Bedîüzzamân’ın Gazete Yazıları
Keşke, eser asıllarının tamâmına ulaşma imkânımız olsaydı!.. Dahâ sahih çalışmalar ortaya konulabilirdi.. Hem de mâzeretlere sığınma bahânelerimiz kalmazdı..
Bedîüzzamân Hazretleri; II. Meşrûtiyet’in getirdiği hürriyet havasından istifâde ile fikirlerini gazete lisânıyle de neşretme imkânını kullanmaktan geri durmamıştır..
Buradaki kısa derlemede Üstâd’ın 1908-1920 yılları arasında 10 kadar gazetede neşrettiği 40’a yakın makālesini bir cedvelde toplamağa çalıştım.. Eksikler, hatâlar, mükerrer yazılanlar olabilir.. Bunların bir kısmının şahsımdan kaynaklandığının farkındayım.. Bir kısmı da belge asıllarına ulaşamamaktan..
Ellerindeki belge ve bilgileri çeşitli yayın vâsıtaları ile paylaşanlardan Allah râzı olsun.. Doğrularımız, bilebildiklerimiz onlar sâyesinde..
Keşke, eser asıllarının tamâmına ulaşma imkânımız olsaydı!.. Dahâ sahih çalışmalar ortaya konulabilirdi.. Hem de mâzeretlere sığınma bahânelerimiz kalmazdı..
Sâhî, teknolojinin getirdiği bunca imkânlar varken “eser asılları” insanların istifâdelerine neden sunulmaz ki …? Efkâr-ı âmmeyi bundan mahrum etmek bir nevi’ gasb sayılmaz mı?..
Yeni Asya Neşriyât’ın neşretttiği “Eski Said Dönemi Eserleri”, “MAKāLÂT” bölümünün başına (Nâşirler) tarafından konulmuş önsözü okumazdan evvel işin bu kadar girift olduğunu düşünememiştim!..
Değerli Ziyâretçilerimiz rastladıkları yanlışları düzeltirler, bilgi-belge desteği verirlerse müteşekkir olurum..
Bilal Tunç
Kaynak: http://www.risaletalimhaber.
Yazının Orjinali için tıklayınız
BEDÎÜZZAMÂN HAZRETLERİ’NİN MAKāLELERİ |
|||||
Sıra No: | GAZETE | TÂRİHRûmî Mîlâdî |
SAYI | MAKāLE | KAYNAK, VESÎKA, MÜLÂHAZA |
1 | İTTİHAD VE TERAKKī | 6 Eylül 1908 | Kürdlere bir Mektûbu | (1) | |
2 | MİSBÂH | 19-26 Eylül 13242-9 Ekim 1908
|
2, 3 | Dağ Meyvesi Acı da Olsa Devâdır | MTH, s.286II. Meşrûtiyet’in îlânının üçüncü günü İstanbul’da bil’âhare Selânik’de îrâd ettiği nutku.
Sonradan bâzı eserlerine, “Hürriyet’e Hitâb” adı ile alınmıştır. (2) |
3 | MİSBÂH | 26 Eylül 13249 Ekim 1908 | 3 | Musâhabe-i Nutk-ı Sâbık’ın Netîcesi | MTH, s.286 |
4 | MİSBÂH | 18 T.evvel 132431 Ekim 1908 | 6 | İlmiyye – İfâde-i Merâm | MTH, s.286 |
5 | ŞÛRÂ-YI ÜMMET | 6 T.sânî 132419 Kasım 1908 | 46-140 | Hamidiye Alaylarına Dâir Beyân-ı Hakīkat | MTH, s.286 (İttihad – Terakkīcilerin nâşir-i efkârı.)BZA
ESDE, s.19 İ.D., s.505 |
6 | ŞARK VE KÜRDİSTAN | 19 T.sânî 13242 Aralık 1908 | 1 | Kürdler Neye Muhtâc? | MTH, s.286 (Bu yazı, neşrinden 5-6 ay evvelMâbeyn’e Dilekçe olarak verilmiştir.)
BZA |
7 | ŞARK VE KÜRDİSTAN | 19 T.sânî 13242 Aralık 1908 | 1 | Kürdler Yine Muhtâcdır | ESDE, s.22İ.D., s.507
İ.R., s.293 |
8 | KÜRD TEÂVÜN VE TERAKKī | 22 T.sânî 13245 Aralık 1908 | 1 | Bedîüzzamân Molla Saîd‑i Kürdî’nin Nesâyihı | MTH, s.286BZA
ESDE, s.24 İ.D., s.509 İ.R., s.295 (3) (Bilinen tek Kürdçe yazısı.) |
9 | KÜRD TEÂVÜN VE TERAKKī | 29 T.sânî 132412 Aralık 1908 | 2 | Kürdler Neye Muhtâc? | BZAESDE, s. 26
İ.D., s.511 |
10 | KÜRD TEÂVÜN VE TERAKKī | 29 T.sânî 132412 Aralık 1908 | 2 | Yâ Ma’şere’l-Ekrâd | (Bedîüzzaman Molla Saîd-i Kürdî’nin gazetemizin 1 numrolu nüshasında münderic Kürdçe makālesinin Türkçesi. İ.D.)İ.D., s.509 |
11 | KÜRD TEÂVÜN VE TERAKKī | 6-13 K.evvel 132419-26 Aralık 1908 | 3, 4 | Meb’ûsâna Hitâb | BZAESDE, s.29 |
12 | KÜRD TEÂVÜN VE TERAKKī | 6-13 K.evvel 132419-26 Aralık 1908 | 3, 4 | Bedîüzzaman Saîd-i Kürdî’nin Meb’ûsâna Hitâbı | İ.D., s.513 |
13 | KÜRD TEÂVÜN VE TERAKKī | 27 K.evvel 1324 9 Ocak 1909 | 6 | Nutk-ı Sâbık’ın Netîcesi | BZAESDE, s.42
i.D., s.524 |
14 | – | – | – | Nutk-ı Sâbık’ın Netîcesi | İ.R., s.296 |
15 | KÜRD TEÂVÜN VE TERAKKī | 27 K.evvel 1324 9 Ocak 1909 | 6 | İlmiyye | BZAESDE, s. 47 |
16 | KÜRD TEÂVÜN VE TERAKKī | 27 K.evvel 1324 9 Ocak 1909 | 6 | İfâde-i Meram | İ.D., s.528 |
17 | – | – | – | İfâde-i Meram | İ.R., s.299 |
18 | VOLKAN | 26 Şubat 132411 Mart 1909 | 70 | Hakīkat | MTH, s.286BZA
EDE-2009, s.51 İ.D., s.531 |
19 | VOLKAN | 1 Mart 132514 Mart 1909 | 73 | Yaşasın Şerîat-i Garrâ | MTH, s.286BZA
ESDE, s.53 (Yaşasın Kur’ân-ı Kerîm’in Kānûn-i Esâsîleri) İ.D., s.533 Bu yazı, yeniyazı D.H.Örfî’ye “Yaşasın Kur’ân-ı Kerîm’in Kānûn-i Esâsîleri” adıyle eklenmiştir. |
20 | VOLKAN | 5 Mart 132518 Mart 1909 | 77 | Dağ Meyvesi | MTH, s.286(Yazı başlığı sehiv olabilir. B.T.) |
21 | VOLKAN | 5 Mart 132518 Mart 1909 | 77 | Yaşasın Şerîat-i Ahmedî | BZAESDE, s.56
İ.D., s.535 |
22 | VOLKAN | 11 Mart 132524 Mart 1909
|
83 | Dağ Meyvesi | MTH, s.286 |
23 | VOLKAN | 11 Mart 132524 Mart 1909
|
83 | Dağ Meyvesi Acı da Olsa Devâdır | BZAESDE, s.58 (İki bölüm berâber)
II. Meşrûtiyet’in îlânının üçüncü günü İstanbul’da, bil’âhare Selânik’de îrâd ettiği nutku. Sonradan bâzı eserlerine “Hürriyet’e Hitâb” adı ile alınmıştır. |
24 | VOLKAN | 11 Mart 132524 Mart 1909
|
83 | Dağ Meyvesi Acı da Olsa DevâdırBedîüzzamân-ı Kürdî’nin Fihriste-i Makāsıdı ve Efkârının Programıdır | İ.D., s.537 |
25 | VOLKAN | 11 Mart 132524 Mart 1909
|
83 | Bedîüzzamân-ı Kürdî’nin Fihriste-i Makāsıdı ve Efkârının ProgramıdırDağ Meyvesi Acı da Olsa Devâdır | İ.R., s.269 |
26 | VOLKAN | 12 Mart 132525 Mart 1909 | 84 | Dağ Meyvesi | MTH, s.286 |
27 | VOLKAN | 12 Mart 132525 Mart 1909 | 84 | Dağ Meyvesi Acı da Olsa Devâdır | ESDE, s.58 (İki bölüm berâber.) ESDE, s.66 (Neşrettiğim “Fihriste-i Makāsıd”dan terk ettiğim bir fıkradır ..)İ.D., s.537 |
28 | VOLKAN | 14 Mart 132527 Mart 1909 | 86 | Sadâ-yı Hakīkat | MTH, s.286BZA
ESDE, s.67 İ.D., s.545 |
29 | VOLKAN | 18 Mart 132531 Mart 1909 | 90 | Reddü’l-Evhâm | MTH, s.286BZA
ESDE, s.69 (İki bölüm berâber.) İ.D., s.547 |
30 | VOLKAN | 19 Mart 13251 Nîsan 1909 | 91 | Reddü’l-Evhâm | MTH, s.286BZA
ESDE, s.69 (İki bölüm berâber.) İ.D., s.547 |
31 | VOLKAN | 23 Mart 13255 Nîsan 1909 | 97 | Ziyâ-yı Hakīkat | MTH, s.286 |
32 | VOLKAN | 25 Mart 13257 Nîsan 1909 | 99 | Ziyâ-yı Hakīkat | MTH, s.286BZA |
33 | VOLKAN | 25 Mart 13257 Nîsan 1909 | 97 | Ziyâ-yı Hakīkat | ESDE, s.78İ.D., s.554
İ.R., s.276 |
34 | VOLKAN | 29 Mart 132511 Nîsan 1909 | 105 | Edîbler Edebli Olmalı | BZA |
35 | VOLKAN | 29 Mart 132511 Nîsan 1909 | 105 | Birâderim Başmuharrir Bey’e | ESDE, s.100 |
36 | VOLKAN | 29 Mart 132511 Nîsan 1909 | 105 | Birâderim Derviş Vahdetî Bey’e | İ.D., s.570 (Lemeân-ı Hakīkat ve İzâle-i şübehât’ın sonunda) |
37 | VOLKAN | 29 Mart 132511 Nisan 1909 | 101 | Lemaân-ı Hakīkat ve İzâle-i Şübehât | İ.R., s.281 |
38 | VOLKAN | 29, 30, 31 Mart, 2 Nîsan 132511, 12, 13, 15 Nîsan 1909 | 101, 102, 103,105 | Lemaân-ı Hakīkat ve İzâle-i Şübehât | MTH, s.286BZA
ESDE, s.85 İ.D., s.560 |
39 | MÎZÂN | 2 Nîsan 132515 Nîsan 1909 | 128 | Kahraman Askerlerimize | BZAESDE, s.100
İ.D., s.571 |
40 | İKDÂM | 3 Nîsân 132516 Nîsan 1909 | Ey Şanlı Asâkîr-i Muvahhidîn! | Dr. Ramazan BALCI(4) | |
41 | VOLKAN | 4 Nîsan 132517 Nîsan 1909 | 107 | Kahraman Askerlerimize | BZAESDE, s.100
İ.D., s.571 |
42 | SERBESTÎ | 4 Nîsan 132517 Nîsan 1909 | 151 | Kahraman Askerlerimize | BZAESDE, s.100
İ.D., s.571 |
43 | VOLKAN | 4 Nîsan 132517 Nîsan 1909 | 107 | Kahraman Askerimize | MTH, s.286 |
44 | SERBESTÎ | 4 Nîsan 132517 Nîsan 1909 | 151 | Asker Kardeşlerime | MTH, s.286İ.R., s.291 |
45 | MÎZÂN | 4 Nîsan 132517 Nîsan 1909 | 128 | Asâkire Hitâb | MTH, s.286 |
46 | MÎZÂN | 4 Nîsan 132517 Nîsan 1909 | 129 | Asâkire Hitâb | BZAESDE, s.101
İ.D., s.574 |
47 | MÎZÂN | 4 Nîsan 1325 / 17 Nîsan 1909 |
129 | Cem’iyyetlere İhtâr-ı Mühim | BZAESDE, s.103 |
48 | MÎZÂN | 4 Nîsan 132517 Nîsan 1909 | 129 | Sadâ-yı Vicdân | BZAESDE, s.104 |
49 | SERBESTÎ | 5 Nîsan 132518 Nîsan 1909 | 152 | Asâkire Hitâb | BZAESDE, s.101 |
50 | SERBESTÎ | 5 Nîsan 132518 Nîsan 1909 | 152 | Asker Kardeşlerime
|
ESDE, s.105İ.R., s.292 |
51 | MÎZÂN | 5 Nîsan 132518 Nîsan 1909 | 129 | Ey, Asâkîr-i Muvahhidîn! | MTH, s.286 |
52 | MÎZÂN | 5 Nîsan 132518 Nîsan 1909 | 129 | Cem’iyyetlere Hitâb | MTH, s.286 |
53 | SERBESTÎ | 7 Nîsan 132520 Nîsan 1909 | 152 | (ayni yazının devâmı) | MTH, s.286 |
54 | VOLKAN | 7 Nîsan 132520 Nîsan 1909 | 110 | Asâkire Hitâb | MTH, s.286BZA
ESDE, s.101 İ.D., s.574 |
55 | VOLKAN | 7 Nîsan 132520 Nîsan 1909 | 110 | Cem’iyyetlere İhtâr-ı Mühim | MTH, s.286BZA
ESDE, s.103 İ.D., s.576 (Sadâ-yı Vicdân, bu makālenin sonunda) |
56 | VOLKAN | 7 Nîsan 132520 Nîsan 1909 | 110 | Sadâ-yı Vicdân | MTH, s.286BZA
ESDE, s.104 İ.D., s.576 (Cem’iyyetlere İhtâr-ı Mühim’in sonunda) |
57 | SERBESTÎ | 7 Nîsan 132520 Nîsan 1909 | 154 | Umum Zâbitlerimize |
MTH, s.286 |
58 | SERBESTÎ | 7 Nîsan 132520 Nîsan 1909 | 154 | Umum Zâbitânımıza | BZAESDE, s.106
İ.R., s.293 |
59 | İKDÂM | 22 Şubat 133622 Şubat 1920 | 8273 | Kürdler ve Osmanlılık İkdâm Cerîde-i Mu‘teberesine (Şerif Paşa’nın Ermeniler ile i’tilâfı; Kürdler’in hiddet ve galeyânı) * İkdâm Cerîde-i Mu‘teberesine (Ahmed Ârif, Muhammed Sıddık, Saîd-i Kürdî) |
ESDE, s.106İ.D., s.577
İ.R. , s.301
|
60 | SEBÎLÜRREŞÂD | 4 Mart 13364 Mart 1920 | 461 | Kürdler ve İslâmiyet | ESDE, s.107İ.D., s.578
İ.R., s.304 |
KAYNAKLAR:
BZA: Bedîüzzaman Ajandası 2010, Yeni Asya Neşriyat. Gazete sayıları verilmemiş.
ESDE: Yeni Asya Neşriyat, “Eski Saîd Dönemi Eserleri” – 2009
MTH: Bedîüzzaman Saîd-i Nursî MUFASSAL TÂRİHÇE-İ HAYÂTI – 1998, Abdükadir BADILLI
İ.D.: İçtimâî Dersler – Zehrâ Yayıncılık (5)
İ.R. : İctimâî Reçeteler -1990, Tenvir Neşriyat
(5): http://www.nuralemi.com/risale_i_nur_konu_listesi.php?id=36