İkinci Lem’â, Dördüncü Nüktede “Cenab-ı Hakk’ı insanlara şekva etmek” diye bir cümle geçiyor. Allah’ı, insanlara şikayet etmek iki tarz ile oluyor. Birisi, Allah’ın icraat ve fiillerine karşı açık bir şekilde isyan etmek ve rıza göstermemektir. “Allah neden bunu bana reva gördü? Ben ne yaptım da başıma bu geldi? Ben bunu hak etmemiştim. Allah neden ona verdi de bana vermedi…” gibi birçok şikâyetler vardır ki, bunların bazısı -maazallah- insanı küfre ve şirke bile düşürür.

Allah’ın icraat ve fiillerine alenen şekva ve şikâyet bu manadadır. Üstelik bu sızlanışları başka insanların yanında söylemek de Allah’ı kullara şikâyet etmektir.
Bu tarz şekva, imanı zayıf olanların ya da imanı tehlike içinde olan avamın şekvasıdır. “Musibetin darbesine karşı şekvâ suretiyle elbette âciz ve zayıf insan ağlar. Fakat şekvâ O’na olmalı; O’ndan olmamalı.” 23.Mektup, 4.sual, s.281

Allah tarafından verilen ve çok hikmetlerle bezenen musibetlere karşı, insanın sabırlı olması gerekir. Allah insana yüklenemeyeceği bir musibet vermez. Şâyet insan acizliğinden dolayı, musibeti kaldıramayacak durumda ise, Allah’a sığınmalı, inayet ve rahmetini beklemelidir.

İkincisi ise, alenen ve açıktan değil ama tahkiki iman ve tevekküle yakışmayan ince serzenişlerdir. Bu ekseri ehli imanda görünür. Tahkiki iman ve tevekkülü vardır, ama hâdisatın tazyikinden, bela ve musibetlerin ağırlığından dolayı bazen inceden inceye serzeniş eder. Bu haller imanın kemaline ve mahz-ı ubudiyete yakışmaz, ama çabuk hatasını anlar ve tövbe eder. Meselâ bazen hastalık ve sıkıntısını başka insanlara tasvir eder. Gerçi bunlar insanın zaaf ve aczinden gelen şeylerdir, ama kâmil imana münasip düşmez. Kâmil iman sahiplerinde her iki şikâyet tarzı da görünmez. Belki bu mübarek zatlar şikâyet etmek istese, şikâyetini Allah’a yaparak sıkıntısının izalesini taleb eder; yoksa Allah’ı insanlara şikâyet etmez. İnsan aciz ve tahammülsüz bir fıtrata sahip olduğu için ağlamak, sızlamak ve şikâyet etmek ister. Bu yüzden insana “Ağlama, sızlama, şikâyet etme!.” denilemez.

Ama ağlama, sızlama ve şikâyetin yüzü ve yönü ayarlanabilir. Bunun en güzel misali Hz. Yakub (as)’ın tavrıdır:”… Ben derdimi de üzüntümü de ancak Allah ‘a şikâyet ederim.” (Yusuf Suresi, 12/86) Şâyet bir insan musibetin sıkıntısını ve elemini çekemiyor ve takat getiremiyorsa o zaman;

“Ya Rabbi! Ben bu musibeti kaldıramıyorum, onun elemine dayanamıyorum. Bu musibeti ya kaldır ya da hafiflettir” demeli, O’na sığınıp, niyazda bulunmalıdır. Yani musibeti Allah’a şikâyet etmelidir. Devamı var……

23.06.2023

Rüstem Garzanlı