Koşmak ve imdad ve Bediüzzaman’ın gözlem muhiti

Onuncu Pencere

Şu kainattaki mevcudatın birbirine teavünü, tecavübü, tesanüdü, gösterir ki, umum mahlukat  bir tek mürebbinin terbiyesindedirler. Birtek Müdebbir’in idaresindedirler. Birtek  mutasarrıfın taht-ı tasarrufatındadırlar, bir tek seyyidin hizmetkarlarıdırlar. Çünkü zemindeki  zihayatlara  levazımat-ı hayatiyeyi  emri Rabbani ile pişiren  güneşten ve  takvimcilik eden kamerden tut ta  ziya, hava, ma, gıdanın  zihayatların imdadına koşmalarına  ve nebatatın dahi hayvanatın  imdadına koşmalarına  ve hayvanat dahi  insanların imdadına koşmalarına  ve hatta gıda zerratının  hüceyratı bedeniyenin imdadına koşmalarına  kadar cari olan  bir düstur-ı teavün ile ve camid ve şuursuz olan  o mevcudat-ı müteavine, bir kanun-ı kerem, bir namus-ı şefkat, bir düstur-ı rahmet altında  gayet hakimane, kerimane  birbirine  yardım etmek, birbirinin sada yı hacetine  cevap vermek, birbirini takviye etmek  elbette bilbedahe  birtek, yekta, Vahid-i Ehad, Ferd-i Samed, Kadir-i Mutlak, Alim-i Mutlak , Rahim-i Mutlak, Kerim-i Mutlak bir Zat-ı Vacib ül Vücud’un  hizmetkarları  ve memurları  ve masnuları olduklarını  gösterir.

İşte ey biçare müflis-i  felsefi, bu muazzam pencereye  ne diyorsun?  Senin  tesadüfün buna karışabilir mi ?

Birinci Söz’den

Şu hadsiz kainatı şenlendiren, bilmüşahade Rahmettir. Ve bu karanlıklı mevcudatı  ışıklandıran, bilbedahe  yine rahmettir. Ve bu hadsiz ihtiyacat içinde yuvarlanan  mahlukatı  terbiye eden  bilbedahe  Rahmettir. Ve bir ağacın  bütün heyetiyle  meyvesine müteveccih olduğu gibi  bütün kainatı insana müteveccih eden  ve her tarafta ona baktıran ve muavenetine koşturan bilbedahe  Rahmettir. Ve bu hadsiz fezayı  boş ve hali alemi dolduran, nurlandıran ve şenlendiren bilmüşahade Rahmettir. Ve bu fani insanı ebede namzet eden ve ezeli ve ebedi bir Zat’a muhatap ve dost yapan bilbedahe Rahmettir.

Ey insan Madem Rahmet böyle kuvvetli ve cazibedar  ve sevimli ve medetkar  bir hakikat-ı mahbubedir. Bismillahirrahmanirrahim de  o hakikate yapış  ve vahşet-i mutlakadan  ve hadsiz ihtiyacatın  elemlerinden kurtul ve O Sultan-ı Ezel ve  Ebedin  tahtına yanaş  ve  o Rahmetin  şefkatiyle, şefaatiyle ve şuaatıyla  o Sultana muhatab ve halil ve dost ol.

Evet kainatın envaını  hikmet dairesinde insanın etrafında  toplayıp  bütün hacatına  kemal-i intizam  ve inayet ile koşturmak  bilbedahe iki haletten birisidir. Ya kainatın her bir nevi  kendi kendine insanı tanıyor. Ona itaat ediyor, muavenetine koşuyor.  Bu ise yüz  derece akıldan uzak olduğu gibi  çok muhalatı intac ediyor. İnsan gibi bir aciz-i mutlakta  en kuvvetli bir sultan-ı mutlakın kudreti bulunmak lazım geliyor. Veyahut bu kainatın perdesi arkasında  Bir Kadir- i Mutlak’ın  ilmi ile bu mavenet oluyor. Demek kainatın envaı insanı tanıyor değil, belki insanı bilen  ve tanıyan merhamet eden  bir Zat’ın tanımasının ve bilmesinin delilleridirler.

Ey insan aklını başına al. Hiç mümkün müdür ki  bütün enva-ı mahlukatı  sana müteveccihen  muavenet ellerini uzattıran  ve senin hacetlerine  Lebbeyk dedirten  Zat-ı Zülcelal  seni  bilmesin, tanımasın, görmesin? Madem seni biliyor, rahmetiyle bildiğini bildiriyor. Sen de  O’nu bil  hürmetle bildiğini bildir ve katiyyen anla ki  senin gibi zaif-i mutlak  aciz-i mutlak, fakir-i mutlak  fani, küçük bir mahluka koca kainatı musahhar etmek ve onun imdadına göndermek, elbette, hikmet ve inayet ve ilim ve kudreti  tazammun eden  hakikat-ı Rahmettir. Elbette böyle bir Rahmet  senden, külli ve halis  ve bir şükür  ve ciddi ve safi bir hürmet ister. İşte o halis şükrün  ve safi hürmetin  tercümanı  ve ünvanı olan  Bismillahirrahmanirrahim i de  O Rahmet’in vüsuluna vesile  ve Rahmanın dergahına  şefaatçi yap.

Önümüzde iki metin var, dünyanın en büyük ateistlerini getir bu metni onlara fiillerine ve kurgulanan gözlem muhitini dikkat ettirerek oku, başında mercimek kadar insafı olan Allah’a inanır ve kul olmaya karar verir.

Bu kadar görülmemiş bir gözlem dünyası ve onu anlatmak için seçilen hareketli fiiller  bu nasıl büyük bir toplu bakış, tek tek değil bütün kainata birden bakmak ihataya bak, sanki kainatın tepesine çıkmış everest tepesi gibi ordan bakıyor.

En çok kullanılan kelime k  o ş m a k hani günlük hayatımızın fiziki bir anlatımıdır. Bu kelime hiçbir yerde yazarın Bediüzzaman’ın anlattığı boyutta  görülmemiştir, lügatlerde her kelimeye edebi şahıslardan örnek cümleler verilir, lügatteki koşmak kelimesine bu anlamı nasıl yükleyebiliriz ki. Türkçemizdeki hiçbir felsefi ve dini derinliği olmayan bu kelimeye nasıl ihata edilmez bir anlam vermiş. Ahmet Vefik Paşa gel de şu adamın şu kelimeye baktığı, muhteva zenginliğine  dikkat et. Sen Türkçülerin babasının ve devrik kütüphanesinin büyük adamısın, gel bir bak Allah aşkına .

Resimlerine bak dağdan yuvarlanmış bir canlı gibi hurdahaş olmuş o insanda bu tefekkür, yalılarda her türlü nimet içinde mutlu insanlar gelin bakın o gariban neler düşünmüş.

Beş yerde koşmak kelimesini kullanmış,  izahların beyninde ve odağında bir kelime. Hegelin, spinozanın kaotik dediği alem nasıl birbirine koşan yardım eden bir mantıkla hareket ediyor. Gidi filozoflar. Ya Niçe’ye dersin, oku gidersin hiçe. Bir yerde lise öğrencileriyle konuşuyorduk, Niçe yi okumuş gitmiş hiçe sonra ona Ayet ül Kübra’yı oku dedim, bir süre sonra gördüm, abi beni kuyudan çıkardın dedi.

Üç yerde imdad keliesini kullanmış, birlikte imdadına koşturmak diyor, Allah’ım bu kelime gurubunu  nasıl kullanmış koşmak sadece o değil imdad eder gibi koşmak. Bravo sana, helal olsun, bütün övgüler sana. Bizi affet efendim, seni anlayamadık. Menfatinden başka bir iddiası olmayan adamlarla hakikate yürümek  gel de yürü vatandaş.

Teavün, tesanüd, tecavüb koşma nedenleri, Allah’ım aklıma mukayyed ol. İmdad ve koşmanın nedenleri bu üç kelime. Bu ne muhteşem grandioza, Kanuni Sultan Süleymana batılılar Grandiozing Men diyor, Ya  Bediüzzaman’a ne demeli. Muhteşem Süleyman Muhteşem Bediüzzaman. Ya Sen sen de little men  himmet baba. Bir Avrupalı Dinle Küçük Adam diye bir eser yazmış, dünya küçük adam dolu. Küçük kelimesi de Bediüzzaman da çok derin anlamlar ifade ediyor o da kazandığı yeni anlamla mutlu.

Prof. Dr. Himmet Uç