Türkiye Yeşilay Cemiyeti
Birinci Dünya Savaşı’ ndan sonra yurdumuzu işgal eden düşmanlar Müslüman kimliğini içten çökertmek için çareler aradılar. Gemilerle getirdikleri alkolü fazla içkileri bilhassa gençlere ulaşacak şekilde dağıttılar. Ülkemizde kısa bir zaman sonra içki ve uyuşturucu madde alışkanlığı bir salgın halini aldı. Bilhassa yurt müdafaasında faal unsuru olan gençlerimize ulaştırıyorlardı.
Bunun üzerine 1919 yılında Şeyhülislam İbrahim Efendi, Edirne Sofulu’da doğan ilk ve orta tahsilini Kırklareli’nde yapan Doktor Mazhar Osman ve arkadaşları önceleri gizli olarak “Alkol ve Uyuşturucu Maddelerle Mücadele” teşkilatını kurdular. Daha sonra bu kurucular, merkezi İstanbul olmak üzere 5 Mart 1920’de “Hilal-i Ahdar” (Yeşilay) adıyla cemiyeti resmen kurdular. Cemiyetin adı bir süre sonra Yeşil Hilal, son bir değişiklikle de Yeşilay oldu.
1934 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla “Kamu yararına” diğer deyimiyle “Amme menfaatine Hadim” dernek arasına katıldı. 1946’da Milli Eğitim Bakanlığı okullara bir genelge göndererek toplumla ilgili çalışmalar arasında Yeşilay Kolunun bulunmasını mecbur etti.
Yeşilay Cemiyeti;
Ahlaki ve kültürel bir kalkınma atmosferi içinde içki, uyuşturucu madde ve sigara tüketimini, devlet organlarıyla da işbirliği yaparak asgariye indirmeye çalışır.
Bu gayeyi gerçekleştirebilmek için, konferanslar, radyo-televizyon konuşmaları, geziler, sergiler, kurs ve seminerler tertipler.
Kitap, dergi ve makaleler neşreder.
Kültür ve sanat çalışmaları yapar.
Alkol ve uyuşturucu düşkünlerinin tedavisinde yardımcı olur.
Okul ve kurumlarda yapılacak çalışmaların doküman, video, kaset, afiş ve pankart ihtiyaçlarını karşılamaya çalışır.
Alkollü içki ve uyuşturucu maddelerin zararlarına karşı mücadele yolunda gerekli tedbir ve kararların alınmasını temin için hükümet ve yetkili merciler nezdinde teşebbüslerde bulunur.
Kendi konularında bölgesel çalışmalar yapmak üzere şubeler açar.
Bu çalışmalarında özellikle ülkemizin geleceği olan gençlerimizin uyarılması, korunması konusunu ön planda tutar.
Yeşilay Cemiyetinin çalışmaları neticesinde, 1920-1924 yıllarında alkollü içki kullanmaya karşı Men-i Müskirat Kanunu çıkarıldı.
Cumhuriyetin ilk yıllarında ve sonraki dönemlerde uyuşturucu imalat ve kulanımına karşı ciddi tedbirler alındı.
1982 Anayasası’na içki ve uyuşturucu kullanımına karşı alınacak tedbirlerle ilgili 58. madde konuldu.
Birayı alkollü içki sayan 3023 sayılı kanun kabul edildi.
Uyuşturucu karışımı ilaçlar konusunda yeşil ve kırmızı reçete uygulaması getirildi.
Trafikte alkollü araç kullanımını önleyici tedbirler artırıldı.
Sağlık dersleri programına Yeşilay konuları konuldu ve okullarda Yeşilay kolları kurulması mecburi hale getirildi.
Yeşilay Cemiyeti; kapalı yerlerde, nakil araçlarında sigara içimini ve sigara reklamlarının yasaklayacak kanunun çıkarılması, Anayasa’nın 58. maddesinden sorumlu Başbakanlığa bağlı bir müsteşarlık kurulması, Milli Eğitimde haftada 1-2 saatlik mecburi ders konulması, trafikte alkole kesin yasak getirilmesi, ithal içki ve sigaraya yasak getirilmesi, ülkede alkol ve sigara kullanımını azaltıcı kanuni ve eğitimle ilgili tedbirler alınması, uyuşturucu kültürünün önlenmesi için radyo ve TV’ ye ve Milli Eğitime mecburi tedbirlerin getirilmesi, kamu yararına çalışan Yeşilaya yeterli devlet desteğinin sağlanması için çalışmalarını sürdürmektedir.
Yeşilayın Genel Merkezi İstanbul’da olmak üzere yurt sathında şubeleri ve temsilcilikleri vardır. 1924’ten bu yana sürekli olarak aylık Yeşilay adında bir dergi çıkarmaktadır.
1953’ten beri her yılın 1-8 Mart günleri arası Yeşilay Haftası olarak değerlendirilip, alkolizm ve uyuşturucuların zararları bütün yayın organlarıyla halka anlatılmaktadır.
Cemiyetin bütün bu çalışmaları, bağışlar, üye aidatları ve Genel Merkez İşhanının gelirleriyle yürütülmektedir.
“İçki bütün kötülüklerin anasıdır. “Buyuran Peygemberimiz(sav)’in bu hadisi şerifini tüm dünyaya duyurmaya çalışan, tamamen gönül esaslı olan bu kuruluşumuzda başta Genel Başkan Prof. İhsan Karaman beyi görev alan tüm gönüllüleri kutluyor, neslin bekasını ve milletin istikbalini derd edinmiş “ilim” ve “irfan” sahiplerinin el ele vererek kurduğu “Türkiye Yeşilay Cemiyeti”ne ;
“İyiliğin emredildiği kötülüğün men edildiği” bu sahaya tüm müslümların sahip çıkmasını umuyorum.
YEŞİLAY CEMİYETİ KURUCULARINDAN BEDİÜZZAMAN;
Ord. Prof. Fahrettin Kerim Gökay YEŞİLAY CEMİYETİ’nin kuruluşu ile ilgili olarak Bediüzzaman Hazretlerinden şöyle bahsetmektedir:
Genel Kurul’da zamanın Şeyh-ül İslâmı Hayderîzade İbrahim Efendi ve Darül Hikmet-il İslâmiye azasından Said Nursi de vardı. Said Nursi Efendi, dikkati çeken üyelerden biri idi. İlk gün toplantıda fazla bir konuşma olmadı. Yeni seçilenler oldu… O günki buhranlar içinde memleketin çok seçkin şahsiyetleri vardı. Sonra Said Nursi Efendi genel merkeze seçildi. Orada kendisini daha yakından tanımakla bahtiyar oldum…
Yeşilay’da ise, eserleriyle uzaktan tanıdığım Said Nursi Efendi’yi yakînen tanıdım. Said Efendi’nin kendine mahsus bir kıyafeti vardı. Arkasında cepken gibi bir elbise, başında bir sarık, kenardan sarkıtırdı. Benim tanıdığım bu zat, gayet ağır başlı, çevresine etki yapan bir insandı… Âheste konuşur, ağır tonla konuşur ve konuştuğu zamanda, düşünen bir adamın konuşmasıdır.
Bakınız, elimdeki Yeşilay’ın elli beş yıl evvelki zabıt defterinde onun bazı sözlerini okuyayım: Said Efendi: “Şeriatta ahkâm var. Tabiblerin beyan ettiği, hikmettir. Hamr, kumar, bunlar nehy-i anil münkerdir ve bunlar kebairdendirler.”
O zaman ben yirmi yaşında bir genç idim. Kendisiyle fazla bir sohbetim olmadı. Yalnız hayata biraz erken atılmış bir kimse olarak ona karşı ayrı bir ilgi duyardım. Nitekim bir konuşmada, kendisinin bir nokta-i nazarını söyleyeyim:
Reis Mazhar Osman: “Biz kitap hazırlıyor, halka meccanî risaleler, kolleksiyonlar tevdi etmek istiyor, içtimaî, fennî, edebî makaleler, kolleksiyonlar tevdi etmek istiyoruz. Bundan şayan-ı şükran neticeler aldık, yazanlara teşekkür ederim. Bütün muharrirlerden mücadelemize iştirak etmelerini rica ederim.”
Said Efendi cevaben: “En ziyade matbuât meselesine ehemmiyet verelim” demişti.
Yeşilay’ın Güncel Faaliyetlerinden Haberdar Olmak İçin: http://www.yesilay.org.tr/tr
Derleyen: Çetin KILIÇ
kaynaklar:
- yeşilaynedir
- sorularlarisale