1 –İmam-ı Gazalî’nin, “-Evlenmek mi hayırlıdır, bekar kalmak mı?” sorusuna verdiği:
“-Hangisinde İslâmî hayatı daha iyi yaşayabilecekse, o hayırlıdır.” cevabı, bir Müslümanın evlilik ve eş seçimi kararı için çok önemli bir ölçüdür.
2 – Bilhassa bu manâda; “İyi bir evlilik, bekâr kalmaktan iyidir; bekâr kalmak ise, kötü bir evlilikten iyidir.”
3 – Aile ve aile içi eğitim konusunda eserler ve konferanslar vermiş, çok sayıda radyo ve TV programlarında yer almış merhum hadis profesörü Prof.Dr.İbrahim Canan; “Kadın-erkek eşitliği, batıda ailenin çöküş sebebidir.” demekteydi. “Batılılaşma” hevesi ile, batı ailesinin çöküş sebebini, bu sebebin kötü neticeleri de ortaya çıkmasına rağmen almak hatadır. Medyada kadın-erkek eşitliğini yanlış manalarda kullanmakta ısrar ile savunmayı kendilerine dava edinenler vardır. Hakikatte ise, kadın-erkek eşitliği ancak kanunlar önünde vardır; onun dışında kadın-erkek eşitliği yaradılışa aykırıdır.
4 – Aile yapımızdaki sarsıntılar ve parçalanmalar, üzerinde önemle durulması gereken bir mevzu teşkil etmektedir ve bu mevzua çeşitli açılardan yaklaşımlarda bulunanlar olmaktadır. İslâmî esaslardan uzaklaşılan bir devlet yapısına geçilirken, 80 sene önce, Fransız Medenî Kanunu “Şimdilik” diyerek alınıp uygulamaya konulmuş; fakat 80 senede bir “Türk Medenî Kanunu” yapılamamış; aksine, ona yeni ve daha da zararlı hale getiren bazı yamalar da yapılarak, Fransız Medenî Kanunu muhafaza edilmiştir.
5 – “Kitap” ve “Sünnet”te (Kur’an ve Hadis’te) ailenin sağlam olmasının gerekleri de vardır. Bunlara muhalefet edilince, ailevî sarsıntılar ve parçalanmalarda sebepleri başka yerde aramağa lüzum yoktur. Medenî Kanun’dan önce yürürlükte bulunan ve 80 sene önce Medenî Kanun kabul edilince yürürlükten kaldırılan “Osmanlı Aile Nizamnamesi”, “Kitap” ve “Sünnet”e uygun olarak hazırlanmıştı.
6 –Bugün, evli bir kadının kocasına karşı vazifeleri unutturulmağa, tevil edilmeğe tahrif edilip “modern, feminist yorumlar” yapılmağa çalışılıyor. Bu hale maalesef bazı dinî yayınevlerinin neşrettiği kitaplarda da rastlanıyor. Bazı Müslüman erkeklerini günümüzde evlenmekte çekingenliğe sevk eden sebeplerden biri de bu olmaktadır.
7 – Bediüzzaman’ın 80 yıl önce “Lem’alar” adlı eserinde “Yirmidördüncü Lem’a İkinci Nükte”de ve “Hanımlar Risalesi” adlı küçük boy risalede hanımlara iki sayfa içinde üç defa israrla “daire-i İslamiye içindeki terbiye-i İslâmiye”nin öneminden bahsedip ona vurgu yapmasının sebebi: O risalenin yazıldığı 80 yıl öncesinden beri, gittikçe gelişen radyo, TV gibi iletişim imkanlarını alabildiğine kötü kullanarak, hanımları daire-i İslâmiye içindeki terbiye-i İslâmiyeden uzaklaştırabilmek gayretlerinin olmasıdır.
8 – Bediüzzaman, ayni eserinde, kadınların perde arkasında gizli şer güçler tarafından bu şekilde hedef alınmasını sanki onların manevî bir ateş hattında ebedî hayatlarının kaybolması tehlikesi içinde oluşlarını kısaca tasvir eder gibi, onlar için “bîçare nisa taifesi” sıfatını kullandıktan sonra, muhtemelen içinde bulundukları büyük manevî tehlikeden habersiz ve bu tehlikeye karşı tedbirsiz ve savunmasız olanları kastederek onların “gafil kısmı” olarak vasıflandırmaktadır. Onun da dikkat çektiği gibi, yaklaşık 80 yıldır, kadını bozmağa çalışarak sağlam aile yapımız bozulmağa çalışılmıştır ve buna büyük bir inatla devam edilmektedir.
9 – Aile yapımızdaki sarsıntılar ve bozulmalarla ilgili bu teşhisi koyduktan sonra çözüm ve tedavi yoluna gidilirse, belki başarılı neticelere ulaşılabilir. Aksi halde, bu teşhisi koymadan gösterilecek çeşitli gayretler neticesiz kalmağa mahkum olabilir..
Aile mutluluğuna tek çare: “Kur’an ve sünneti hakem yapmak“
Nisâ Sûresi 34. ayeti kerîmeden sonra, 35. âyeti kerîme ile devam ediyoruz. Bugüne kadar evlilik ilişkisine yeterince feminizm gözlükleri ile baktık biraz da Yaradan’ın yol göstericiliğinde iman gözlüklerimiz ile bakalım. Nisâ sûresi 35. âyeti kerîme:
“Eğer aralarının açılmasından endişe ederseniz, erkeğin ailesinden bir hakem, kadının ailesinden bir hakem gönderin. Bunlar düzeltmek isterlerse, Allah aralarını bulmaya onları muvaffak kılar. Şüphesiz ki Allah her şeyi hakkıyla bilendir ve her şeyden haberi olandır.“
Eğer karı koca meseleyi aralarında çözemedilerse Rabbimiz aileye dışarıdan yardım edilmesini istiyor. Her iki taraftan iki hakem tavsiye edilmiş fakat âlimler “İkisinin de kabul edeceği bir hakem de olabilir.” diyorlar.
Rivayete göre, Peygamberimiz (s.a.s) ile Hz. Aişe arasında bir tartışma olur ve Hz. Ebubekir hakem olarak çağrılır. Hz. Peygamber (s.a.v) “Sen mi önce konuşacaksın, ben mi?” diye sorunca, Hz. Aişe “Önce sen konuş fakat hak söyle.” deyiverir.
Bunun üzerine Hz. Ebubekir (r.a) kızına bir tokat atar ve “Ey nefsinin düşmanı! O hakkın dışında hiçbir şey söyler mi?” diyerek çıkışır.
Bunun üzerine Hz. Aişe Peygamberimizin arkasına sığınır. Peygamberimiz “Yâ Ebabekir! Biz seni bunun için çağırmadık ve böyle bir şeyi de senden istemedik.” diyerek hoşnutsuzluğunu belirtir.
Hakemin iki tarafın ailesinden olmasının tavsiye edilmesi, ilk adımda aile sırlarının dışarıya açılmaması ve yakınların onların durumu hakkında zaten fikir sahibi olmaları açısından önemli. Fakat aileden hakem olabilecek özellikte kimseler yoksa dışarıdan birisi de olabilir.
Hz. Ömer (r.a) anlaşamayan bir çiftin arasını bulmak için bir hakem gönderir. Hakem geri döndüğünde “onları barıştıramadığını” söyler. Bunun üzerine Hz. Ömer (r.a) hakemi kamçılar ve ona Nisâ sûresindeki 35. âyet-i kerîmeyi hatırlatır:
“Hakemler gerçekten barıştırmak isterlerse, Allah onların arasını bulur.“
Bunun üzerine hakem seçilen kişi geri gider, niyetini güzelleştirir. Eşlere şefkat gösterir ve böylece aralarını düzeltir.
Niyetin önemini âyet-i kerîmeden öğreniyoruz. Sözler de çok önemli. Resûlullah efendimiz: “Sözlerde büyü etkisi vardır.” buyuruyor.
“Kocamla aramız bozuldu, kayınvalidem büyümü yaptırdı.” diye şüphelenen hanımlar öncelikle kimin sözünden ne kadar etkilendiklerine, kimlerin sözleriyle büyülendiklerine bakmalılar. O kayınvalidesinden şüphelenirken belki esas büyüyü sözleri ile onu yönlendiren annesi yapmaktadır.
Kadının annesi ve erkeğin annesi evlatlarına farkında olmadan sürekli hakemlik yapmaktalar. Hakemlikteki en önemli şart iyi niyetle hareket edip aralarını güzelleştirmeye çalışmak olmalı. Kötü niyetle aralarını açacak sözler söylemekte çok büyük vebal.
Sevgili peygamberimiz: “Karı koca arasını bozacak söz söyleyen ateştedir.” buyuruyor.
Fakat maalesef ki aileler çoğu zaman evlatlarını yanlış yönlendirmekteler. Gelinin ya da damadın ardından konuşarak evladını kışkırtan kayınvalidelerin sayısı az değil. Kayınvalideler diyorum çünkü çoğunlukta kayınvalideler yapmakta bunu. Kadınlar kaç yaşarsa yaşasın çocuklarının hayatlarına müdahil olmayı severler ve sözle yönlendirmekte de ustadırlar.
Kayınpederler genellikle aile sorunlarına sebep olmazlar. Tam aksi yapıcı olmaya çalışırlar. Tabi istisnalar elbette vardır, aileyi olumsuz etkileyen kayınpederler de vardır fakat biz çoğunluk üzerine konuşuyoruz.
Kadınların yanlış yönlendirmelerinde en önemli etki, kız ve erkek annelerine göre değişmekte. Kendi kocasına saygı duymayan ve yöneticiliğini kabul etmeyen pek çok anne, oğlunun karısı tarafından saygı görmesini bekler, evladının kılıbık olmasından, gelinin ağzına bakmasından da korkar. Tamamen bir çifte standart vardır bu konuda.
Oğlu karısını çok severse, karısının emrine girer ve ailesini unutur, diye de endişelendikleri için gelinin arkasından konuşarak, oğlunun gözünden karısının değerini düşürmeye çalışan kayınvalideler var maalesef. Bu noktada erkeğin uyanık olması ve annesinin sözlerini dikkate almaması lâzım. Kadın kıskançlığına kurban olmamak için. Tabi gelinin de akıllı davranıp kayınvalide ile güzel geçinmeye çalışması da önemli.
Kız annelerinin çoğu da kızlarının kocaları tarafından ezilmesinden endişe ederler, bu yüzden de kızlarını kocaları üzerinde otorite olabilmeleri için yönlendirirler. Evde kızlarının sözü geçmezse onların ezildiklerini düşünürler. Ayrıca kızı kocasının sözünü dinlediğinde, kızı üzerinde kendi otoritesinin de sarsılacağının ve yeterince annelik edemeyeceğinin planını yapan kadınlarda var.
Bunlar kötü niyetli adımlar. Bir de iyi niyetli adımlar var. Mesela erkeğin ailesinden “Aman oğlum, çocukların var, sus, hep alttan al, idare et, karının söylediklerini yapıver.” diyenler de oluyor. Bir erkeğin boşanmamak için evde hep alttan almasını ve idareyi kadına vermesini tavsiye etmek doğru bir hakemlik midir? Değildir elbette. O zaman hakemlikte bir ölçü olması lazım. Ölçü de tabii ki Allah ve Resûlü’ nün sözleri olmalı.
Nisâ sûresi 59. âyet-i kerîmede Rabbimiz şöyle buyuruyor:
“Ey iman edenler! Allaha itaat edin, Resûlüne itaat edin ve sizden olan emir sahiplerine de… Herhangi bir şey hakkında çekişirseniz (anlaşamazsanız) eğer gerçekten Allah’a ve âhiret gününe inanıyorsanız, onu, Allah’a ve Resûlüne arz edin. (Kur’an ve sünnetle halledin.) Bu (sizin için) daha hayırlı ve sonuç bakımından daha güzeldir.“
Bu âyet-i kerîme ile herhangi bir şeyde- karı koca sorunları ya da başka sorunlar da olur- anlaşmazlığa düştüğümüz zaman önce âyet-i kerîme ve hadis-i şerîflere bakarak çözüm bulmamız, Allah ve Resulüne itaat etmemiz ve müslüman idarecilere (Ulü’l-emre) de itaat etmemiz emredilmekte. “Ulül- emr kelimesi geniş kapsamlıdır; müslümanların herhangi bir işinin başında olan her yöneticiye şamildir.” diyor âlimler. Din âlimleri ve ülke yöneticileri ulü-emrin başında gelirler. Hadis-i şerîfe göre: “Emrettiği şey günah olmadığı sürece, bir müslümanın, hoşlansın veya hoşlanmasın, yöneticinin emirlerine itaat etmesi gerekir.“
Günümüzde özgürlük ateşi ile kışkırtılan insanlara en ağır gelen kelimedir itaat.
Nisâ sûresi 34. ayet-i kerîme ve Nisâ 35. âyet-i kerîmeye birlikte baktığımızda karı koca bir sorun olduğunda önce kendi aralarında çözmeye çalışsınlar, olmadı hakemle sorun giderilmeye çalışılsın. Nîsa 59. Âyet-i kerîmeyi de göz önüne aldığımızda karı koca da hakem de sorunu çözerken önce Allah’ın kitabına ve Resûlünün sözlerine bakacak, sorun çözülmediyse din âliminden yardım alacak. Burada hakeme de itaat gerekli. Yine toplumumuzda çok yapılan bir yanlış var. Sorunu olan gider bir hocaya danışır; fakat işine gelmezse kendi canının istediğini yapar.
Tekrar aileler konusuna dönecek olursak, aileler evlatlarına hakemlik yaparken içlerinden geldiği gibi değil, Allah ve Resûlunün sözlerini göz önüne alarak hakemlik yapmak zorundalar yoksa vebal altındadırlar. Ayrıca evlatlarına iyilik edeyim derken kötülük ederler. Kadına, evde kocasına söz geçirmesi için huysuzluk yapmasını söylemek ya da erkeğe, karısı karşısında hep susmasını, karısının evde emir olmasına izin vermesini öğütlemek Allah ve Rasûlünün ölçülerine uymaz.
Aslında farkında olmadan hakemlik çok yapıyoruz. Biz dert anlatmayı, paylaşmayı seven bir toplumuz. Akrabalarımız, komşularımız, arkadaşlarımız bize aile sorunlarını anlatırlar ve biz de onlara “şöyle yapsaydın, böyle yapsaydın” derken tek taraflı hakemlik yapmış oluruz. Burada iyi niyetimiz ve doğru ölçüleri kullanmamız (âyet-i kerîme ve hadis-i şerîfler) çok önemli. Çünkü ağzımızdan çıkacak her cümle sıkıntılarına çözüm arayan insan için çok önemli olacaktır. Bir ailenin huzursuzluk yaşamasına ya da dağılmasına sebep olursak büyük bir vebal altında kalırız.
Günümüzde aile danışmanlarının da yaptığı aslında hakemlik. Psikolog ya da danışmanlara giderken de ölçüsü Allah ve Resûlü olan insanları seçmek gerekir. Freud’la, eşitlik ve feministlik teraneleriyle yardım etmeye çalışanlardan fayda yerine zarar görebiliriz.
Yazıyı ölçüsü doğru, akıllı bir annenin kızına nasihatleri ile bitirmek istiyorum.
Ümâme bint-i Hâris, kızı Ünâs’ı evlendirirken ona şöyle nasihat etmiştir:
“Bak yavrum! Bir kimseye nasihat ve tavsiye, eğer o kimsenin edebine, terbiyesine, asâletine ve haysiyetine bakılarak terk edilecek olsaydı, benim de şimdi sana bu tavsiyelerde bulunmama ihtiyaç olmazdı. Lâkin tavsiye, bilene hatırlatma, bilmeyene anlatıp öğretme demektir. Bundan dolayı da herkes için faydalıdır.
Kızım! Eğer bir kız, ana-babasının servet ve zenginliğinden dolayı kocaya muhtaç olmasaydı, senin herkesten ziyâde müstağnî olman lâzım gelirdi. Fakat öyle olmayıp erkekler bizim için yaratıldığı gibi biz de onlar için yaratılmışızdır.
Kızım! Sen ana-babanın evinden, büyüyüp yürüdüğün yuvadan çıkıp, bilmediğin ve şimdiye kadar alışmadığın bir kişinin evine gidiyorsun.
O hâlde kocanın rızâsını gözetip hizmetçisi gibi kendisine itaat eyle ki, o da sana kul-köle olsun, seni sevsin ve hoşnut olman için elinden gelen her şeyi yapsın.
Sana şimdi on şey söyleyeceğim. Bunları ezberle ve gereğince hareket et ki, kocanla güzel geçinmeye muvaffak olasın:
1. Sana yiyecek ve giyecek her ne getirirse onu cân u gönülden kabul etmelisin.
2. Emrettiği şeyleri yapmalı, yasaklayıp yapma dediği şeyleri de yapmamalısın. Sözünü dinleyip kendisine itaat etmelisin.
3. Üstünü-başını ve evini temiz tutmaya dikkat etmelisin.
4. Görüldüğünde veya kokusu alındığında hoşlanılmayan şeylerden kaçınmalısın ki, kendinden iğrendirip kocanın gözünden düşmeyesin.
5. Kocanın uyuyacağı, yemek yiyeceği vakitleri iyi tâkip etmelisin. Yani bunları hangi vakitte yapmayı alışkanlık hâline getirmişse, o vakitleri gözetip yemeğini ve yatağını hazır etmelisin. Zîrâ açlık insanı ateşlendirir, uykusuzluk da öfkelendirir.
6. Kocanın malını muhâfaza edip israf ve teleften korumalısın.
7. Kocanın îtibârını gözetip onun akrabâ-yı taallukâtına hürmet etmelisin.
8. Hiçbir şeyde ona isyan ve muhâlefet etmemelisin.
9. Âile sırrını kimseye ifşâ etmemelisin. Eğer emrine isyan edersen kendine kin bağlatırsın, sırrını ifşâ edersen gadr u cefâsından emin olamazsın.
10. Kızım, sakın ola ki kocan kederli iken yanında ferah ve neşeli durmayasın, onun ferah ve neşeli vaktinde de keder göstermeyesin!”
Esirgeyen ve bağışlayan Yüce Allah(c.c.)’nün adıyla…
Aziz Okuyucularım, bu yazımızda selamın faziletinden söz edeceğiz İnşaallah.
Selam, Mü’minlerin birbirleri üzerindeki karşılıklı haklarıdır. Hakkını ödeyen, ebedi âlemde büyük mükâfatla sevinir, ödemeyen ise, azapla dövünür.
Dinimizde selam vermek sünnet, almak ise farzdır. (farzı kifaye) Bir yere girerken de çıkarken de selam verilir. Selam Allah(c.c.)’nün ve Resulü(s.a.v.)’in bildirdiği şekilde verilip alındığı müddetçe selamdır. Verilen selamı daha güzeli ile almak da farz değil ise de, çok sevaptır. Selamın manası; yani ben Müslüman’ım, benden sana zarar gelmez, selamettesin demektir.
Cenabı Allah(c.c.) Kuran-ı Kerim’de: “Size bir selam verildiği zaman, ondan daha iyisiyle selam verin veya aynıyle mukabele edin. Allah her şeyin hesabını gereği gibi yapandır.” (Nisa: 86)
Başka bir ayet-i kerimede de: “Evlere girince, kendinize, ehlinize Allah’tan bereket, esenlik ve güzellik dileği olarak selam verin.” (Nur: 61)
Bu nedenle eve girince de evdekilere selam verilmeli, evde kimse yoksa “Esselamü aleyna ve ala ibadillahissalihin” (Allah’ın selamı bizim ve Salih kulların üzerine olsun) demelidir. Çünkü Müslüman’ın evinde rahmet melekleri vardır.
Bir Hadis-i Şerif’te de: “Evine girerken selam veren, Allah’ın himayesinin garantisi altındadır.” Diye buyrulmuştur. (Ebu Davud)
Selam, İslam’ın sevgi ve rahmet kapılarının anahtarıdır, mü’minin gönüllerdeki sevgi hazinelerine o anahtarla girilir. Allah(c.c.)’nün rahmet ve mağfiret deryalarına o anahtarla girilir.
Selam hakkında Peygamber Efendimiz (s.a.v.) başka bir Hadisi Şeriflerinde şöyle buyurmaktadır: “İman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş sayılmazsınız. İşlediğiniz takdirde sevineceğiniz bir şeyi size söyleyeyim mi? Aranızda selamı yayınız.” (Müslim, Tirmizi, İbni Mace.)
Başka bir Hadis-i Şerif’te de: “Ey insanlar! Selamı ifşa ediniz. Başkalarına yemek yediriniz, Akrabalarınızı ziyaret ediniz. İnsanlar uykuda iken namaz kılınız. (Bunları yaparsanız) selametle cennete girersiniz.” Buyurmaktadır.
Yukarıdaki hadisi şeriflerden de anladığımız gibi Peygamber efendimiz selamı emretmiş. Selam verdiğimizde hem bir farzı yerine getiriyor hem de Peygamber efendimizin sünnetine uymuş oluyoruz.
Selamda sünnet olan öncelik sırası şöyledir: Rütbe ve nimeti çok olan önce selam verir. Büyük küçüğe, bir araç üstündeki yerdekine, yürüyen durana, ayakta olan oturana, az olan çok olana, amir memura, hoca talebesine, baba oğluna, ana kızına, telefon eden edilene, odaya giren odadakine selam verir.
Selam; emniyet, huzur, selamet, sağlık, barış, rahatlık, iyi netice, kurtuluş gibi manalara da gelir. Selam vermek, bir kimseye yapılan en güzel duadır.
Selam, birbirlerini tanıyanlar arasında muhabbet arttırıcı bir özelliği olmasının yanı sıra, birbirlerini tanımayan insanların ise birbirlerine karşı muhabbet beslemelerine sebep olmaktadır. Selam verilmek suretiyle bireyler arasında sevgi meydana gelmektedir. Selamlaşmak dostluğun, birlikteliğin başlangıcıdır. Selamlaşmak sevgiyi, sevgi kardeşliği, kardeşlik birlik ve beraberliği doğurur. Mü’minlerin birbirlerini sevmesi ise imanın alametidir.
Selam, sadece dünya hayatının değil, Cennet hayatının da esenlik ifadesidir. Kuran-ı Kerim’de, Cennette meleklerin inananlara, inananların birbirlerine selam verecekleri bizlere şöyle bildirilmiştir: “Rablerine karşı gelmekten sakınanlar, bölük bölük cennete götürülürler. Oraya varıp da kapılar açıldığında, bekçileri onlara: – Selam size, hoş geldiniz! Temelli olarak buraya girin. Derler.” (Zümer: 73)
Bu nedenle aziz Dostlar; birbirimize karşı –her türlü afet ve musibetten selamette olmak- dileği olan selamlaşmayı, hiçbir zaman ihmal etmeyelim. Umulur ki bu sebeple, Allah(c.c.)’nun gerçek selamet yeri olan ve Kuranı Kerim’in beyanına göre “selam”dan başka söz işitilmeyecek olan cennetine nail oluruz. Zira hakiki saadet orada, sonsuz huzur orada ve ebedi mükâfat yalnız oradadır.
Yüce Rabbimiz bizleri, birbirini seven, dostlukları pekiştiren, günahları afolunan ve cennete nail olan kullarından eylesin.
Selam Hidayete Tabi Olanlara.
Akibet Muttakilerindir.
Bid’aların yaygınlaştığı, ümmetin fesada gittiği zamanımızda sünnete tâbi olmak daha ehemmiyetlidir. Bu zamanda bir sünneti işlemek binlerce sevap kazandırabilmektedir. Efendimiz (asm) bir hadislerinde bu gerçeği şöyle ifade eder:
“Bid’at ve dalâletlerin her tarafı istilâ ettiği ve ümmetimin bozulduğu bir zamanda sünnetime sarılana yüz şehit sevabı vardır.”
Sünnete tâbi olmanın bu derece büyük sevap kazandırmasının sebebini şöyle izah edebiliriz:
Bir Müslümanın en yüksek gayesi, Allah’ın rızâsını kazanmaktır. Allah’ın rızasını kazanma yolları içerisinde en sağlamı, en makbulü ve en kısası, Resûlullahın (asm) gösterdiği ve takip ettiği yoldur. Resûlullah’ı (asm) sevmek ve ona tâbi olmak bizi Allah’ın rızâsına götürecek yegâne yoldur. Bu gerçek bizzat Rabbimiz tarafından şöyle ifâde edilir:
“De ki: Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah çok bağışlayıcı, çok merhamet edicidir.”
Yüce Rabbimiz Nisa Sûresi’nin 69. âyetinde de kendisine hakkıyla iman etmeyi, her hususta Resûlullâh’ın (asm) hükmünü tam bir teslimiyetle kabul etme şartına bağlamıştır. Bu âyet-i kerîmede de meâlen şöyle buyurur:
“Her kim Allah’a ve Peygambere itaat ederse, işte onlar, Allah’ın kendilerine pek büyük nimetler bağışladığı peygamberler, sıddîklar, şehidler ve salih kimselerle beraberdir. Onlar ise ne güzel arkadaşlardır!”
Bununla ilgili olarak bir başka âyet-i kerimenin meali ise şöyledir:
“Sizden kim Allah’a ve Resûlüne itaat eder ve güzel işler yaparsa, ona da mükâfatını iki kat veririz. Onun için biz Cennette pek güzel ve arkası kesilmeyecek bir rızık hazırlamışızdır.”
“Andolsun ki, Allah’ın rahmetini ve âhiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çokça zikredenler için, Allah’ın Resulünde size güzel bir nümûne vardır”
İşte bizler bu dehşetli zamanda kalemizi sünnet-i seniyye seçmeliyiz ki, bu zamanın gafletini püskürtebilelim. Allah’ın rızasını, rahmetini ve cennetini kazanmak isteyen bir kişi en başından itibaren binasını sağlam bir temel üzerine kurmalıdır. Kendisine Kur’ân’ı rehber edinmiş ve Peygamberimizin (asm) ahlâkını örnek almış bir kişi, doğru olan yola uymuş ve sağlam adımlarla bu yolda ilerleyen bir kişidir.
3. Yemeğe besmele ile başlamak, Allah’ın sonsuz ikram ve nimetlerini tefekkür ederek yemek, sonunda da hamd etmek.
4. Yemekte tabağın kendi önümüze gelen tarafından yemek.
5. Yemeğe sofradakiler ile beraber başlamak.
6. Acıkmadıkça yememek, tam doymadan yemeği bırakmak.
7. Tabağa az yemek koydurtup artık bırakmamak.
8. Selâmı yaymak. Eve girince ilk söz olarak ev halkına selâm vermek.
9. Selâmla birlikte samimiyetle, tebessüm ederek musafahada bulunmak.
10. Hediyeleşmek ve gelen hediyeye aynıyla veya daha güzeliyle karşılık vermek.
11. Az gülmek, gülünce kahkaha ile değil, tebessüm ederek gülmek. Mütebessim olmak.
12. Çoğu zaman susmak, tefekkür etmek, ihtiyaç olunca konuşmak.
13. Tane tane, orta bir ses tonuyla konuşmak. Çok mühim şeyleri üç defa tekrar etmek.
14. Nefsî ve dünyalık bir şey için öfkelenmemek; buna mukabil bir hak zâyi olduğunda ve uhrevî meselelerde yeri geldiğinde Allah ve din hakkı için öfkelenmek.
15. Doğru sözle şaka ve mizah yapmak.
16. Boş işler (malayani) ile iştigal etmemek.
17. Ayakkabı giyerken önce sağdan başlamak, çıkarırken de önce soldan çıkarmak.
18. Takke ve sarıkla başı kapatıp namazı öyle kılmak.
19. Soğan ve sarımsak kokusuyla mescid ve meclislere yaklaşmamak.
20. Misafire elinde bulunandan ikramda bulunmak. Misafir ve ziyaretçileri temiz bir kılık kıyafetle karşılamak.
21. Esnemeyi mümkün olduğu kadar gizlemek. Ağzı elle kapayarak gidermeye gayret etmek.
22. Dâvete icabet ve hediyeyi kabul etmek.
23. Kapıyı üç defa vurmak, cevap verilmezse geri dönüp gitmek.
24. Emin ve muttakî insanlarla istişare etmek, neticedeki karara tevekkülle uymak.
25. Cömertlik. “Cömert Allah’a yakın, cimri ise Allah’a uzaktır. Cömertlik kökü cennette olan bir ağacın dünyaya sarkmış dalıdır. Kim o dala tutunursa, o dal onu cennete çeker.”
26. Çok tefekkür etmek. “Tefekkür gafleti izale eder. Ölümü tefekkür etmek fani lezzetleri acılaştırır. Eşyanın üzerindeki fena damgasını gösterir.”
27. Borçlanmalarda durumu yazıyla veya bir şahitle tevsik etmek. Böyle bir tedbir asla itimatsızlık sayılmaz. Anlaşmalarda değişik tevil ve tefsirlere yol açacak boşluklar bırakılmamalıdır. Durumu net olarak tesbit etmek lâzımdır.
28. Ölmüş kimseleri hayırla yad etmek.
29. Mevtanın ardından yüksek sesle ve çırpınarak, saç baş yolarak ağlamamak. Böyle yapmak kadere itiraz ve Cenâb-ı Hakk’ın takdirini itham etmek olur.
30. Hasta akraba, dost ve arkadaşları ziyaret etmek. Onlara tesellî ve ümit vermek. Ziyareti uzun tutmamak. Hastanın hoşa gitmeyecek hallerini başka yerde anlatmamak.
31. Sıla-i rahimde bulunmak. “Akrabayla alâkayı kesen bir kimsenin bulunduğu meclise Allah’ın rahmeti inmez.”
32. Anne-babaya itaat etmek, onlara ihsanda bulunmak, kalplerini kırmamak ve hayır duâlarını almak.
İşte sünnet-i seniyyenin yaşanmasında daha bunlar gibi birçok hikmetler vardır. Bu sebeple, her Müslüman sünnet-i seniyyeyi yaşamayı ve yaşatmayı kendisi için en mühim vazife olarak görmelidir.
