Deraliye tabirleri kullanıldığı gibi Darü’l-Hilafeti’l-Aliyye tabiri de kullanılmıştır. Darü’l-Hilafeti’l-Aliyye Medresesi tabiri ise İstanbul’un hilafetin merkezi olması hasebiyle, buradaki medreseleri diğerlerinden ayırt etmek maksadıyla kullanılan bir tabirdir.

Ali Rıza Efendi, yaklaşık bir yıl sonra en üst düzeyde eğitim veren Sahn Medresesinde görev yapmaya başladı. Müderrisliğine devam etti. Eylül 1917 tarihinde Süleymaniye Medresesi Medresetü’l-Mütehassinin kısmında ders vermeye başladı. Burada, alanında uzman olarak görev yapacak kimseler yetiştirilmekteydi. Ayrıca, kadı yetiştirmek amacıyla açılan ve bu maksatla eğitim veren Medretü’l-Kudat’ta da görev yapıp ders verdi.

Ali Rıza Efendi, 18 Ağustos 1916 yılında Fetva Emini oldu. Risale-i Nur’da bu görevinden dolayı, kendisinden eski Fetva Emini Ali Rıza Efendi olarak söz edilmektedir.

Fetva Eminliği, Kanuni Sultan Süleyman zamanında ihdas edilmiştir. Şeyhülislama bağlı olan bu kurumun şer’i konularla ilgili meseleleri çözümlemek, fetvalar hazırlamak, dilekçe yolu ile sorulan soruları cevaplamak, şer’i mahkemeler tarafından verilen kararları incelemek, görevleri arasında yer almaktaydı. Bu kurumun başındaki kişi Fetva Emini idi. Bu makama, en yüksek ilim sahibi olan ve memuriyetleri itibariyle unvanları uygun olanlar arasından seçilirdi. Fetva Eminleri arasından şeyhülislam olanlar da olmuştur.

Ali Rıza Efendi, Bediüzzaman Hazretlerinin üyeleri arasında yer aldığı Darü’l-Hikmet-i İslamiye’de başvekillik görevinde bulundu. Bu göreve de 10 Ağustos 1918 tarihinde tayin edildi. Bu görevi başkan tayin edilinceye kadar sürdürdü. Osmanlının son zamanlarında kurulan ve bir İslam Akademisi mahiyetinde olan Darü’l-Hikmet-i İslamiye; İslam aleminde ortaya çıkan bir takım yeni dini meselelere ışık tutmak, özellikle de İslam’a yönelen hücum ve saldırılara karşı yayın yoluyla cevap vermek ve mukabelede bulunmak maksadıyla kuruldu.

Ali Rıza Efendinin atandığı önemli görev ve makamlardan bir tanesi de Huzur Dersleri Mukarrirliği’dir. Bu göreve de Aralık 1918 yılında getirildi ve üç sene de bu görevi sürdürdü.

Mukarrirler Ramazan aylarında padişahın huzurunda ders veren hocalardır. Bu göreve, medreselerde hocalık yapan müderrisler içinden çok değerli olanlar seçilirdi. Bu kişiler bir çeşit konferans verir, bu konferansı ve dersleri dinleyenler başta padişah olmak üzere şehzade ve bazı saray görevlileri bulunurdu. Bu dersler Ramazanın ilk gününden itibaren başlardı.

Muhtelif görevlerde bulunan Ali Rıza Efendi, çok önemli görevlere atandığı gibi üçüncü rütbeden Mecidi Nişanı ile de ödüllendirilmiş, ayrıca kendisine Anadolu Kazaskerliği makamı ve ünvanı da verilmiştir.

Ömrünü ilmi çalışmalara adayan Ali Rıza Efendi, Risale-i Nur’un yayınlanması ve bazı Risalelerin eline geçmesinden sonra bunları inceleyerek görüşlerini açıkladı. Kendisi, son dönem Osmanlı ulemasının önde gelen isimlerinden biri ve çok müdakkik olması, şeyhülislamlar gibi alaka görmesi, fikirlerinin daha da dikkatle izlenmesine sebep olmaktaydı. Birinci Şua, İşarat-ı Kur’aniyye ve Ayetü’l-Kübrâ Risalelerini inceledikten sonra;

“Bediüzzaman, şu zamanda, din-i İslâm’a en büyük hizmet eylediğini ve eserlerinin tam doğru olduğunu ve böyle bir zamanda, mahrumiyet içinde, feragat-ı nefs edip, yani dünyayı terk edip böyle bir eser meydana getirmek hiç kimseye müyesser olmadığını ve her suretle şâyân-ı tebrik olduğunu ve Risale-i Nur, müceddid-i din olduğunu” Hafız Emin’e beyan etti ve “Cenab-ı Hak, onu muvaffak-un-bilhayr eylesin!”  şeklinde duada bulundu. Ayrıca, Bediüzzaman’ın sakal bırakmamasından dolayı bazı kimseler tarafından yapılan itirazlara ve eleştirilere karşılık olarak da,Mevlâna Celâleddin-i Rumî’nin pederleri olan Sultanü’l-Ulema’nın bir kıssasıyla onu müdafaa edip, demiş: “Bu misilli, Bediüzzaman’ın dahi elbette bir içtihadı vardır. İtiraz edenler haksızdır*” demek suretiyle kendisini savunmuştur. Hoca Mustafa aracılığıyla da şunların iletilmesini talep etmiştir:

“Bediüzzaman’a kemal-i hürmetle selâm ederim. Telifatınızın ikmaline hırz-ı can (yani, ruha nüsha olacak kadar kıymettar) ile dua etmekteyim. Bazı ulemâüssû’un tenkidine uğradığına müteessir olma. Zira ‘Yemişli ağaç taşlanır.’ kaziyesi meşhurdur. Mücahedatınıza devam buyurun. Cenab-ı Hak ve Feyyâz-ı Mutlak âcilen murad ve matlubunuza muvaffakü’n bilhayr eylesin.”

Ali Rıza Efendi, Risale-i Nur’un neşriyatını takip ederek yakından ilgi gösterdi. Mucizat-ı Ahmediye risalesini okuduktan sonra da; “Bu tarz-ı ifade ve ispat ve beyanı hiçbir kitapta bulmamışız. Bu şerait içinde böyle eserler hiç kimseye müyesser olmamış”demek suretiyle takdirlerini bildirdi. Bir çok kez kendisini ziyarete giden ve yakın çevresinde bulunanlara, “Bu İşârâtü’l-İ’câz, bin tefsir kuvvetinde ve kıymetindedir” demek suretiyle yemin etmekteydi.”

Bediüzzaman Hazretleri Denizli hapsinden evvel, Risale-i Nur’a birkaç cihetten hücumu hissettiğini söylemesinden kısa bir süre sonra, İstanbul’da ihtiyar bir hoca bir risalenin bir meselesine itiraz etti. Bu itiraza karşılık Ali Rıza Efendi; o itiraza karşı çıkıp reddettiği gibi, Risale-i Nur’un ortaya koyduğu hakikatlere tam destek verdi.

Cumhuriyet döneminde de haytını sürdüren Ali Rıza Efendi, 1927 yılında emekli oldu. Bir ara tutuklanıp mahkum edildikten sonra ömrünün son zamanlarını Üsküdar’da geçirdi. 31 Mart 1943 tarihinde vefat etti.Allah kendisine rahmet etsin.

 **********

*Sakal Meselesine Fetva Emini Ali Rıza Efendinin Cevabı Nedir?

Soru: 

Üstat hazretlerinin sakal bırakmaması konusunda eski fetva emini Ali Rıza Efendiden naklettiği “bazılarının sakal bırakmamaklığına itirazları münasebetiyle, Mevlâna Celâleddin-i Rumî’nin pederleri olan Sultanü’l-Ulema’nın bir kıssasıyla onu müdafaa edip, demiş: “Bu misilli, Bediüzzaman’ın dahi elbette bir içtihadı vardır. İtiraz edenler haksızdır” cümlesinde bahsedilen kıssanın hangi kıssa olduğunu cevaplarsanız sevinirim.

Cevap:

Sultan Veled adına yazılan ama acaba “Sultanu’l-Evliya Muhammed Veled”e mi ait olduğu, yoksa torunu “Sultan Veled”e mi ait olduğu kesin olarak bilinmeyen “Maarif” isimli esere baktığımız zaman bunun ipuçlarını görmek mümkün. 

Bunları ele alacak olursak: 

1. Anlatılan bir meseleyi herkes kendi fikri ve ilmi seviyesinde anlar. Bir öğretmen 5, 15, 25, 45 ve 65 yaşlarında beş kişiye aynı meseleyi anlatacak olsa farklı şekilde ve anlayacakları tarzda anlatır. Anlamayacağı şeyleri anlatarak kafasını karıştırarak onların inkâr ve itirazlarını celp etmekle kendisini cahil bilmelerini sağlayacak yaklaşımlardan uzak durur. Bunun için peygamberimiz (sav) “İnsanlara akıllarına göre konuşun” buyurmuşlardır. 

2.  Mevlevilerin semaı, neyi ve müziği bazı şeriat âlimleri tarafından haram görülerek ilişilmiştir. Onlar da “Şeriatın zahirini ihmal etmemek şartı ile yapılan müzik ve semaın ve buna benzer hallerin yapanın şeriata bağlılığını artırdığı ölçüde caiz olduğunu ve lâzım da olduğunu” savunmuşlardır. Bu gibi şeylerin müridin ibadet şevkini artırdığına dikkat çekmişlerdir. “Şayet gevşemeye sebep olursa caiz olmaz” demişlerdir. Bu durum “kişinin vicdanına yaptığı tesire göre hüküm alır” diye cevap vermişlerdir. Bu babdan olarak Sultanu’l-Ulema Bahaeddin Veled şöyle der: “Daima Allah’ın zikri ile meşgul olan evliyânın halini şeriata aykırı gören kimse Fırat nehrini testideki sudan, bâdem yağını bademden ayrı gören kimseye benzer. Muhakkikîn yanında mukallidin imanı değersizdir. Dinin gereği ve hakikati şekil ve dilden ibaret olmayıp her şekil ve surete girebilen bir külli hakikattir. Şekil ise o dini izhar eden bir kap ve kadeh gibidir. Sudan habersiz şekille uğraşan mukallit testi ustaları suyun testiyi bozacağını düşünerek testiye suyun konmasına karşı çıkarlar. Hakikatten habersiz İblis yüce Allah’ın Âdeme secde emrine itaat etmeyerek lanete uğradı.  (Bakara, 2:32) Hakikatte ise Âdemin suretine secdenin sureti altında Allah’ın emrine uyma ve ona itaat vardı. Dinlerdeki değişiklikler ve şeriatların değişmesinin hikmeti iman ve din hakikatinin değişmesi değil, farklı zaman ve şartlara göre suretlerin değişiminden ve hakikatin farklı suretlerde tecellisinden ibarettir. Allah katında din İslam’dır.  (Âl-i İmran, 3:19) Bu ezelde böyle olduğu gibi, ebedde de böyle olacaktır. Hakikat asla değişmez. Akıllıya işaret yeterlidir. Gafile ise şerhin faydası yoktur”  (Sultan Veled, Maarif, (1991-İstanbul) s. 25–34) demektedir. 

3.  Genellikle evliya menkıbelerinde şeriatın zahirine göre yanlış gibi sayılan haller ve durumların gerçekte hakikate uygun olduğunu anlatmak için mutasavvıflar Hz. Musa (as) ile Hz. Hızır (as) kıssasını anlatırlar.  (Kehf Suresi, 18:63–80) Maarif kitabında da konuya öyle giriş yapılmıştır. Hz. Musa (as) Kelam-ı İlahiye tam mazhar iken Hz. Hızır (as) dan hakikat ilmini öğrenmek istemesi onlar için örnek teşkil etmiştir. 

Bütün bu mukaddimelerden sonra gerçek şu ki: İstanbul ulemasından Fetva Emini Ali Rıza Efendi, Bediüzzaman hazretlerinin “Birinci Şua” isimli eserine ve sakal bırakmamasına ehl-i dalaletin oyunu ile Abdulhakim Arvasi gibi tarikat şeyhlerinin itiraz etmesi üzerine, onların anlayacağı dilden cevap vermiştir. “Elbette Bediüzzaman’ın bir içtihadı vardır”  (Kastamonu Lahikası, 149) itirazınız anlamsız ve hükümsüzdür demiştir. 

Çetin KILIÇ/LÜLEBURGAZ

www.NurNet.Org

Kaynak:

  • Risale-i Nur Külliyatı
  • Fıkıh Bahçesi
  • Risale-i Nur Enstitüsü
Biyografi

Hz. Hamza (R.A.) Kimdir?

19 Yorum

Şehidlerin efendisi olan Hazreti Hamza (ra), Peygamberimiz (sav)’in amcalarının en küçüğüdür.

Babası Abdulmuttalib, annesi Hale’dir. Annesi, Peygamber efendimiz (sav)’in vâlidesi Hazreti Âmine’nin amcasının kızıdır. Künyesi Ebn Ya’la, lakabı Esedullah (Allah’ın Aslanı)’dır. Nesebi, Hamza bin Abdülmuttalib bin Haşim bin Abd-i Menâf El-Kureyşî el-Hâşimî’dir.

Peygamberimiz (sav)’i emziren Ebu Lebeb’in cariyesi Süveybe daha önceleri Hazreti Hamza(ra)’yı da emzirdiğinden Hazret-i Hamza (ra)Peygamberimiz (sav)’in süt kardeşi idi.

Hazreti Hamza (ra), orta boylu, güçlü kuvvetli, heybetli, onurlu bir sahabedir. Aynı zamanda iyi bir avcı, keskin bir nişancı, Kureyş’in en şereflilerindendir. Mazlumlara yardım etmeyi seven cesur bir savaşçı idi.

Hazreti Hamza(ra) Ebû Cehil’in Peygamberimiz(sav)’e yaptığı bir hakaret sonucunda müslüman olmuştur.

Peygamberimiz(sav) bir gün Safâ tepesinde iken Ebû Cehil ve arkadaşları onun yanına gelirler. Ebû Cehil Peygamberimiz(sav)’e hakaret eder. Abdullah b. Cüdâ’nın câriyesi bu olayı Hazreti Hamza(ra)’ya anlatır. Bunun üzerine, Hazreti Hamza(ra), Peygamber efendimiz(sav)’e hakaret edildiğini işitince, akrabalık damarları hareket etti. Silahını üzerine alarak, Kureyş kâfirlerinin bulunduğu yere geldi.

“Kardeşimin oğluna, kötü söz söyleyen, kalbini inciten sen misin?” diyerek, boynundaki yay ile, Ebû Cehil’in başını yedi yerinden yardı.

Orada bulunan kâfirler Hazreti Hamza(ra)’ya saldıracak oldular. Bu durumda büyük çarpışma çıkacaktı. Fakat, Ebû Cehil, “Dokunmayınız, Hamza haklıdır, Onun kardeşi oğluna bilerek kötü şeyler söyledim.” dedi. Hazreti Hamza oradan ayrıldıktan sonra, Ebû Cehil, etrâfındakilere, “Aman, ona ilişmeyiniz! Bize kızar da müslüman olur, bununla Muhammed kuvvetlenir.” dedi. Hazreti Hamza(ra) müslüman olmasın diye, kendi kafasının yarılmasına râzı oldu. Çünkü Hamza, hatırı sayılır, kıymetli ve kuvvetli idi.

Hamza(ra), Peygamber(sav) efendimizin yanına gelip “Yâ Muhammed ( aleyhisselâm ) Ebû Cehil’den intikamını aldım. Onu kana boyadım üzülme, sevin” dedi.

Sevgili Peygamberimiz(sav) “Ben, böyle şeylere sevinmem.” buyurdu.

Hamza “Seni sevindirmek, üzüntüden kurtarmak için, ne istersen yapayım.” dedi.

O zaman Peygamber efendimiz(sav) “Ben ancak senin îmân etmen ile, kıymetli bedenini Cehennem ateşinden kurtarman ile sevinirim.” buyurdu. Hamza hemen müslüman oldu. Hakkında âyet-i kerîme geldi. Hazreti Abdullah İbn-i Abbas(ra)’a göre: Kur’ân-ı kerîm’de En’âm sûresi 122. âyet-i kerîmesinde “Diriltildiği ve nûra kavuşturulduğu” anlatılan zâtın Hazreti Hamza(ra) ve aynı âyet-i kerîmede, “karanlıklarda bocalayan” şeklinde anlatılanın da Ebû Cehil olduğu açıklandı.

Hazreti Hamza(ra)’nın müslüman olması ile, Hazreti Muhammed(sav) çok sevindi, müşriklerse çok üzüldü. Müslümanlar, pek çok kuvvet buldu. Hazreti Hamza(ra)’nın müslüman olmasıyla vaziyet değişti. Çünkü, bütün Mekkeliler biliyordu ki, Hazreti Hamza(ra) cengâver, cesur, merd, pehlivan ve kahramandır. Bunun için, Kureyş müşrikleri artık müslümanlara, hiç bir sebep yokken, fenâ muâmele yapamadılar, bilhassa Hazreti Hamza(ra)’nın kılıcının şiddetinden çekindiler.

Hazreti Hamza(ra), Hazreti Zeyd bin Harise(ra), Hazreti Ebû Mersed Kennaz(ra) Hazreti Enes(ra) ve Hazreti Ebû Kerse(ra) ile beraber Medine’ye hicret etti. Peygamber efendimiz(sav) Medine’ye geldiklerinde, Mekke’li müslümanları hem kendi aralarında hem de Medineli Müslümanlarla kardeş yaptı. Kendi aralarında da Hazreti Hamza(ra)’yı, Zeyd bin Harise ile kardeş yapmıştı. Hazreti Hamza(ra) bu kardeşini çok sever ve muharebeye çıktığı zaman her şeyini ona emânet ve vasıyyet ederdi.

Mekke müşrikleri, hicretten sonra Peygamberimiz(sav)’in ve müslümanların Medine’den çıkarılması için Evs kabilesi müşrikleriyle ilişki kurdular, müslümanların hac yollarını da kapadılar.

Bir şeyler yapmak gerekiyordu. Bunun üzerine Peygamberimiz(sav) müşriklerin gözlerini korkutmak ve onları sıkıntıya düşürmek ve böylece yola getirebilmek için Şam ticaret yollarını kesmek üzere,Hazreti Hamza(ra)’yı Sifu’l-Bahr’a gönderdi. Hazreti Hamza(ra) otuz kişilik bir kuvvetle belirtilen yere vardığında, Müşriklerde üçyüz kişilik kuvvetle orada idi. Kervanda Ebû Cehil de bulunuyordu.

Henüz müşrik olan Mecdi b. Amr b. Cühenî müslümanlarla ve müşriklerle görüşerek, iki tarafı çarpışmaktan vazgeçirdi.

Bundan Sonra Hazreti Hamza(ra)’yı Bedir savaşında görüyoruz.

Bedir gazâsında 313 Eshâb-ı kirama karşı, 1000 müşrikle çarpışıldı, Hazreti Hamza(ra), Bedir’de Şeybe ile çarpıştı. Bir hamlede Şeybe’yi öldürdü. Daha sonra Utbe’yi ve Tuayma b. Adiyy’i öldürdü. Müşrikler, reîsleri olan Ebû Cehil’i ortalarına aldılar, içlerinden birini Ebû Cehil gibi giydirip Ona benzettiler. Bu nasipsizin adı Abdullah bin Münzir’di. Hazreti Ali(ra), Abdullah’ın üzerine saldırdı. Ebû Cehil’in gözleri önünde Abdullah’ın kafasını kesti. Sonra müşrikler aynı şekilde Ebû Kays’ı giydirdiler. Onu da Hazreti Hamza(ra) vurup öldürdü. Bedir savaşında kahramanca savaşan Hazreti Hamza(ra) Allah(cc) ve Rasûlün(sav)’ün hoşnutluğunu kazandı. Allahü teâlâ, Peygamberimiz(sav)’e yardım için melekleri de savaşa gönderdi. Melekler her vuruşta bir müşriği öldürdüler. Sonunda Ebû Cehil de öldürüldü. Müşrikler bozguna uğradılar. Mekke’ye doğru kaçmaya başladılar. Eshâb-ı kiramdan 14 kişi şehîd oldu. Bedir Savaşı, Peygamber efendimizin zaferiyle neticelendi.

Hazreti Hamza(ra), Bedir Savaşını müteakib Kaynukoğulları gazvesine katıldı.

Peygamber(sav) Medine’ye geldiğinde Yahudilerle anlaşma yapmıştı. Yahudiler, Bedir savaşını müslümanların kazanmasını hazmedemediler.

“Siz savaşın ne demek oldugunu bilmeyen adamlarla çarpıştınız” dediler. Savaş için fırsat kollamaya basladılar.

Kaynuka gazvesi’nin genel sebebi kuyumcuya giren bir kadına yapılan terbiyesizliktir.

Kuyumcu kadının eteğinin alt kısmını üst kısmına bir iğneyle iğneliyor. Kadın ayağa kalktığında üzeri açılıyor,utanıp sıkılarak feryat ediyor, çevresinden yardım istiyor. Kadınınn yardımına bir müslüman gider ve Yahudiyi öldürür. Yahudiler de bu müslümanı orada sehid ederler.

Bunun üzerine Peygamberimiz(sav) Yahudilerden antlaşmanın yenilenmesini istedi. Yahudiler Peygamberimiz(sav)’in bu isteğini reddettiler.

Bu olay üzerine Peygamberimiz(sav) sancağını Hz. Hamza(ra)’nin eline verip Kaynukaoğullarının üzerine gönderdi. Kaynukaoğulları Yahudileri bekledikleri yardıma kavuşamayınca teslim olmak zorunda kaldılar.

Bedir savaşı’nın acısını unutmayan Kureyşliler yeniden savaş için hazırlığa başladılar. Savaş için değişik müşrik kabilelerden yardım isteyerek büyük bir kuvvet oluşturdular.

Bedir Savaşı’nın bozgunla bitmesi sebebiyle müşrik kadınlar erkeklerini suçluyorlardı. Bu yüzden Kureyş’in kadınları da bu savaşa katılacaktı.

Cübeyr b. Mut’i’nin, Vahşi adında Habeşli bir kölesi vardı. Bu köle harbte mızrak atmakta oldukça maharetli idi. Hz. Hamza(ra), Cübeyr b. Mut’i’nin amcası Tuayma b. Adiyy’i Bedir savaşında öldürmüştü. Kölesi Vahşi’ye Hz. Hamza(ra)’yı öldürmesi şartıyla kendisini serbest bırakacağını söyledi.

Peygamberimiz(sav), bu savaşta Medine’nin içinde kalmayı, savunma savaşı yapmayı düşünüyordu. Bedir Savaşı’na katılmayanlar ise düşmanla yüz yüze gelmek, Medine dışında savaşmak istiyorlardı. Peygamberimiz(sav), ashabının isteği üzerine Medine dışında savaşılmasına karar verdi. Daha sonra sahabe efendilerimiz(ra) Peygamber(sav)’e muhalefet ettiklerini anlayıp kararlarından vaz geçse de, Peygamberimiz(sav) meşvereti esas alarak alınan karardan geri dönmemiştir.

Hazreti Hamza(ra)’da Medine dışında savaşılmasına taraftardı. Hattâ Peygamberimiz(sav)e “sana kitabı indirmis olan Allah’a yemine ederim ki, bu kılıcımla Medine dışında Kureyş müşrikleriyle çarpışmadıkça yemek yemeyecegim” demişti.

Hazreti Hamza(ra) Cumartesi müşriklerle karşılastığı zaman oruçluydu

Peygamberimiz(sav), sabahleyin “Rüyada, meleklerin Hamza’yı yıkadıklarını gördüm” diye buyurdu. Uhud harbinde; Peygamber efendimiz(sav), Hazreti Hamza(ra)’yı en önde zırhsız süvarilerin başında çarpışmakla vazîfelendirdi.

Uhut bölgesine varıldı, orduya savaş düzeni verildi. Kureyş’in birinci bayraktarı Talha b. Ebî Talha, Hazreti Ali(ra) tarafından, ikinci bayraktarı Osman b Ebî Talha’da Hazreti Hamza(ra) tarafindan öldürüldü. Sancaktarların ölmesi Kureyşlileri saşkına çevirdi Halid b. Velid’in gayretleride sonuç vermeyince Müşrikler, kaçışmaya başladılar. Hazreti Hamza(ra) Uhud günü “ben Allah’in Arslanıyım” diyerek kılıç sallıyordu. Bu savaşta müşriklerin çoğunu Hazreti Hamza(ra) öldürmüştü.

Kureyşliler bozguna uğrayıp kaçmaya başlayınca Peygamberimiz(sav) tarafından görevlendirilen okçular Rasûlullah(sav)’in “Bizi arkamızdan koruyunuz sakın yerlerinizden ayrılmayınız bizim öldürüldüğümüzü görsenizde yardımımıza kosmayınız, ganimet topladığımızı görseniz de, bize katılmayınız,bizi arkamızdan koruyunuz” buyurduğu halde yerlerini bırakmaya başladılar. Birbirlerine “ne duruyorsunuz? Allah, düşmanı bozguna uğrattı siz de, müşriklerin ordugahına giriniz kardeşlerinizle birlikte ganimet toplayınız” dediler bir kısmı bu teklife itiraz ettiler fakat okçular, komutanları Abdullah b. Cübeyr’i dinlemediler “ganimetten nasibimizi alacağız” diyerek yerlerini terk ettiler.

Abdullah b. Cübeyr’in yanında çok az bir kuvvetin kaldığı gören Halid b. Velid bu fırsatı kaçırmadı, kuvvetlerini bir araya topladı veokçuların üzerine yürüdü. Abdullah b. Cübeyr, kendilerine doğru bir kuvvetin geldiğini görünce arkadaşlarına dağılmamalarını söyledi. Müslüman okçular, üzerlerine gelen Kureyş müşriklerini ok yağmuruna tuttular, okları bitinceye kadar kahramanca savaştılar. Abdullah b. Cübeyr, okları bitince mızrağı ile savaştı ve daha sonra kılıcını kınından çıkardı. Şehid düsünceye kadar çarpıştı. Diğerleri de aynı şekilde savaştılar. Kureyş’in süvarileri insanlığa yakışmayan bir davranışla Abdullah b. Cübeyr’in karnını deşerek mubarek naaşına zarar verdiler.

Okçuların bir çoğunun yerlerini bırakması, kalan kısmınında şehid edilmesiyle müslümanlar gâfil avlandılar. Hem arkadan, hem önden kuşatıldılar.

Hâris b. Amr kızı ile Utbe’nin kızı Hind de Hazreti Hamza(ra)’yı öldürmesi için Vahşi’yi teşvik ediyorlardı. Vahşi, açık dövüşmekten korkuyor, gizli dövüşmeyi tercih ediyordu.

Vahşi, Uhud Savaşındaki durumu şöyle açıklıyor “Halk arasında Ali’yi aradım. Çok uyanık, girişken, çevik, çekingen ve etrafina çok bakınan bir adamdı”, kendi kendime “benim aradığım adam bu değildir” dedim. O sırada Hamza’yı gördüm, halkı kasıp kavuruyor, kesip biçiyordu, fırsat kollamak için kayanın arkasına gizlendim. Bir ara Siba’b Ümmü Emmâr “var mı benle çarpışacak bir yiğit?‘ diyerek meydan okuyordu, Hamza ona “Allah ve Rasûlüne sen misin meydan okuyan?‘ dedi, göz açtırmadan, bacaklarından vurdu yere serdi, sel suları arkalarına eriştiği sırada ayağı kayıp düşünce mızrağımı fırlatıp attım, böğründen vurdum.”

Hazreti Hamza(ra)’yı şehid eden Vahşi daha sonra bir kenara çekilir. Hind üzerindeki takılarrını çıkarır Vahşi’ye verir. Hazreti Hamza(ra)’nın yanına gelen Hind, onun burnunu, kulaklarını keser, mubarek cesedine işkence yapar, hatta ciğerini bile çiğneyerek parçalar.

Vahsi müslüman oluşunu anlatırken”Mekke’nin fethinden sonra Mekke’ye gelerek Rasûl-i Ekrem(sav)’i gördüm.

Bana dedi ki: “Sen Vahşi misin?” Ben cevap verdim: “Evet”

Hamza’yı sen mi öldürdün? buyurdular.

“Öyle oldu” dedim. Bunun üzerine Allah Rasûlü(sav) buyururdular ki “bana yüzünü göstermemen mümkün mü?” dedi.

Ben de çıkıp gittim. Rasûlullah(sav)’ın vefatından sonra yalancı peygamber Müseyleme ortaya çıktı. Belki bu herifi öldürürüm de günahımı öderim, diye düşündüm. Müslûmanlarla birlikte Yemâme’ye gittim ve bildiğiniz gibi Mûseyleme’yi öldürdüm.

Allah Rasûlü(sav)’nün Hazreti Hamza(ra)’ya çok derin bir sevgisi vardı, bu sevgiden dolayı elinde olmayarak “Vahşi”ye karşı olumsuz bir tutum içinde olmaktan da çekiniyordu.” Bu sebeple de Vahşi’yi görmek istememişti.

Hazreti Hamza(ra) şehîd olduğunda oruçlu idi. Hazreti Peygamberimiz(sav) kendisi için “Seyyid-üş-şühedâ” (şehîdlerin efendisi) buyurdu. Ve cesedini meleklerin yıkadıklarını haber verdi. Savaş bitmişti. Şehîdlerin yanlarına gidildi. Peygamber efendimiz(sav), Hazreti Hamza(ra)’nın mübârek cesedinin kesilip biçildiğini görünce dayanamadı. Ağladı. Mübârek gözlerinden yaşlar akarak şöyle buyurdular: “Ben, şu şehîdlerin, Allahü teâlâ’nın yolunda canlarını feda ettiklerine, kıyâmet günü şahidlik edeceğim. Onları kanlarıyla gömünüz. Vallahi, kıyâmet günü mahşere yaraları kanayarak gelecekler. Kanlarının rengi, kan rengi, kokuları da misk kokusu olacaktır.” buyurdu.

Peygamber efendimiz(sav) “Bana Cebrâil Aleyhisselâm gelip Hamza bin Abdulmuttalib’in göktekiler katında Allah’ın ve Resûlünün arslanıdır diye yazıldığını haber verdi.” buyurdu.

Hazreti Hamza(ra)’nın ve diğer şehîdlerin cenâze namazları kılındı. Hazreti Peygamber(sav) öldürülen her şehid ile beraber Hamza(ra)’nın namazını tekrarlamış o gün yetmiş iki defa onun cenaze namazını kıldırmıştır.

Hazreti Abdullah(ra) bin Cahş ile Hazreti Hamza(ra)’nın cenâzeleri bir kabre kondu

Hazreti Peygamber(sav)’den iki veya dört yaş büyük olan Hamza(ra), öldürüldüğünde elli yedi yaşında idi. Hazreti Peygamber(sav)’in ilk cenaze namaz kıldığı şehidin de Hazreti Hamza(ra) olduğu söylenmiştir.

Peygamberimiz(sav) kabrini ziyârete gider. Selâm verirdi. Mezardan “Ve Aleykümselâm Yâ Resûlallah” diye cevap gelirdi.

“Hazreti Fâtıma-tüz-Zehrâ buyurdu ki: “Birgün Hazreti Hamza’nın kabrini ziyârete gittim. “Esselâmü aleyke Yâ Resûlullah’ın amcası” diye selâm verdim. “Ve Aleyküm selâm ve Rahmetullahi Yâ binti (kızı) Resûlullah” diye mezardan cevap geldi.”

Hazreti Hamza(ra), bir gün Peygamber(sav) Efendimiz’e gelerek Cebraîl (as)’i görmek istediğini söyledi. Peygamberimiz(sav), Hazreti Hamza(ra)’ya “O’nu görmeye dayanabilir misin?” diye sordu. Hazreti Hamza(ra) “Evet, dayanabilirim” diye cevap verdi. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz(sav) “otur öyleyse” buyurdular. Cebrail (a.s.) müsriklerin Kâbe’yi tavaf edecekleri zaman elbiselerini üzerine koymakta oldukları yere indi. Peygamberimiz(sav) Hazreti Hamza(ra)’ya “Kaldır gözünü, bak” dedi, Hazreti Hamza(ra) bakıp, Cebrail’in zeberced yeşil cevhere benzeyen ayaklarını görünce bayıldı. Arkası üzerine düştü.

Hazreti Hamza(ra) Peygamber(sav)’den şu hadisi rivâyet etmistir “Şu duayı hiç bırakmayın, “Allahümme inni es’eluke bismike’l-a’zam ve ridvânike’lekber“

Büyük zatlar ve evliyalar manevi alemde hay ve diridirler. Onlar sadece günah ve ceset noktasından ölürler. Hatta bazı evliyalar aynı hayattaki gibi, öldükten sonrada manevi tasarruflarına devam ederler.

Şehitlerin efendisi olan Hazret-i Hamza’nın (ra)’da ,böyle bir tasarrufa sahip olup, kendine sığınanların işlerini görmesi, onlara şefaat edip yardım etmesi bu kabilden bir şeydir.

Allah O’ndan, Uhud ve Bedir’de şehid olan tüm sahabe efendilerimizden razı olsun. Onların şefaatlerini Hazreti Muhammed(sav)efendimizin Ümmetine nasib etsin. Amin.

Çetin KILIÇ/LÜLEBURGAZ

www.NurNet.Org

Kaynaklar;

  • Risale-i Nur Külliyatı
  • Bekir Sağlam.
  • Ehl-i sünnet büyükleri

Not: Ümmetin Yıldızları ve En Güzel Örnekleri Olan Sahabelerin Hayatları İçin Tıklayınız