Sınav Stresi

“Kızım sınavlara çalıştığı halde heyecan yapıyor, bildiği halde unutuyor. Ne yapmalıyım?”

Sınavlara çalıştığı halde çocuk yapamıyorsa eğer, iki durumdan bahsedebiliriz.

Acaba çocuğunuzun zihni dolu mu? Zihni dersin dışında başka şeylerle çok fazla doluysa derse kendisini veremez.

Çocuğu kendi haline bırakıp öğrenmenin keyfini başkalarına bağımlı olmadan yaşamasına fırsat verirsek; o taktirde sizin söylediğinizi algılar çocuk. Allah öyle yaratmış. Algılayamıyorsa başka bir şey düşünüyordur şu anda ya da ne dediğinizi anlamıyordur.

İkincisi eğer çocuğunuz; sizin, öğretmenin ya da çevrenin beklentilerinin altında ezilmiş ise, yanlış yapacağım korkusunu taşıyor ise soruları çözemez.

Sınav stresleri, çocuğun üzerinde oluşturulan bir beklentinin neticesi olarak ortaya çıkıyor. Çocuk eğer birilerinin kendisinden bir şeyler beklediğini fark ederse, içinde yavaş yavaş bir stres dalgası oluşmaya başlar.

“Kızım yaparsın. İnanıyorum sana. Sen şimdiye kadar gösterdiğin başarının en iyisini şimdi SBS’de göstereceksin. Kızım bunlar ne ki? Sen bunlardan çok daha iyisini yaparsın. Benim kızım aynı annesine çekmiş, aynı babasına çekmiş. Maşallah bütün problemleri çözer. Üzülme kızım, hiç üzülmene gerek yok sen yaparsın zaten. Kızım derslerini iyi çalışırsan bak göreceksin SBS’de yüksek puan alacaksın.” gibi konuşmalar çocuğun beklenti içerisinde bunalmasına neden olur.

“Benden bir şey bekliyorlar. Yaparsın, edersin kızım diyorlar. Ama ben yapamayabilirim. İşte sen akıllısın diyorlar. Bunlar ne ki diyorlar. Bu soruları sen çerez olarak yersin diyorlar. Geçen yıl girdiği sınavda Ahmet şu kadar puan almış diyorlar.”

Bunların her birisi çocuğun içerisinde büyüklerinin kendisinden bir şey beklediği beklentisini oluşturur. Eğer, bir çocuk kendisinden bir şey bekleniliyor psikolojisine sahip olursa o çocukta sınav kaygısı ve yaşam kaygısı veya başarabilme kaygısı oluşmaya başlar.

İlla anne baba tarafından değil öğretmen ya da arkadaşları tarafından da oluşturulmuş olabilir. “Senden çok şey bekliyorum” demek bir beklenti oluşturmaktır ve o çocuğu panik haline sokar. Dolayısıyla çocuklara karşı “Sen yaparsın” demek oldukça yanlıştır.

Başarı ancak aksiyoner olursa ona başarı diyoruz. Suni tetiklemelerle, suni iteleme ve çekmeler ile reaksiyoner başarılara biz başarı demiyoruz. Reaksiyoner başarılar çocuğun içerisinde başka başka davranış problemlerini beraberinde getiriyor.

Aksiyoner başarı nedir? Çocuk eğer kendi ruh dünyasında olayı algılamışsa, yaparsa nereye varacak, yapamazsa nereye varacak, başaramazsa başka alternatifler neler, bunları düşünmüş ve inanmışsa, etrafındaki kişiler de o şekilde iletişime geçmişse, o çocukta sınav kaygısı oluşmaz.

Özellikle sınav kaygısı olan çocuklarda yapacağınız şey, çok basit. Çocuğun üzerinden beklentileri kaldırmak. Şuna razı olabilmek: “Yapsan da benim kızımsın, yapamasan da sen benim kızımsın. Telaşa kapılmaya gerek yok. Yeter ki zaman ayır ve dersine çalış. Ha diyelim ki yapamadın. Olur kızım, sen yine benim kızımsın. Seneye bir daha deneriz.”
Bu rahatlık çocuğun ruhunda olduktan sonra o çocuğun hızını kesemezsiniz zaten.

Uzman Pedagog Dr. Adem Güneş

Sende yorum yazabilirsin

%d blogcu bunu beğendi: