Bütün sanat ve estetik sistemlerinin merkezinde insan vardır. Her sanat insan hesab edilerek meydana getirilir, güzelliğin unsurları bir sanat eserinde insanın anlayacağı bir seviyede gerçekleştirilir.

Hüsün, temaşa ve güzel kelimeleri onun kâinata, insanlara, insani olaylara, dini hakikatlere, kozmik olaylara bakışının bir kısmını yansıtır.

İmparatorluğun yıkılışa doğru gittiği herkes tarafından hissedilmiştir, siyasi kavgalar had safhadadır, Bediüzzaman kalkar sinemaya gider, çünkü klasik dini kitapların mücerret anlatımlarını biteviyeliğini, tasavvufun ayağı yere değmeyen romantik hakikat dünyası, bir iki hikâyeye bir hayatı bağlayan dervişlerin dünyası onu tatmin etmez.

Lahikalar, Bediüzzaman’ın talebelerine yazdığı mektuplardır. Mektuplarda üstad’ın hizmet metodu ve ilmî meseleler yer alır. O zamanki talebeler bu mektupları, “Üstad bana ne diyor?” diyerek büyük bir dikkatle okuyorlardı.

Bir şahıs kadere tam manasıyla iman ederse külli nizamı anlamış demektir. Külli nizamı anlayan, Allah’ın kendi hayatındaki icraatına razı olur; böylece rahatlar.