Fatih Sultan Mehmet’in şehzadelik döneminde Molla Gürani ve Molla Hüsrev gibi meşhur hocaları sayesinde kazandığı ilmi seviyesi, padişahlığı döneminde, sohbetler, müzakere ve münakaşalarla daha da derinleşmiştir. İlme karşı son derece hevesli ve müştak olan Fatih’in en çok zevk aldığı meclisler ilim meclisleri idi.. İlim, irfan ve marifetten doymayan ve usanmayan, alimlere son derece hürmetkar, hür düşünce ve ifade özgürlüğüne saygılı olan Fatih alimlerin de hakiki hamisi olmuştur. (Mehmed Kırkıncı’nın kaleminden Fatih Sultan Mehmed’)

15. yüzyılın en büyük sufilerinden biridir, Fatih döneminin saygın adıdır. Hacı Bayram Veli’nin müridi ve Fatih Sultan Mehmet’in hocalarındandır. Tıp ile ilgili Türkçe yazdığı Maddet-ül Hayat ve Arapça yazdığı Hall-i Müşkilât ve Risalet-ün Nuriye adlı Tasavvuf kitapları bilinen ünlü eserleridir.

Sakiya mey sun ki bir gün lalezar elden gider
Erişir fasl-ı hazan bağ-u bahar elden gider. Her nice Zühd-ü salaha mail olur hatırım
Gördüğümce ol nigarı ihtiyar elden gider.

Bâde-i nâb ile buldu rûh-ı cânân revnak , Gûyiyâ güller ile buldu gülistân revnak Zülf-i miskîn ki rûh-ı yâr ile tâbende durur
Şem’-i pürnûr ile san buldu şebistân revnak

Ağlasa derd-i derûnum çeşm-i giryânım sana
Âşikâr olurdu gâlib râz-ı pinhânım sana