Tarih içinde çeşitli nedenlerle evlilikler yapılmıştır. Her devirde öncelikli nedenler kişilere, onların toplumsal statüsüne göre değişebilir. Halktan birinin evliliğiyle kralların, beylerin veya padişahların evlilikleri arasında farklar vardır.
Bir ailenin sağlıklı olabilmesi, ilk baştan onun doğru kurulmasına bağlıdır. Genelde evlenecek çiftlerden her biri kendi kazanımları ve ailelerinden getirdikleri kurallar ile yeni bir yuvanın temelini atarlar. Ailenin idaresinden çocukların terbiye ve eğitimine kadar her şey atılacak bu temele bağlıdır.
Karşılıklı sevgi, şefkat, fedakârlık ve merhamet duygularının suya atılan bir taş misali giderek büyüyen halkaları, yeni kurulacak bu ailenin temelini oluşturmalıdır. Güzellik, zenginlik veya ekonomik güç gibi ölçütlerin ön planda olması sağlıklı aile kurulması için olmazsa olmaz şartlar değildir. Günümüzde yapılan evliliklerde boşanma oranları eskiye göre çoktur. Sürdürülen mutsuz evliliklerin sayılarını ise kimse tam bilemiyor. Onun için ailenin temelini, ta baştan doğru atmak gerekiyor.
İnsanın yaşadığı aile onun için çok önemlidir. Günümüzde anne, baba ve çocuktan oluşan çekirdek aileler eski büyük ailelerin yerini alırken küreselleşme adıyla devam eden modernleşmenin sebep olduğu savrulmadan, aileler de nasibini fazlasıyla aldılar.
İslamiyet düşmanları tarih boyunca kendi şahsi ve ulusal menfaatlerini korumak uğruna, İslam toplumlarına “böl, parçala ve yönet” metodunu uygulamışlardır. Onları bölmek için de “Gençler ve Kadınlar” üzerinde özellikle stratejiler geliştirirler. Çünkü toplumun dinamikleri bu iki grup üzerinden kurulur. Onlara hâkim olan, toplumu şekillendirebilir. Günümüzde bu iki gruba hitap eden yazılı ve görüntülü yayınların çokluğu bunu ispat eder. İnternet aracılığıyla bütün dünya artık yanı başınızda, evinizin içine kadar girmiş vaziyettedir.
*İslâmiyetin hayat-ı içtimaiyesine ve dolayısıyla din-i İslâma zarar vermek için, gençleri yoldan çıkarmak ve gençlik hevesâtıyla sefahete sevk etmek için bir iki komite çalışıyormuş. Aynen öyle de, biçare nisâ taifesinin gafil kısmını dahi yanlış yollara sevk etmek için bir iki komitenin tesirli bir surette perde altında çalıştığını hissettim. Ve bildim ki, bu millet-i İslâma bir dehşetli darbe, o cihetten geliyor. (LEMALAR, 24.Lema)
*mübarek taife-i nisâiye, fıtraten yüksek ahlâka menşe olduğu gibi, fısk ve sefahatte dünya zevki için kabiliyetleri yok hükmündedir. Demek onlar daire-i terbiye-i İslâmiye içinde mesut bir aile hayatını geçirmeye mahsus bir nevi mübarek mahlûkturlar. Bu mübarekleri ifsad eden komiteler kahrolsunlar! (LEMALAR, 24.Lema)
Bediüzzaman ailenin temelinde annenin görevlerini çok önemser, birinci rolün onlarda olduğuna inanır ki onları bekleyen tehlikelere karşı önerilerini “Hanımlar Rehberi” isimli kitabında toplamıştır.
*hanımlar tâifesi, gençlerden daha ziyâde bu zamanda öyle bir rehbere muhtaçtırlar. (H.REHBERİ)
Genç kızlar evlilik çağı geldiğinde, bazen evleneceği kişinin ahlaki durumunu, batılılar gibi yaşantısına ve serserice yaşam biçimine bakmadan onun zenginliğine bakarak evlenirlerse onları ilerde tehlikeler bekler. Yoksa boşanmak için mahkemelerin kapısına koşacaklardır.
*Maişet derdi için, serseri, ahlâksız, frenkmeşrep bir kocanın tahakkümü altına girmektense, fıtratınızdaki iktisat ve kanaatle, köylü mâsum kadınların nafakalarını kendileri çıkarmak için çalışmaları nevinden kendinizi idareye çalışınız, satmaya çalışmayınız. Şayet size münasip olmayan bir erkek kısmet olsa, siz kısmetinize razı olunuz ve kanaat ediniz. İnşaallah, rızanız ve kanaatinizle o da ıslah olur. Yoksa, şimdiki işittiğim gibi, mahkemelere boşanmak için müracaat edeceksiniz. Bu da, haysiyet-i İslâmiye ve şeref-i milliyemize yakışmaz. (LEMALAR, 24.Lema)
Erkekler için evliliklerde bazen ilk planda kadının güzelliği gelir, halbuki güzellik geçicidir. Öyleyse o büyüleyici güzellik geçince ne olacak? Eşler arasındaki sevgi yalnızca bu güzellik ve gençlik zamanında kalırsa yaşlılık ve çirkinlik vakti gelince bu evlilik nasıl sürdürülecektir? Kadın da kendi gençliğindeki güzelliğini yalnızca hayat arkadaşına saklamaz, başkalarına da göstermek isterse ne olacak? İşte yalnızca güzellik temelli bir evlilik sağlıklı bir yuva kurmaya yetmeyecektir. Öyleyse erkekler eşlerini yalnız gençlik ve güzellik dönemlerinde değil, ihtiyarlık ve çirkinlik durumlarında da sevebilmelidir. Kadınlar da, gençliklerindeki güzelliğini yalnızca eşine göstermekle mutlu olmalıdır.
*Hem yalnız gençliğinde ve güzellik zamanında değil, belki ihtiyarlık ve çirkinlik vaktinde dahi o ciddî hürmet ve muhabbeti taşıyor. Elbette ona mukabil, o da kendi mehâsinini onun nazarına tahsis ve muhabbetini ona hasretmesi, mukteza-yı insaniyettir. Yoksa pek az kazanır, fakat pek çok kaybeder. (LEMALAR, 24.Lema)
Evlenirken dikkat edilecek en önemli faktör, eşlerin birbirine uygun olup olmadıklarıdır. Ekonomik güç, tahsil seviyesi, kültür düzeyi gibi faktörler önemli de olsa, en önemli denklik; dindarlık anlayışı ve yaşamda bunu gösterme derecesinde olmalıdır.
*Şer’an koca, karıya küfüv olmalı, yani, birbirine münasip olmalı. Bu küfüv ve denk olmak, en mühimi, diyanet noktasındadır.
Ne mutlu o kocaya ki, kadınının diyanetine bakıp taklit eder; refikasını hayat-ı ebediyede kaybetmemek için mütedeyyin olur.
Bahtiyardır o kadın ki, kocasının diyanetine bakıp “Ebedî arkadaşımı kaybetmeyeyim” diye takvâya girer.
Veyl o erkeğe ki, saliha kadınını ebedî kaybettirecek olan sefahete girer.
Ne bedbahttır o kadın ki, müttakî kocasını taklit etmez, o mübarek ebedî arkadaşını kaybeder.
Binler veyl o iki bedbaht zevc ve zevceye ki, birbirinin fıskını ve sefahetini taklit ediyorlar, birbirine ateşe atılmasında yardım ediyorlar. (LEMALAR, 24.Lema)
Kadınlar; yaratılış icabı zayıf, nazik, annelik duygusu güçlü, çocuklarını canı pahasına koruyan ve eşi tarafında sevilmekten ve korunmaktan hoşlanan nazenin varlıklardır.
*kadınlar hilkaten zayıf ve nazik olduklarından, kendilerini ve hayatından ziyade sevdiği yavrularını himaye edecek bir erkeğin himaye ve yardımına muhtaç bulunduğundan, kendini sevdirmek ve nefret ettirmemek ve istiskale mâruz kalmamak için fıtrî bir meyli var. (LEMALAR, 24.Lema)
Kadınla erkek yuva kurarken aralarındaki en önemli bağ, sevgi bağı olmalıdır. Bu sevgi öylesine derin olmalıdır ki yalnız bu dünya ihtiyaçları için değil ebedi hayatta da bu arkadaşlık devam etmelidir.
*Kadın ve erkek ortasında gayet esaslı ve şiddetli münasebet, muhabbet ve alâka, yalnız dünyevî hayatın ihtiyacından ileri gelmiyor. Evet, bir kadın, kocasına yalnız hayat-ı dünyeviyeye mahsus bir refika-i hayat değildir. Belki hayat-ı ebediyede dahi bir refika-i hayattır. (LEMALAR, 24.Lema)
Bir ailenin temeli atılırken eşler arasındaki karşılıklı güven, saygı ve sevgi o ailenin mutluluğunu sağlar. Namus kavramı da evlenecek çiftler açısından çok önemlidir. En serseri, bir genç bile eşinin dürüst ve namuslu olmasını ister, bulamazsa bekâr kalır belki de fuhşa sürüklenir ama asla evlenmez.
*Bir ailenin saadet-i hayatiyesi, koca ve karı mâbeyninde bir emniyet-i mütekabile ve samimî bir hürmet ve muhabbetle devam eder. (LEMALAR, 24.Lema)
*en serseri ve asrî bir genç dahi refika-i hayatını namuslu ister. Kendi gibi asrî, yani açık saçık olmasını istemediğinden bekâr kalır, belki de fuhşa sülûk eder. (LEMALAR, 24.Lema)
İslami terbiye dışında günümüz medeniyet anlayışına göre özgürce, hayvanlar arasındaki gibi geçici birlikteliklerle çiftler bir arada yaşarlarsa, o birliktelikler kısa zamanda yıkılır, erkekler çekip gider ve sonunda kadını mağdur ederler. Bunun yüzlerce örneğini herkes duymuş veya bizzat şahit olmuştur.
*Şimdiki terbiye-i medeniye perdesi altındaki hayvancasına muvakkat bir refakatten sonra ebedî bir mufarakate mâruz kalan o aile hayatı, esasıyla bozuluyor. (LEMALAR, 24.Lema)
*erkek, sekiz dakika zevk ve lezzet için sefahete girse, ancak sekiz lira kadar birşey zarar eder. Fakat kadın sekiz dakika sefahetteki zevkin cezası olarak dünyada dahi sekiz ay ağır bir yükü karnında taşır ve sekiz sene de o hâmisiz çocuğun terbiyesinin meşakkatine girdiği için sefahette erkeklere yetişemez, yüz derece fazla cezasını çeker. (LEMALAR, 24.Lema)
Değişen dünyanın içinde ailedeki değişim ve sorunlar çok şeyin göstergesidir. Savaş, göç gibi sosyoekonomik sonuçları olan olaylar, aileleri de etkilemektedir. Ailelerin temellerini yalnızca sağlam atmak yetmiyor, duvarlarını ve çatısını da sağlam malzemelerle kurmak lazımdır ki sosyal depremlere dayanaklı olsun. Evlilikleri kurduktan sonra onu yürütmek de gayret ister sabır ister.
Evliliklerde beklenmedik krizler her zaman çıkabilir, kadınlar eşlerinden bazen kötü muamele ve sadakatsizlik görebilirler. Şimdi kadınlar ne yapmalıdır? Onlar da aynı şekilde karşılık verirlerse, aile hayatı hemen çöker. Ama kadınlar asil varlıklardır, asilce davranıp kocanın kusurunu düzeltmesine çalışsalar belki ebedi hayat arkadaşlığına çıkılan bu yolda, eşleri, yuvayı ve çocuklarını kurtarabilirler. Denemeye değmez mi? Yuvayı yıkıp gitmeden önce böyle bir adım atabilseler, belki de değer. Yıkmak kolay, yapmak zordur demişler.
*aile hayatında en mühim nokta budur ki; kadın, kocasında fenalık ve sadakatsızlık görse, o da kocasının inadına kadının vazife-i ailevîsi olan sadakat ve emniyeti bozsa; aynen askerîdeki itaatın bozulması gibi, o aile hayatının fabrikası zîr ü zeber olur. Belki o kadın, elinden geldiği kadar kocasının kusurunu ıslaha çalışmalıdır ki, ebedî arkadaşını kurtarsın. (H.REHBERİ)
Kadın yuvanın idaresinde bir müdür görevi görür. Tehlikelere karşı çocuklarını, eşinin bütün mallarını ve her şeyini koruma altına alır. Ancak erkeklerde bulunan cesaret ve cömertlik özellikleri, kadınlarda ön plana geçse eşler arasındaki güven duygusunu sarsılabilir. Bu nedenle kadın evin müdürlüğü görevini yaparken gereksiz cesaret ve yardımseverlikten uzak durmalıdır.
*kadının-aile hayatında müdir-i dahilî olmak haysiyetiyle kocasının bütün malına, evlâdına ve herşeyine muhafaza memuru olduğundan-en esaslı hasleti sadakattir, emniyettir(LEMALAR, 24.Lema)
*erkeklerde iki güzel haslet olan cesaret ve sehâvet kadınlarda bulunsa, bu emniyete ve sadakate zarar olduğu için, ahlâk-ı seyyiedendir, kötü haslet sayılırlar. (LEMALAR, 24.Lema)
Kadınlar bu dünyada mutlu olmak istiyorlarsa İslamiyet dairesi içindeki dini terbiyeyi almalıdırlar, Rusya’da kadınların başına gelenler buna bir örnektir. Bu terbiye onların ahretlerini de kurtarır.
*Kadınların saadet-i uhreviyesi gibi, saadet-i dünyeviyeleri de ve fıtratlarındaki ulvî seciyeleri de bozulmaktan kurtulmanın çâre-i yegânesi, dâire-i İslâmiyedeki terbiye-i dîniyeden başka yoktur!.. Rusya’da o bîçâre tâifenin ne hâle girdiğini işitiyorsunuz. (H.REHBERİ)
Kişilik; bireylerin doğuştan getirdiği özellikler ile sonradan çevreden kazanılan özelliklerin toplamıdır. Çocuklar, kişilik özelliklerinin bir kısmını genetik olarak anne babadan alırlar. Ama çocukluk çağı ve ergenlik çağı kişilik gelişiminde çok önemli bir yer tutar. Sorunsuz bir gencin anne babası olmak isteyenler onu ta küçük yaşlardan itibaren desteksiz, sahipsiz, şefkatsiz bırakmamalıdır.
Bin yıllar boyunca insanın genetik yapısı pek değişmemiştir. Fakat en çok değişen şey, çocuk yetiştirme tarzıdır. Bir insanın ileriki yıllarda olumsuz düşünmesi veya olumsuz duyguların etkisinde kalması, çocukluğunda anne-babasından aldığı olumsuz programlarla ilgilidir.
*İnsanın, hususan Müslümanın tahassungâhı ve bir nevi cenneti ve küçük bir dünyası aile hayatıdır.(LEMALAR,24.Lema)
*Nev-i beşerin hayat-ı dünyeviyesinde en cemiyetli merkez ve en esaslı zemberek ve dünyevî saadet için bir Cennet, bir melce’, bir tahassüngâh ise, âile hayatıdır. Ve herkesin hânesi, küçük bir dünyasıdır. Ve o hâne ve âile hayatının hayatı ve saadeti ise, samimi ve ciddî ve vefâdarâne hürmet ve hakiki ve şefkatli ve fedâkârâne merhamet ile olabilir. Ve bu hakiki hürmet ve samimi merhamet ise, ebedî bir arkadaşlık ve dâimî bir refâkat ve sermedî bir beraberlik ve hadsiz bir zamanda ve hududsuz bir hayatta birbiriyle pederâne, ferzendâne, kardeşâne, arkadaşâne münâsebetlerin bulunmak fikriyle, akîdesiyle olabilir. (SÖZLER,10.Söz)
Ailenin yaşadığı ev ne bir otel ne de bir lokantadır. Orası; aile bireylerin sığınağıdır, dünyadaki cennetidir. Sağlıklı bireylerin yetişmesi aile ilişkilerinin düzgün yürütülmesine bağlıdır. Sağlıklı toplumun şifreleri de orada yazılır. Bir çocuğun hayatla ilişkileri anne- babasıyla başlar. Anne babanın her hareketi çocuğun kişiliğini etkiler. Herkes bu bilinçle hareket etmelidir ki huzurlu bir aile ortamı sağlanabilsin.
Dr. Selçuk Eskiçubuk
