Geçenlerde kızımı okuluna bırakırken, zaman zaman torunuyla gördüğüm fakat şahsen tanımadığım, bir teyze yolumu kesti:
Biraz kaygılı, biraz da telaşlı bir hali vardı… “ Evinizde televizyon yokmuş diye duydum, inanamadım, doğru mu?” dedi. Şaşkınca, merakına tebessüm ettim. “ Olur mu hiç öyle şey… Hiç televizyonsuz ev olur mu?” deyiversem rahatlayacaktı sanki. Büyük bir hayretle onu baş başa bırakacağımın farkında olsam da, “ Evet evimizde 5 yıldır televizyon yok” dedim.
Tam da zihnimde dönüp dolaşan kavanoz resmiyle aynı günlere tevafuk etti bu hadise. Kavanoz derken, öyle fasulye konservesi falan değil. İçine iki büklüm tıkıştırılmış bir adam olan, kapağı sıkıca kapatılmış bir kavanoz… Hani geçmişten bir şarkı çalınır dilinize, ister istemez mırıldanırken bulursunuz ya kendinizi… İşte bu “kavanozdaki adam” da son günlerde sık sık uğrar olmuştu zihnime. Hem de adını tam koyamadığım bir huzursuzluk hissini de beraberinde getiren bir kabusa yakın.
Derken, bu görüntünün çocukluğumda izlediğim bir diziye ait olduğunu hatırladım. Sahi, dedim, bu diziyi arasam bulur muyum, neymiş, nasılmış? Bir göz attım internete ve buldum. Kavanozdaki Adam… Ama ellerim titredi açarken. Bir iç sıkıntısı, bir kasvet, korku, kaygı… Hepsini barındıran bir girişi var dizinin, gerilim dolu bir de müziği…
Bir bölümü dahi izlemeye cesaret edemedim. Neredeyse 30 yıl önce zihnime bir şekilde yerleşmiş, ama hala izleri ve verdiği gerginlik taze.
“Televizyon çocuk dünyası ile yetişkin dünyası arasındaki farkı ortadan kaldırır.” demiş İletişim profesörü Joshua Meyrowitz. Bugünlerde olsa bu sözün yanına telefon ve bilgisayarlardaki görüntüleri de eklerdi sanırım.
Bu sözün doğruluğuna şahidim… Çocuksu neşemin o kavanozun içinde kapalı kaldığını hissediyorum, yıllar sonra bile.
Televizyonun, çocuğu pasifleştirdiği, empati gücünü azalttığı, iletişimini zayıflattığı, aşırı hareketlendirirken yorduğu, zihinsel gücünü yavaşlattığı, duygularına zarar verdiği… ve daha pek çok zararını biliyordum da… Yetişkin dünyası ile çocuk dünyasının arasındaki çizginin televizyon ile silikleşmesi, gerçeği, beni bir hayli sarstı.
Ya çocuk dünyası? Bütün bu karmaşayı taşıyamayacak kadar sade… Büyüklerin yalan dolanını anlayamayacak kadar masum… Ve bu masumiyetleri de sebepsiz değil ki, her birimize bir zamanlar sunulan büyük bir lütuf.
Duygularını pozitif hislerle olabildiğince genişletmeye ihtiyaçları var çocukların. Belki de bu yüzden dünyadan bihaber yaratılışları. Gelecek günler için içlerinde güç büyütmeliler, yetişkinler kırıp, dökmeden önce. Huzur ve enerji ile doldurmalılar depolarını, o kaygısız çocukluk döneminde. İleriki yıllarda zorluklarla karşılaştıklarında, ilk sığınacakları yer olacak çocukluk anılarının dokunulmazlığı.
Çocukları oyundan, aileden, arkadaştan, sokaktan alıkoyup, ekranlar karşısına sabitlemek… Ve doğal ortamlardan uzakta, kurgulanmış yaşamlara ve negatif görüntülere maruz bırakmak. Bütün koruma kalkanlarını ellerinden almak demek, güçsüz ve savunmasız kalmalarına göz yummak demek.
Çocukların erkenden büyüklerin dünyasında kaybolmalarına razı olmak, çok büyük bir haksızlık değil mi?
Anne babalarla karşılaştığımızda çocuk yetiştirmenin ne kadar zor olduğunu anlıyoruz. Yaşamın en önemli konusu olan çocuğun ihmal edildiğinde ise anne babanın paçasına nasıl dolaştığını ve çocuk ruhen yetişemediği taktirde, o çocukla bir belalı yaşam içerisine nasıl girdiğini görüyoruz. Çocuk evlendiğinde de işler yolunda gitmediğinde size problemlerle geri döndüğü zaman, “ah keşke zamanı geri getirebilseydim şunları yapmazdım” diye dertlenen bir çok kişiyle karşılaşıyoruz.
Çocukla vaktinde ilgilenilirse eğitimi tamamlanmış olarak terbiye olur. Çocukla aynı ortamda olunduğunda etkileşim içerisine girilmesi ihmal edilmişse, çocuk kendi içinde olgunlaşmamış olan sorunlarını ve ruhunu barındırırken anne babalar bu çocuk niye böyle yapıyor diye şaşkına giriyorlar.
Bu durum çocuklarda daha çok 9-10 yaşlarında belli oluyor. Çocuk beceriksiz, yeteneksiz, dersine çalışmıyor, internet bağımlılığı kazanmış. Ailesiyle düzgün konuşmuyor, kardeşleriyle evin içerisinde çatışmacı bir yaşam sürdüğü ve anne-babaların baskı ve zorlamayla bir kalıba sokmaya çalıştığı yaş dönemidir.
Ondan önceki dönem çocuk için çok masumdur. Kendisine ne verilirse her an almaya hazır olunan bir dönemdir. Bu dönemde anne-baba evin içerisinde uyur gezer gibi varolduysa, dakikalarını televizyon karşısında ya da konu komşuyu ağırlayacağım diye çocuklarını ihmal ederek vakit geçirdiyse; işte bu gibi durumların sonunda bir gün anne çocuğuna “Oğlum dersini yapsana.” dese de… Çocuk dersini yapmaz esner, dalar gider. Kitap okuyamaz. Dikkati dağınık. Çünkü doyumsanmış bir ilişkiyi ve ruhsal olgunlaşmayı vaktiyle zamanında gerçekleştirememiş. Aslında “senin çocuğuna kızdığın hal, kendi halin.” Bir çocuğun içinde güçlü bir temel atabilmesi için annesinden duygusal destek alması lazım. Anne kendi vicdanında duygusal desteği duyması lazım.
Hani birçok anne-baba “Çocuğumuzda hiperaktivite varmış doktor ilaç verdi” diyor ya. İşte annenin dokunma ilacı çocuğun içerisinde nükleer enerji santrali gibi bir etkileşim oluşturur ki, vereceğiniz en güçlü ilaçlar onun yanında yetersiz kalır.
Ama yeter ki annenin çocuğuna dokunacak, tebessüm edecek, kendi içinde derinleşebilecek vakti olsun. Allah insanlara günde 24 saat vakit veriyor. Ama İnsanlar uyurgezer gibi kendilerine, çocuğuna on dakikasını ayıramıyor. Kendime çocuğuma vakit ayıramıyorsam ben nasıl vakit geçiriyorum diyor musunuz? Ailenize 24 saatin 1 saatini verebiliyor musunuz?
Bir düşünün; oturup sükunet içerisinde camdan dışarıyı seyrederken, yaptığınız bir fincan kahveyi keyiflice içerek kendinize ayırdığınız 15 dakika vaktiniz var mı?
Elinizden telefonu bırakıp, her şeyden sıyrılmış olarak, bomboş bir zihinle, sadece eşinize 1 saat vakit ayırabiliyor musunuz? Bomboş bir zihnin içerisinden çıkan enerji dolu gözlerle ve tebessümle eşinize bakabiliyor musunuz?
Televizyona konsantre olduğunuz kadar eşinize ve çocuğunuza yönelebiliyor musunuz? Yoksa eşiniz konuşurken gözler bir telefonda, bir tavanda, sağda, solda oflar bir vaziyette misiniz? Zorluk çekiyorsanız ailenize yönelemiyorsanız, o halde ailede bir bağ ve bütünlük oluşamaz.
Bir beyefendi eşine bir hanımefendi olarak davranmıyorsa o ilacı anne çocuğuna veremez. Çocuğuna dokunduğu zaman içerisini titreten, tebessüm eden anneyi bulamazsınız. Agresif sıkıntılı kaygılı bir anneyle zamanı sürdürmek zorunda kalırsınız.
Bazen evimizde ağırladığımız dostlarımız evde televizyon olmadığını görünce şaşkınlıkla sorarlar, ‘aaa sizde televizyon yok mu?’ diye… ‘Evet bizde televizyon yok’ deriz. ‘E peki ne yapıyorsunuz evde’ diye gelir sorunun devamı…
Bizde uzun uzun anlatırız neler yaptığımızı… Yakın zamanda bir dostumuz da ‘bu yaptıklarınızı kaleme alsanız ya’ deyince bizde bir nevi sosyal sorumluluk projesi algılayıp ailece oturup bu yazıyı kaleme aldık.
Ebeveynler evi genelde dinlenme yeri olarak görür ve kafa dinlemek isterler. Ancak televizyonlu evlerde kafa dinlemek yerine kafa şişirme işlemine tabi tutulurlar. Gerilim filmlerini aratmayan haberler, asmalar, kesmeler, boğazlamaları izleyip iyice gerilip kızgın demir olduktan sonra bir de üzerine gerilim filmleri izler iyice ele avuca gelmez, konuşulmaz, yanına yaklaşılmaz bir hal alırlar.
Bu derece negatif yüklü bir ebeveynin, çocuklarının ‘çocukluklarına’ ne derece tahammül edebileceğini hayal bile etmek istemiyorum. Çocukların çocukluklarını özellikle vurguluyorum. Çünkü çocuğun işi çocukluk yapmaktır. Yani hoplayıp zıplamak, oyunlar oynamak sizin de ona eşlik etmenizi istemek onun en doğal hakkıdır. Ama siz onu ya kendinizle televizyon izlemeye ya da odalarda yanlızlıklara mahkum ediyorsunuz…
‘Bunların bütün suçlusu televizyon mu canım?’ diyenleri duyar gibi oluyorum. Tabi ki değil, ama televizyon kullanımını malesef beceremiyoruz. Kullanım derken, kumandanın düğmelerini ezbere bildiğinizi biliyorum, onu kastetmedim zaten. Ne zaman açıp ne zaman kapatacağınıza, neyi izleyip neyi izlemeyeceğinize siz karar veremiyorsunuz. ‘Akşam bir haber izleyeyim, bir de film bakarım’ diye oturup sabahlayanlarınız yok mu? İşte bakın televizyonun başında kendinize söz geçiremiyorsunuz demek istiyorum.
Peki biz ne yapıyoruz?
Öncelikle evliliğimizin ilk günlerinden bu yana hep aile şuuruyla hareket ettiğimizi belirterek söze başlayayım. Akşamları ailece yemeğimizi yiyip, hem yemekte hem de ardından çay faslımızda ailece zaman geçiriyoruz. Bu yazıyı yazdığım saatlerde ben salonda büyük oğlumla birlikte zaman geçirmeyi de ihmal etmezken, eşim de yan odada diğer iki çocuğumla evet hayır oyunu oynuyorlardı. Bu zaman dilimlerinde hem aile bireylerinin gününün nasıl geçtiği konuşulur, hem de doğrular yanlışlar beraber değerlendirilir. Yani bizim için zamanın altın dilimleri bu anlar…
Evde birlikte yapılacak çok işlerimiz vardır. Örneğin birlikte oyun oynamak, eğitici faaliyetler yapmak, kitap okumak, yavrularımızın ahlaki ve manevi eğitimlerini vermek ve haftanın belli günleri birlikte dev ekranda video izlemek bunlardan sadece bazıları…
Televizyonumuz yok derken bütün bütün toptancılık yapmıyoruz gördüğünüz gibi. Öyle ya, pek çok faydalı videoların yapıldığı dünyada bunlardan mahrum kalmak ciddi bir eksiklik olurdu. Bunun için biz ebeveyn olarak daha önceden kısmen araştırıp fikir sahibi olduğumuz film, dizi, belgesel veya animasyonları evde projeksiyon ile duvara yansıtıp televizyon konforundan daha yüksek bir sinema konforu ile ailece izliyoruz.
Bu nedenle çocuklarımız çok televizyonlu evleri gördükleri halde hiç ‘televizyon alın’ gibi bir taleple yanımıza gelmiyorlar. Çünkü bu ihtiyaçlarını daha konforlu ve seçici bir şekilde birlikte zaten karşılamış oluyoruz.
Evde ailece oynadığımız oyunlarımız var. Küçükken çocuklarla misket, kör ebe, saklambaç ya da benzer fiziki aktiviteleri oynamak, en çok sevdiğimiz oyunlarımızdır. Eve yorgun gelen bir babayı deşarj etmek için bu etkinliklerden daha iyi bir etkinliklik olabileceğini sanmıyorum.
Evde çocukların odalarında bir yazı tahtamız var. Çocukların o tahtaya hayal dünyalarını yansıtmalarını izlemek harika bir duygu. Size de benzer bir tahta almanızı tavsiye ederim, imkan yoksa aynı şeyi kağıtla da yapabilirsiniz. Evimizin en küçük bireyine evimizin üsten görüntüsünü çizmesini istediğimde bütün detayları ile evin krokisini çıkarması bizi hayretler içinde bırakmıştı. Bütün detaylar derken tüm odalardaki masa, yatak, dolap ve bunların üzerindeki en ince detaylara kadar çizilmesini kastediyorum. Bu inanın çoğu yetişkinin bile yapmakta zorlanacağı bir şeydir. Hayal dünyası kirlenmemiş bir dimağın ürünü bu şüphesiz.
Bu ifadelerimden sakın çocuğunu övüyor gibi bir sonuç çıkarmayın. Tüm çocuklar özeldir ve hepsi yaklaşık aynı donanımla yaratılır. Keşfedilemeyen veya üstün kabiliyetleri zamanla körelen çocuklar, sorumsuz anne babaların eseridir. Aşırı televizyon izleyen çocukların konuşmaya geç başlamaları, muhakeme kabiliyetlerinin düşük olması ve zihin tembellikleri, en çok televizyon izleyen anne ve babaların bile artık bildikleri sıradan bilgiler arasında. Ancak buna rağmen evde televizyonu bir emzik gibi, çocukları susturma aracı olarak gören anne babalar o kadar çok ki…
Neyse televizyonsuz hayatımızı anlatmaya devam edeyim. Hep evde durmayız tabi, güzel bahar veya yaz günleri ailece dışarı çıkıp yürüyüş yapmak, dışarıda oyunlar oynamak kış günleri kartopu oynamak en çok keyif aldığımız şeyler… Hafta sonları ise genelde gezmeye çıkıp yeni mekanlar keşfetmek, tarihi yerleri görmek, akraba ziyaretleri yapmak, eşe dosta misafirliğe gitmek ya da evimizde eş dost akraba ağırlamak yaptığımız işler arasında…
Çocuklar istirahate geçince az da olsa hanımla birlikte, birbirimize vakit ayırmak, sohbet etmek, birlikte kitap okumak, dertleşmek öyle büyük bir nimet ki, bu nimetin kadr-u kıymetini televizyon başında uyuyup kalan eşlerin anlamalarını beklemek tabi ki hayal olur.
Ben televizyonu olup da bizi hayretle sorgulayanlara soruyorum, ‘peki siz evde ne yapıyorsunuz?’ diye… ‘Çocuklarınıza veya karı koca olarak birbirinize zaman ayırabiliyor musunuz?’ ‘Çocuklarınızın okulda neler yaptıklarını, doğru mu yanlış mı yüklendiklerini kimlerle arkadaşlık ettiklerini onlardan soruyor musunuz?’ ‘Onların eğitimini sadece okuldaki (zihniyetinden bihaber olduğunuz) öğretmenine bırakıp, evde de televizyona mı emanet ediyorsunuz?’
Bu sorulara istisnasız hep acı cevaplar alıyorum. ‘Peki bu çocuklar bize emanet değil mi? Onları gün içerisinde kapmış oldukları bir zararlı bilgi virüsünü temizlemek yerine, onun beyne yayılması esnasında siz de televizyon başında başka virüslere maruz kalırsanız bu virüsler birgün tüm benliğinizi sardığında ne yapacaksınız?’
Çocuğun kişiliğinin neredeyse yarısından fazlasının şekillendiği 0-6 yaş döneminde her akşam asmalı kesmeli videoları izleyen çocukların büyüdüklerinde savunmasız insanları veya hayvanları asıp kesmeleri en doğal netice değil mi?
Netice olarak, belki başlangıçta bütün bütün hayatınızdan çıkarın demek makul bir öneri olmaz. Ama evde hakimiyeti ele geçirin. Her ortak mekanınızdaki baş köşede duran televizyonu, ortak zaman geçirdiğiniz mekanlarda değil de arasıra kullandığınız mekanlara alın. Ortak zaman geçirdiğiniz mekanlar size özel olsun.
Eve gelmeden evvel, ‘bu akşam çocuklarımın maddi ve manevi eğitimleri için baş başa neler yapabilirim? Onlarla nasıl daha verimli ve eğlenceli vakit geçirebilirim?’ diye düşünün. Onlarla oyun oynamayı unuttuysanız size hatırlatacak kitaplar setler bolca var, yeter ki arayın.
İspanya’dan Mehmet Yüceli’nin gönderdiği hizmet mektubu:
Esselamualeykum değerli, aziz, sıddık agabeylerim ve kardeşlerim
İspanya’nın başkenti Madrid’te dersanemiz birinci ayını doldurdu. Allah hizmetlerimizi daim eylesin. Ramazan-ı Şerif’in de bereketiyle çok güzel hizmetler oluyor, elhamdülillah. Dersanemize davet ettiğimiz kişiler memnuniyetlerini günler geçtikçe tekrarlıyorlar. Bizi gördüklerinde yüzlerinde ayrı bir tebessüm beliriyor. Verdiğimiz kitapları okudukça ve maillerine Risale-i Nur’lardan meyveler gönderdiğimizde Hıristiyan’ı da, Müslüman’ı da hayranlıklarını dile getiriyor. Zaman zaman iftara davet ediliyoruz ve biz de iftara misafirler alıyoruz.
İspanya’nın Cordoba Int.TV’sine misafir olduk. Üstattan, Risalelerden ve Ramazan-ı Şerif münasebetiyle Ramazanın hikmetlerinden bahsetmemizi isteyen sorular sordular. Güzel bir program oldu. Ramazandan sonra daha geniş vakitli programlar yapabileceğimizden bahsettiler. Dersaneye döndükten sonra program yapımcılarından İspanyol Javier bey ve Esma hanımdan katılımımızdan dolayı teşekkür gönderisi aldık ve her ikisinin de programın çok keyifli olduğunu belirtmesi bizi sevindirdi. En kısa zamanda devamını istediklerini belittiler.
Geçen gün buradaki İslami yayınlarla tanınmış bir yayınevinden ilgili kişi geldi ve Madrid’te bir Risale-i Nur merkezi, dersanesi olduğuna çok sevindiğini, ne zamandır bu kitapların peşinde olduğunu belirtti. Risale-i Nur’ların İspanyolcalarını İspanya’da bastırmak ve neşriyle ilgilenmekten şeref duyacağını belirtmesi Ramazan ayının ayrı bir bereketi olarak göründü. Sözler yayınevi ile irtibatlandırıp, inşaallah bundan böyle teker teker şehirleri ve merkezleri dolaşmak yerine profesyonel bir yol ile bir merkezden suhuletle Risale-i Nurlar müştaklarına ulaşacaklar.
Bu pür kusur kardeşiniz müstecap dualarınızı bekler.. Massalama.
Rusya’da Müslümanlara yönelik yayın yapacak ilk televizyon kanalı “Al-RTV”nin yayın hayatına başladığı bildirildi.
Rus “Bashinform” haber ajansı, Rusya’da ilk defa Müslümanlara yönelik yayın yapacak devlet kanalı olma özelliği taşıyan “Al-RTV” adlı televizyon kanalının, yayın hayatına başladığını duyurdu.
Rusya’nın önde gelen Müslüman kuruluşları tarafından İslami değerleri yayma amacıyla kurulan “Al-RTV” kanalı; Başkurdistan, Tataristan ve Kuzey Kafkasya bölgesindeki 6 cumhuriyette izlenebilecek.
Ramazan Bayramı’nın ilk gününde yayın hayatına başlayan ve 24 saat yayın yapacak televizyon kanalının genel yayın yönetmenliğini Avrasya Televizyon ve Radyo Yayıncılığı Akademisi Başkan Yardımcısı Rüstem Arifcanov yapacak.
Arifcanov, Rus haber ajansı RİA Novosti’ye yaptığı açıklamada, “İlk günümüzden itibaren bir kamu televizyonu olarak yayınımıza başladık. Kanal, özel kişi veya kurumların bağışlarının yanı sıra devlet yardımıyla desteklenecek” diye konuştu.
Rusya’nın Müslümanlara yönelik ilk televizyonunun gelecekte Bağımsız Devletler Topluluğu üyesi ülkelerde de izlenebilmesi için çalışmaların başlatıldığı belirtildi.
