İhlasın tarifi

İhlâsı Esas Almak

«İhlâsı kazandıran, harekâtındaki sebebi sırf bir emr-i İlâhî ve neticesi rıza-yı İlâhî olduğunu düşünmeli ve vazife-i İlâhiyeye karışmamalı.» (Lem’alar sh: 133)

«İbadetin ruhu, ihlâstır. İhlâs ise, yapılan iba­detin yal­nız emredildiği için yapılmasıdır. Eğer başka bir hikmet ve bir fayda ibadete illet gös­terilse, o ibadet bâ­tıldır. Faydalar, hikmetler yalnız müreccih olabilirler, illet olamazlar.» (İşarat-ül İ’caz sh: 85)

Kur’an (2: 22) ayetinde geçen « (tettekûne) kelimesi…  iba­detin ancak ihlâs ile ibadet olduğuna ve iba­de­tin mahzan vesile ol­mayıp maksud‑u bizzat oldu­ğuna ve ibadetin se­vap ve ikab için yapılmaması lüzu­muna işarettir.» (İşarat-ül İ’caz sh: 99)

İnsanın his, niyet ve düşünce gibi görünmeyen iç dünyasının bazı fiilî  tezahürleri vardır. Görünen bu tezahürlerle görünmeyen  içteki ahvale intikal edilir. «Evet, insanın fiilleri kalbin, hissin temayülâtın­dan çıkar.» (Hutbe-i Şamiye sh: 77) ifadesiyle nazara verilen ölçüye göre bazı parağrafları ele alacağız:

Mesela Dine tabi olmayan iktidar sahiblerinin maaş ve vaiz-i umumî yapmak gibi tekliflerini kabul etmek;

Şer cereyanının hakimiyeti içinde siyasete girmek;

Manevî hizmet ehlinin diplomatlarla hizmet beraberliğine girmeleri;

Maddî – manevî mertebelerden kaçmamak;

Hizmette rekabet yapmak;  Kendini makam sahibi göstermek tavırları takınmak;

Hizmet ehlinin maddi menfaat için insanlara el açması gibi durumlar ve hareketler, ihlas sırrına aykırı düşen fiilî tezahürleridir. 

İhlâs hakkındaki mezkûr tarife göre yapılan bir ha­re­ketin ibadet ve hiz­metin makbul olması için önce dinde emir veya tav­siye edil­miş ol­ması şarttır. O halde kişi, kendi düşünce ve tema­yülü ile bir hizmet, bir hareket yapıyorsa, mez­kûr İhlâs tari­fine girmez. Evet, yapılan hizmetin ki­tabta yeri olmadığı halde İhlâstan dem vurmak, aldanmak veya aldatmaktır.  Yapılan bir işin emredi­lip emredilmediği de ancak kitabtan öğrenilir.

İhlâs, kitabın sarih hükümlerine teslimi­yeti ik­tiza eder ve o zaman yapılan hareket ibadet olur ve ibadet hakikatini kazanır.

Evet  «Rıza-yı İlâhî kâfidir. Eğer o yâr ise, herşey yârdır. Eğer o yâr değilse, bütün dünya alkışlasa beş para değ­mez. İnsanların takdiri, istihsanı, eğer böyle işte, böyle amel-i uhrevîde illet ise, o ameli iptal eder. Eğer mü­reccih ise, o ameldeki ihlâsı kırar. Eğer müşevvik ise saffetine izale eder. Eğer sırf alâmet-i makbuliyet ola­rak, istemeyerek, Cenab-ı Hak ihsan etse, o amelin ve ilmin insanlarda hüsn-ü tesîri namına kabul etmek gü­zeldir,(Barla Lâhikası sh: 78)

İHLÂS, DİN HİZMETİNDE TEMEL PRENSİPTİR

«Bu dünyada, hususan uhrevî hizmetlerde en mühim bir esas, en büyük bir kuvvet, en makbul bir şe­faatçi, en metin bir nokta-i istinad, en kısa bir ta­rik-i haki­kat, en makbul bir dua-yı mânevî, en kera­metli bir vesile-i makasıd, en yüksek bir haslet, en sâfi bir ubudi­yet, ihlâs­tır.» (Lem’alar sh: 149)

«Mesleğimizin esası, âzamî ihlâs ve terk-i ena­niyet­tir. İhlâslı bir dirhem amel, ihlâssız yüz batman amele müreccah­tır. İnsanların maddî mânevî hediyelerinden hürmet ve teveccüh-ü âmmeden, şöh­retten şiddetle kaçı­yorum” der. Ziyaretçi kabul etme­me­sinin bir hikmeti de bu sır olsa gerek.» (Tarihçe-i Hayat sh: 699)

«Niyette öyle bir hâsiyet vardır ki, seyyiatı ha­se­nata ve ha­senatı seyyiata tahvil eder. Demek, niyet bir ruhtur. O ruhun ruhu da ihlâstır. Öyleyse, necat, ha­lâs, an­cak ihlâs iledir.» (Mesnevî-i Nuriye sh: 70)

«Hâfız Ali Efendi, kendine rakip olacak diğer bir karde­şimiz hakkında gösterdiği hiss-i uhuvveti, çok kıy­mettar gördüğüm için size beyan ediyorum:

O zat yanıma geldi ötekinin hattı, kendisinin hat­tın­dan iyi ol­duğunu söyledim. “O daha çok hizmet eder” dedim. Baktım ki, Hâfız Ali kemal-i samimiyet ve ih­lâsla, onun tefevvukuyla if­tihar etti, telez­züz ey­ledi. Hem Üstadının nazar-ı muhabbetini celb et­tiği için memnun oldu. Onun kalbine dikkat ettim, gös­teriş değil, samimî olduğunu hissettim. Cenab-ı Allah’a şükrettim ki, kardeş­lerim içinde bu âli hissi taşıyanlar var. İnşaallah bu his bü­yük hizmet görecek.» (Barla Lâhikası sh: 125)

«Bu acip asrın bu acip hastalığına ve dehşetli ma­razına karşı Kur’ân-ı Mucizü’l-Beyânın tiryak misâl ilâçla­rının nâşiri olan Risale-i Nur dayanabilir ve onun metîn, sarsılmaz, sebatkâr, hâlis, sâdık, fedakâr şakird­leri muka­vemet edebilir. Öyleyse, her­şeyden evvel onun dairesine girmeli, sadakatle, tam metanet ve ciddî ihlâs ve tam itimadla ona yapışmak lâzım ki, o acip hastalığın tesirin­den kurtulsun.» (Kastamonu Lâhikası sh: 105)

«Sual: Herşeyden evvel bize lazım nedir?

Sıdk, ihlâs, sadakat, sebat, tesanüd. 

İHLÂSI KAZANABİLME SEBEBLERİ

«Hizmet-i Kur’âniyede bulunana, ya dünya ona küs­meli veya o dünyaya küsmeli tâ, ihlâsla, ciddiyetle hizmet-i Kur’âniyede bulunsun.» (Lem’alar sh: 42)

«İktisat ise, kanaati intaç eder.

Kanaat vası­ta­sıyla in­sanlardan istiğnâ etmek cihetinde, tevec­cühlerini aramaz. İhlâs kapısı açılır, riyâ kapısı kapanır.» (Lem’alar sh: 146)

1. Müsbet hareket etmektir ki, yani, kendi mesleği­nin muhabbetiyle hareket etmek. Başka meslek­lerin adâ­veti ve başka­larının tenkîsi, onun fikrine ve ilmine müda­hale etmesin, onlarla meşgul olmasın.

2. Belki, daire-i İslâmiyet içinde, hangi meş­repte olursa olsun, medar-ı muhabbet ve uhuvvet ve ittifak ola­cak çok rabıta-i vahdet bulunduğunu dü­şünüp it­tifak ede­rek,

3. Ve haklı her meslek sahibinin, başkasının mesle­ğine ilişmemek cihetinde hakkı ise, “Mesleğim haktır,” yahut “daha gü­zeldir” diyebilir. Yoksa, başkası­nın mesle­ğinin haksızlığını veya çirkinliğini ima eden “Hak yalnız benim mesleğimdir” veyahut “Güzel be­nim meşrebim­dir” diyemez olan insaf düsturunu reh­ber etmek,

4. Ve ehl-i hakla ittifak, tevfik-i İlâhînin bir se­bebi ve diya­netteki izzetin bir medarı olduğunu düşün­mekle,

5. Hem ehl-i dalâlet ve haksızlık, tesanüd sebe­biyle, cemaat suretindeki kuvvetli bir şahs-ı mânevînin dehâ­sıyla hücumu za­manında, o şahs-ı mânevîye karşı, en kuvvetli ferdî olan mukave­metin mağlûp düştü­ğünü an­layıp, ehl-i hak tarafındaki ittifak edip birleşmişler.

Paylaşan: Abdülkadir Haktanır

Sende yorum yazabilirsin

%d blogcu bunu beğendi: