Kategori arşivi: Risale Çalışmaları

Risale Çalışmaları

Sergey Michailof kadar samimi ve yürekli olamayacak mıyız?

6 Yorum

Sergey bir Rus genci… Yaşı 28 civarlarında. Aslen Moskova’nın güneyinde tarihi bir şehir olan Serpukhov’dan Sergey. Moskova’da bir yandan sosyoloji doktorası diğer taraftan polis olarak görev yaparken, Risale-i Nurla tanışır. Onun aşkıyla yanıp tutuşur. Gündelik ve sıradan değildir bu aşk. Ya da ara sıra yanıp tutuşup sonra sönen… Damlasını içtiği okyanusu bulmalıdır ve o ummana dalmalıdır. Bu niyetle beraber, başta içindeki nefis ve şeytanı sonra çevresiyle başlar mücadeleye.

Leyla’nın Mecnu’nu diyar diyar dolaştırdığı gibi Risale-i Nur da Sergey’i peşine takar ve deryanın kaynağına çeker. Evet, Sergey Türkiye’ye gelmeli, Türkçe öğrenmeli, zemzemi kaynağından yudumlamalıdır…

***

Telefonum-olmadık saatlerde- çalınca arayan genellikle Behram’dır. Behram hayatını nur hizmetine adamış bir nur mücahidi… Gecesi gündüzü hep hizmet içerisinde birbirine karışık olduğundan aklına gelen her müşkilde günün hangi vakti olursa olsun telefon etmekten çekinmez… Yine böyle telefonlardan birinde Rusya’dan gençlerin geldiğini söyleyerek ona Türkçe öğretmek için beni dershaneye davet etti.

Davete icabet edip dershaneye geldiğimde Risale-i Nur okuyarak hidayete eren Rus gençlerinin Türkçe öğrenmek gayesi ile Erzurum’a geldiklerini gördüm. Sergey (Selehaddin), Roman (Ramazan), Andrei (Ali), Petry (İslam), Yevgeny, (Cebrail) ve daha başkaları… Karşımda müthiş bir tablo duruyordu. 80’li yıllarda daha küçük bir çocuk iken babamın omuzlarında katıldığım Afgan mitinglerinde “Komünistler Moskova’ya!!!” şeklinde attığım sloganlar beynimde çok derin izler bırakmıştı. Kaderin sevki değişmiş, Moskova’dan “Komünistler” yerine “Nurcular” geliyordu, hem de Risale-i Nur’u orijinal dilinden öğrenmek ve onun hizmet modelini anlamak, kavramak, yaşamak, yaşatmak için…

Bu gençlerle yaklaşık üç aylık bir beraberliğimiz oldu. Çalışma ve azimleri, gayretleri, takvaları kısaca her hal ve hareketleri, İnsaniyet-i Kübra olan İslamiyet’in somut örnekleriydi. Mescidin arka tarafında, onların o adeta melekiyet kesb etmiş bir şekilde namaz kılmalarını, içime akıttığım göz yaşları içinde seyrederdim. Ve hemen hepsi çok kısa bir sürede Türkçe öğrenerek nurları asli formatında okuyup anlamaya başladılar…

Evet, cennet ucuz değildi. İngiliz ve Alman kadar serveti ve kuvveti yanında aklı da olan herkes, o davayı kazanmak için bütününü sarf etmeliydi. Bu gençler bu idealin en güzel temsiliydiler…

Şimdi bu güzel tabloları zihnimizin bir köşesinde, tekrar kullanmak üzere mahfuz bırakarak bir diğer tabloya geçelim.

***

Ara ara nükseden sara nöbetleri gibi “sadeleştirme” furyası yeniden nur hizmetinin gündemine otur(tul)muş durumda…

Bu konuda başta “vâris” vasfını taşıyan saf-ı evvel abiler olmak üzere, Nur hizmetine gönül vermiş hemen her akl-ı selim ve zevk-i selim sahibinin ifadesiyle, üstadın bile “parmak karıştırmadığı” bir metinde hiçbir kişisel tasarruf asla söz konusu olamayacağı aşikâr. Zira eserin muhterem müellifinin ifadesiyle yapılacak olan sadece ve sadece “Sözlerin şerhleri, izahları ve tanzimleridir.” Hal böyle iken ve nurların maddi manevi vârisleri hayatta iken onların tamamen hilafına olarak yapılan “sadeleştirme” hareketleri, hangi “makuliyet” hangi “konuma saygı”, hangi “meşveret” prensibiyle açıklanabilir?

Aslında “sadeleştirme”nin bir anlamda “tahrifat” olacağı ve bu işin manevi sorumluluğunun hem dünyada hem ahirette “faillerinin” başına “bela” olacağı birçok yazar tarafından gerek nakli bilgi gerekse ilmi izahlarla ispat edildi. Bu vadide daha fazla söz söylemenin “gereksiz” olacağını sözün “kararının” insana söyleneceği prensibinden yola çıkarak, birkaç meseleye vurgu yapmak isterim.

Erbab-ı ilimin tasdik edeceği üzere bilimde silsile ve tertip esastır. Kolaydan zora, somuttan soyuta, bilinenden bilinmeyene doğru bir sıra takip edilir. Hiçbir zaman ileri ve üst düzey konular “basitleştirme, sadeleştirme” mantığıyla ele alınmaz… Mesela medreseye yeni başlayan bir talebe için Şerh-i Mevâkıf ve Mekâsıd gibi ileri seviye kitaplar, “sadeleştirilsin”, “basite indirgensin” diye bir yol asla takip edilmez. Talebe sarf ve nahvin kaidelerini okur, zamanla bir gelişim seyri içinde, bu yüce bilimlerin seviyesine ulaşır. Burada gaye, ilmin seviyesini düşürmek değil talebenin seviyesini yüceltmektir… Bu durum dünyevi ya da uhrevi tüm ilim-bilim dalları için genel geçer bir kaidedir.

Bu durumda hakikat ilmi olan Risale-i Nur için de aynı mantık geçerlidir. Yani bizim okuma, anlama, tefekkür etme, tefeyyüz etme seviyemizi artırmamız gerekir. Yoksa o yüksek hakikatleri basite indirgemeye çalışmak “sadeleştirmek” işi “sulandırmanın ve tahrifatın” ötesinde hiçbir şeye yaramaz.

Bir diğer mesele ise, gerçek muhibleri ve hakiki okurları tarafından malumdur ki, Bediüzzaman’ın Risale-i Nur’da oluşturduğu kendine mahsus kelime ve kavram dünyası vardır. Üstad çok yerde kelime ve kavramları, mevcut sözlük karşılığı ile değil kendisinin ona yüklediği özel anlamlarla zenginleştirir ve tamamen orijinal bir kavram dünyası oluşturur… Bu kelime ve kavramlarla oluşturduğu tamamen orijinal düşünce ve tefekkür dünyası içerisinde okurlarını bir üst bilinç düzeyine taşıma gayreti amaçlar.

Mesela şu cümleye bir bakalım: “Celal vahidiyetin tecellisinden, cemal dahi ehadiyetin tecellisinden zahir olur. Bazan da cemal, celalden tecelli eder. Evet cemalin gözünde celal ne kadar cemildir, celalin gözünde dahi cemal o kadar celildir.’’

Faraza kendinizi çok zorlayıp “abesle iştigal” ederek buradaki kelime ve kavramların yerine Türkçe karşılık bulduğunuzu/uydurduğunuzu varsayalım. Peki zevk-i selime hitap eden ve metnin “ruhu hükmünde olan” edebi/manevi yönünü nasıl ifade edeceksiniz? Ahengi nasıl sağlayacaksınız? Armoniyi nasıl oluşturacaksınız? Geometriyi nasıl temin edeceksiniz? Kısaca tüm bu aldıklarınızın/çaldıklarınızın yerine ‘NE’ koyacaksınız? Yerine ne koyacağınızı bilmiyorum ama en azından dilinize pelesenk ettiğiniz “konuma saygı” gereği bunun adını “sade ya da kaymaklı- Risale-i Nur” koymayın… Allah rızası için…

Pek tabi, metinden çaldıklarınız bununla da sınırlı kalmayacak. Genellikle usta-çırak ilişkisiyle öğrenilen, “bilenlerin” izah ettiği, akabinde “cemaatle” çayların içilip mütalaa ile tefekkür ve tezekkürlerin yapıldığı ortamları da yavaş yavaş kaldırma sürecine gireceksiniz. Hâlbuki “Risale-i nur sohbetleri” geçmişte “mesnevi-hanların”, “gazel-hanların” topluca bir araya geldiği ve her tür faydalı sosyal öğrenmelerin sağlandığı nurani meclislerdir. “sadeleştirme yoluyla” yapılacak olan sulandırmalar sonucunda bu meclislerin de önü kapanmış olacaktır.

Özetle, “Uslub-ı beyan ayniyle insandır.” Risale-i nur Bediüzzüman’ca ve semavi bir üsluba sahiptir. Kör inatla “halen daha sadeleştirmeye devam edenler ya da edecekler olanlar, yeni oluşan metnin adını “Risale-i Nur” koymamalı ve yazarı kısmına “Said Nursi” yazmamalılar… Bu tavır, belki işledikleri cinayetin dozunu bir miktar düşürebilir…

Bir diğer mesele ise, Nurlar’ın sadece akla hitap etmediği gerçeğidir. Üstadın ifadesiyle: “Hem iman yalnız ilim ile değil; imanda çok letâifin hisseleri var. Nasıl ki, bir yemek mideye girse, o yemek muhtelif âsâba, muhtelif bir surette inkısam edip tevzi olunuyor. İlimle gelen mesâil-i imaniye dahi, akıl midesine girdikten sonra, derecâta göre ruh, kalb, sır, nefis, ve hâkezâ, letâif kendine göre birer hisse alır, masseder. Eğer onların hissesi olmazsa noksandır.” Şu durumda, hazırlanan “sadeleştirilmiş metin” hangi manevi duygumuza ve nasıl hitap edecektir?

Üstad bugün hayatta olsa acaba sadeleştirme failleri bu kadar rahat davranabilir miydi? Yoksa yiyecekleri “zılgıt”ın korkusuyla en azından bir “istişare” mekanizmasına başvururlar mıydı? Unutulmamalı ki o hayatta olmasa da vârisleri onun namına iş görmektedir. Onun verasetine tecavüz Hukukullaha dokunabilir. Bu durumda asla göz ardı edilmemelidir.

Evet, Goethe’nin Hafız Divanı’nı aslından okumak için Farsça öğrendiği söylenir. Ve bu ilhamla West-östlicher diwan’ı yazmıştır. Yine benzer şekilde Thomas Mann, Yusuf ile Kardeşleri adlı romanı yazarken Farsça öğrendiği anlatılır.

Yine, Doğulu-Batılı birçok kimsenin Kur’an’ı nazil olduğu Arapçadan öğrenmek için Arapça öğrendiği bilinen bir gerçektir… Ve yazının başında belirttiğim, Selehaddinler, İslamlar, Ramazanlar… Bu davanın en sadık şahitleridir…

…

 

Dr.  Halim ULAŞ

 ahalimulas@hotmail.com

Risale Çalışmaları

Nesneleri Karakterize Etme ve Bediüzzaman

Yorum yapın

Kâinat canlı ve cansız varlıklardan oluşur. Klasik bir öğretidir, canlı ve cansız varlıklardan oluşan kâinat sözü. İnsan ruhuna ve aklına gıda sunmayan bir maksatlı öğreti cümlesidir.

İnsan günlük hayatında nesnelerle ilişkiler içindedir. Ceketini giyer, ayakkabısını giyer ve arabasına biner gideceği yere, otomobilinin camından bakarak gider, okulun merdivenlerinden çıkar, odasına girer.

İnsan yalnızlaştırılmış ve kendisi ile birlikte olan, kendi haz duvarlarını aşamayan bir varlık mıdır?

Yoksa etrafındaki canlı cansız bütün nesnelerle ruhsal ve bedensel irtibatları olan bir varlık mıdır?

İNSAN ve EŞYA

İnsan hem hayatını kolaylaştıran aksesuarlarıyla irtibatlıdır, hem de içinde yaşadığı kâinatla, ayrıca üyesi olduğu aile, mahalle, şehrin hayatı ile alakadardır.

Batı sanatı insanın eşyaları ile olan ilgilerini tiyatro, roman ve resim gibi sanat türleri ile ifade etmiştir. Eşyalar insanları hayata bilerek bilmeyerek bağlarlar. Yeni eşyaları alırken farkında olarak mutlu oluruz, ama bu mutluluk kısa bir süre sonra cilasını kaybeder, yeni ve kısa süreli eşya mutluluğu kendini gösterir.

Bizim geleneksel İslam kültüründe eşyalar sınırlıdır.

Medeniyet insanın ilişkiler ağını eşyalarla işgal etmiştir, insanın bedenine hizmet eden eşyalar ile zihnine hizmet eden kültürel eşyalar farklıdırlar. Tasavvufta bir lokma bir hırka bir yoksulluk değil, insanın efkârını eşyalara ve çevreye dağıtmaması için onu toplama işlemidir. Bir lokma, bir hırka lâilahe illallah demektir, Allah ve ilahlar ve la. İnsan ve en zaruri şey lokma ve hırka.! Bedeni sınırlama ruhu sınırlamadır, sınırlama üretken bir durumdur. Eşyalarının tanzimi ile uğra şan ruhunu tanzim edecek vakit bulamaz.

Savcı Bediüzzaman hapisteyken yanındakilerden birine sorar, bu adamın ne kadar parası var, neleri var biliyor musun? O da “ onun Kur’an‘ından başka bir şeyi yok ki “ der. “Ben kalbime başka şeyler koymamışım “der. Onun dünyevi şeylere ilgisi yoktur. “Çoluk çocuk gibi beni dünya ile bağlayan alakalarım da yok” der. O insan eşya ilgilerine “kalbini bağlamak “ der. İnsanın eli bağlı olunca nasıl iş göremezse, eşyalar ile bağımlı olan insanın da kalbi iş görmez. Ne kötü şey kalbini bağlamak! Kaybettiğimiz şeyler kalbimizi bağlayan iplerin ondan ayrılma acısının ağlamaya dönüşmesidir. Sadelik ruhun rahatı içindir. Çok renklilik insanın kendini hayatın objesi durumuna getirir.

İDEAL ve HEDEFLER

Bediüzzaman “gaye-i yi hayal olmazsa ezhan enelere dönüp etrafında gezerler diyor” Bu psikanalitik bir sözdür. İnsanın hayalinin bir gayesi olması gerekir, eğer yoksa o insan kendine döner kendi hayatının sıradan ayrıntısını gaye haline getirir.

Macellan’ın yeni iklimler keşfetmek isteği kendini aşmasıdır, kendi ile meşgul olsaydı, kendi içinde bağlı kalırdı.

“Kur’an’ımız yeryüzünde cemaatsiz kalırsa cenneti de istemem “ diyen adamın hayalinin gayesi ortadadır.

Kalbini eşyalara bağlamak ne kadar sefil bir kelime onun için.

Hayalinin gayesi olmayan insanlar hafta sonlarını market market dolaşarak kısa süreli eşyalar izdivacı gerçekleştirdiğini görürsünüz, ne kadar da mutludurlar. Mutluluk olmadığını fark etmek zor şey.

Annem cenaze yıkamaya lastik ayakkabılarla gider, şatafattan hiç hoşlanmazdı. Mevlitlerde, cenazelerde söylediği gazellerle kendinden geçer, ben küçükken dizinde otururken çok hayretime giderdi. Ne kadar kendini bırakırdı, etrafındaki arkadaşları gazelin heyecanı ile delilirdi, ağlamalar, haykırmalar ne güzel günlerdi bu uhrevi sinemayı seyretmek.

Ne ruhtu Allah’ım televizyonu açık olan eve girmezdi.

Bir gün hatme kurarken bir türlü hatme kurulmaz, evin sahibine kız bu evde bir tuhaflık var der, meğerse evin beyi annemin gazellerini duymuş, dinlemek istemiş, o da hissetmiş, Evin hanımı beyini dışarı kovmuş “ Ben sana demedim mi hisseder “ diye, söylenir.

Bediüzzaman eşyalar ile arkadaş gibidir, onları garip , sahipsiz , şu koca kainatın içinde gurbette gibi görmez. İki taşı alır “ bakın hiçbiri birbirinin aynı değil “ der , sıradan taşların bile karakter özellikleri olduğunu söyler. Kendisini aydınlatan flüoresanların çöplüğe atılmasına bile isyan eder, bir çay kaşığına vefa gösterir, kırıldığı için çöpe atılan o kaşığı buldurur ve lehimlettirir, “insan oğlu çok nankör der”

KÂİNAT PİYANOSU

Bediüzzaman’ın eserlerinde eşyalar Tanrısal senfoniye her biri kendi misyonu ile katılırlar.

Necip Fazıl Senfonya şiirinde kainatı bir piyanonun çeşitli tuşlarından oluşan bir birliktelik olarak görür.

Bediüzzaman bütün kâinatı bir piyano gibi görür ve onların her bir tuşundan bir mana çıkarır ve hepsinin nasıl tevhid senfonisinden hissesi olduğunu anlatır.

Pencereler risalesi bu büyük piyano resitalinin en büyük bestelerinden biridir.

Birinci ve İkinci pencere eşya kelimesi ile başlar. “Bilmüşahade görüyoruz ki, bütün eşya hususan zihayat olanların pek çok muhtelif hacatı ve pek çok mütenevvi metalibi vardır. “ Eşyaların piri biz, bizim isteklerimiz ile ihtiyaçlarımız arasındaki ilişkiliyi anlatıyor.

İkinci cümle daha harika “ O matlapları, o hacetleri ummadığı ve bilmediği ve eli yetişmediği yerden münasip ve layık bir vakitte onlara veriliyor, imdada yetiştiriliyor”

İkinci Percere’de eşyanın biçimlenmesindeki manevi ve maddi dikkati anlatır. O eşyanın insanın mülkiyetine girmesinin boğucu hazzını değil, onu biçimlendiren Allah’ın biçimlendirmesini nazara verir.

İşte eşyayı bize hizmetkarlıktan azledip, Allah’ın hizmetine sokmak , onu tiplikten, karakterliğe çıkarmak budur.

Boyacı rafındaki boya karaktersiz, ama bir ressamın fırçasından bir bezin üzerine akarsa olur karakter.” Eşya vucut ve teşahhusatlarında nihayetsiz imkânat yolları içinde mütereddit, mütehayyir, şekilsiz bir surette iken, birdenbire gayet muntazam hakimane öyle bir teşahhus vechi veriliyor ki “ Vücut ve teşahhusat eşyanın şahsiyet, karakter olmasıdır. Çünkü bütün eşya birbirinden özellikleri ile ayrılıyor, bu karakterleştirmek.

Üçüncü pencerede yine eşyadan nebatat ve hayvanat ordularından bahseder. Nasıl yüksekten bakıyor , ne kadar üst bir pencereden bakıyor. Erzak, suret, silah , libas, talimat, terhisat gibi bu büyük eşya ordularını nasıl kaotik olmadan çıkarıp bir sıraya dizer.

Gelin fenomenologlar bakın eşyaya nasıl bakılır.
Dördünce de canlıların duaları söz konusudur.

NAKIŞÇI MAHARETLİ BİR USTA

Beşinci yine eşya ile başlar, daha sanatlı ve daha dikkatli bir gözlemdir bu pencere . “Görüyoruz ki (biz mi üstadım sen görüyorsun) Eşya hususan zihayat olanlar(hepimiz eşyayız) defi ve ani bir surette basit bir maddeden çıkan şeyler , gayet basit, şekilsiz, sanatsız olması lazım gelirken , çok meharete muhtaç bir hüsn-ü sanatta , çok zamana muhtaç ihtimamkarane nakışlarla münakkaş, çok alata muhtaç acib sanatlarla müzeyyen , çok maddelere muhtaç bir surette halk olunuyorlar. “ Sanat kelimesi ne vazgeçilmez bir kelime .

Çok meharete muhtaç bir hüsn ü sanat/ Bir şeyin sanat olması için meharet, beceri ve ustalık gerektirir. Demek yapan Sanatcı

Çok zamana muhtaç ihtimamkarane nakışlarla münakkaş /Nakış derinlikli bir sanat türü, ihtimam gerektirir hem de çok zamana muhtaç, bir seramiğin üzerine bir motif çizmek nakış, günlerini alır seramikcinin. Bu nakışları nakşeden elbette büyük bir Nakkaştır.

Çok alata muhtaç acib sanatlarla müzeyyen / acib sanatlar görülmemiş farklı sanatlar ile müzeyyen süslemiş onları bu da yine süsleyiciyi gösterir. / Bunlar sanat felsefesinin önemli konuları Bediüzzaman onları Alah’a uygulayarak beşeri sanatı dalalet yorumlarından tevhid yorumlarına çağırır. Nerdesin Selvador Dahi , v s

Çok maddelere muhtaç . Dördüncü ise çok maddelere muhtaç olma, onlar da bir sıra ile gelir ve yerlerini alırlar.

Bütün pencereler risalesi eşya parantezinde yorumlanmıştır.

TEVHİD DÜNYAMIZA NURANİ KATKILAR İÇİN YENİDEN BAKMAK

On ikinci Pencere ‘de yine cümle eşya ile başlar, bu sefer eşyaların kalıplarını biçim teorilerini anlatır. Ünlü bir marksist Marksizm ve Biçim diye bir eser yazmış, Bediüzzaman ve biçim diye bir eser yazılacak ama biz öldükten sonra. Yine bir marksist Lukac üç cilt estetiği için elli yıl çalışmış, ortaya bir Marksist estetik çıkarmış.

Bediüzzaman ve estetik yine biz öldükten sonra yazılacak, okuyalım arkadaşlar Allah bize İkra bismi rabbikellezi diyor, okuyalım sonra bakalım Bediüzzaman’a . On ikinci pencere’nin anahtar kelimeleri kalıp, suret, biçim , hudut’tur. Eşyanın suretlerinin k a d e r d a i r e s i n d e çizildiğini ve k u d r e t d a i r e s i n d e de giydirildiğini anlatır. Koca bir kitap bir paragraf.

On üç, On Dört, On beş her şey kelimesi ile başlar o da eşya demek. Deha bakmaz diyor yeniden keşfeder, Bediüzzaman bizim yanımızda yöremizde yer alan eşyalara yeniden bakar, eşyaların Kristof Kolombu, onları birden yeniden keşfeder. Kur’an da Allah “ Siz hala deveye bakmadınız mı ? “derken bizi halanın ironisine hapseder ve deveyi yeniden keşfetmeye çağırır.

Ayet ül kübra’nın ve Münacaat risalesinin eşyaları bizim tevhid dünyamıza nurani katkılar sunarlar. Yirmi Birinci Pencere‘de dünya sinemasının başrol oyuncusu güneşi anlatır. Nasıl bütün bu tanrısal sinemanın norm kişilerini biçimlendirdiğini ve sahneye hazırladığını yorumlar. Güneş ve arkadaşları olan büyük oyunculara dikkat eden dünya sahnesinde Bediüzzaman Otuz İkinci Pencere de Kainat denilen bu büyük ilahi oyunun en büyük karakteri olan Peygamberimizi anlatır. O “güneşler güneşidir” O gayet parlak, pek büyük ve çok nuranidir. Otuz üçüncü pencere piyanonun toplu yorumudur. Bütün bu eşyalar Kur’an penceresinden görülmüştür. Çünkü o”gayet parlak, nurani bir pencere-i camiadır”.

İşte eşyaları tanrısal karakterlerine çeviren bir büyük kalem ve göz: Bediüzzaman.

Prof. Dr. Himmet Uç

Risale Çalışmaları

Bu din adamı geri bırakır mı?

Yorum yapın

Şu Müslümanlar İslamiyet’le buluşunca İslam güneşi doğacak, sabah olacaktır. Müslüman’ın Müslüman’a düşmanlığı biterse ümmet ortaya çıkacak, böylece Müslümanlar bir millet olacaktır.

Bana sordular: “İsrail, yardım gemisine saldırdı. Müslüman ülkelerden ciddi bir tepki görmedi. Küçücük bir İsraille başa çıkılamıyor. Bu hadiseye hangi noktadan bakıyorsun?“

Şu noktadan bakıyorum: Müslümanlar musibet mektebinde tahsil yapıyor. Allah, İslam’ın şahlanması için Müslümanlara batılı musallat etti. Asr-ı saadetteki İslamiyet’e ne kadar ihtiyacımız olduğu anlaşılsın diye…

El hakku yalû, hadis-i şerifini hem Mehmed Akif, hem de Said Nursi işlemiştir. Buna bakarak 300 senedir devam eden gecenin sabahını, kışın baharını her ikisi de beklemiş ve müjdelemiştir.

Akif’in Safahat’ından anladığımız şudur:

Hakikat mutlaka galip gelecektir. Bu âtıl hal geçecek, Müslümanlar her bakımdan ilerleyecek, bu yükselişe hiçbir şey mani olamayacaktır. Işığa perde çekilse de hakikat güneşi batmayacaktır.

Hata başka, hak başkadır.

Müslüman başka, İslamiyet başkadır.

Şu Müslümanlar İslamiyet’le buluşunca İslam güneşi doğacak, sabah olacaktır. Müslüman Müslüman’a dost olup, şahsi günahlarına düşman olduğunda gaflet bulutları dağılacak, Müslüman’ın Müslüman’a düşmanlığı biterse ümmet ortaya çıkacak, Müslümanlar bir millet olacak, o zaman kurtulacaktır.

Said Nursi, bu hadis-i şerifi şöyle açıklıyor:

Mademki hak (İslamiyet) her zaman galiptir, neden kâfir, Müslüman’a galiptir?

Her Müslüman’ın her vasfı İslam’a uygun olması gerekirken her zaman böyle olmuyor.

Her kâfirin her vasfı da İslam dışı olması gerekirken, bu da olmuyor.

Demek ki, kâfirdeki İslamî prensipler, Müslüman’daki kâfir prensiplerine galebe çalmaktadır.

Mesela ilim, teknik, çalışkanlık, beceriklilik İslam’ın malıdır; bu meziyetler İsrail’deki Yahudi’de olsa…

Cehalet, tembellik, beceriksizlik gibi gavur âdetleri de Mekke-i Mükerreme’deki Müslüman’da bulunsa…

İsrail’deki İslamî prensipler, Mekke’deki gavur prensiplerine galip gelir.

Eğer İslamiyet kitapta kalmış, tatbikata çıkmamışsa, Müslümanlar hakla batılı karıştırmış, kuvvetsiz ve şaşkınsa Allah onlara bir düşmanı musallat eder ki, gaflet uykusundan uyansınlar!..

İlmin kendisi değil, neticesi mühimdir. Zafere ulaştırmayan harp ilmi, şifa vermeyen tıp ilmi, neticeyi bulamayan matematik ilmi, ibret alınmayan tarih ilmi ve yaşanmayan İslam ilmi kurtarıcı olamaz.

İlahiyat fakültesinde her ders var, ‘İslam’ın ticareti nasıl olur‘ yok. Veya ders var, tatbik eden yok. O kapı 200-300 senedir kapalı. O kapı açılmadıkça ileri gidemeyiz. Seccademizi düşman çiğner.

İslamiyet, dünyanın her yerinde üstünlüğünü devam ettirirken, Müslüman İslamiyet’le bütünleşince, Müslümanların da galip geldiği görülecektir. Bu sebeple, “İstikbalde en gür seda, İslam’ın sedası olacak, Asya’nın yeri göğü İslam’ın eline geçecektir!..“

Bedir muharebesinde alınan esirlere şöyle bir teklif yapılmış: “On Müslüman’a okuma yazma öğretenler serbest kalacak.“

İşte İslam ve ilim!

Bu din, adamı geri bırakır mı?

Hekimoğlu İsmail

Risale Çalışmaları

“Dünya”yı sevelim ama nasıl?

Yorum yapın

Cenâb-ı Hak dünyayı ve dünyadaki her şeyi güzel yarattığını, fakat bunların geçici olduğunu, aldanılmaması gerektiğini, asıl dönülecek ve varılacak yerin Allah’ın huzuru olduğunu bildiriyor.

“Nefsanî arzulara, kadınlara, oğullara, hesapsız şekilde biriktirilip istif edilmiş altın ve gümüşe, salma atlara, davarlara ve ekinlere karşı düşkünlük insanlara çekici kılındı. Bunlar dünya hayatının geçici menfaatleridir. Hâlbuki varılacak güzel yer, Allah’ın katıdır.” 1

Bediüzzaman Saîd Nursî Hazretlerine göre dünyanın üç yüzü vardır:

1- Dünyanın birinci yüzü, Cenâb-ı Hakk’ın isimlerine bakar. Allah’ın isimlerinin nakışlarını gösterir. Mânâ-yı harfiyle, yani ayna gibi başkasını gösteren vücudu ile Allah’ın isimlerinin aynası hükmündedir. Dünyanın bu yüzü Allah’ın hadsiz isimlerinin hadsiz mektupları mahiyetindedir; bu yüz gayet güzeldir. Nefrete değil; aşk derecesinde sevilmeye lâyıktır. Çünkü dünyanın bu yüzü sevildikçe, neticede Allah’ın isimleri sevilmiş olur, Allah sevilmiş olur.

2- Dünyanın ikinci yüzü âhirete bakar. Âhiretin tarlasıdır. Cennetin fidanlığıdır. Rahmetin çiçekliğidir. Dünyanın bu yüzü de, birinci yüzü gibi güzeldir. Çünkü bu yüzde ekilen her şey Allah’ın izniyle âhirette ebediyen meyve verecektir. Şu halde bu yüz de tahkire değil; muhabbete lâyıktır.

3- Dünyanın üçüncü yüzü, insanın heveslerine bakan, gaflet perdesi olan ve ehl-i dünyanın oyuncağı hükmünde bulunan yüzüdür. Dünyanın bu yüzü gayet çirkindir, gayet tehlikelidir. Çünkü fanidir. Çünkü yok olucudur. Çünkü elemlidir. Çünkü keder vericidir. Çünkü aldatıcıdır. İşte âyetlerin ve hadislerin dikkat çektiği ve sevgisine aldanmamak için uyardığı yüz, bu yüzdür. Sevilmemesi gereken, nefret edilmesi gereken, kendisinden Allah’a sığınılması gereken yüz, bu yüzdür.

Üstad Said Nursî Hazretlerine göre dünyayı tahkir edenler dört sınıftır:

1- Ehl-i marifettir. Yani Allah’ı bilenlerdir. Bu sınıf, Cenâb-ı Hakk’ı derinden bilmeye, O’nu tanımaya, sevmeye, rızasını kazanmaya ve O’na ibadet etmeye set çektiği ve mâni olduğu için dünyayı sevmez.

2- Ehl-i âhirettir. Yani kendisini ahirete vermiş olanlar. Âhiret nimetlerine düşkün, gece gündüz âhiret için hazırlanan, ebedî hayat için çalışan bu kimseler dünyanın geçim derdi, çoluk çocuk derdi, aşı ve işi gibi bir takım zorunlu çalışmalarından rahatsız olurlar. Âhireti bilen ve âhirete hazırlanan, fakat dünyanın zarurî işlerinden dolayı âhiret amelinden geri kalan bu kimseler, Cennetin güzelliklerine nispeten dünyayı çirkin görürler. Nitekim dünyanın bütün güzellikleri, Cennetin güzelliklerine oranla hiç hükmündedir. Cennetin bir sinek kanadı kadar nuru, dünya ve içindekilerden daha kıymetlidir.

3- Dünyayı sevmeyen üçüncü sınıf insan grubu ehl-i dünyadır. Bir kısım ehl-i dünya dünyayı sevmez; çünkü eline geçiremez. Kovalar durur. Dünya bir türlü eline geçmez. Bu sevmemek makbul değildir, çünkü bu dünyanın nefretinden değil; dünyanın sevgisinden ileri geliyor. Çünkü dünya eline geçse sevecek, fakat geçmiyor.

4- Dünyayı sevmeyen dördüncü sınıf insan da yine ehl-i dünyadır. Bu kısım ehl-i dünya, dünyayı eline geçiriyor, yatıyla, katıyla, parasıyla, puluyla dünyayı ayaklarına serilmiş buluyor, dünyayı dolu dolu yaşıyor. Fakat ne çare; dünya durmuyor, gidiyor. Onu da beraber götürüyor. O da bunu hissediyor ve kızıyor. Sırf teselli bulmak için dünyadan nefret ettiğini söylüyor. “Pistir!” diyor. Oysa bu hakaret de dünya sevgisinden ileri geliyor.

Makbul tahkir, ilk iki sınıf olan ehl-i marifet ve ehl-i âhiretin tahkiridir. 2

Dünyayı âhiretin bir tarlası ve Cenâb-ı Hakk’ın isimlerinin aynası ve geçici bir misafirhanesi olarak sevmenin, nefs-i emmâre karışmamak şartıyla Cenâb-ı Hakk’a ait bir sevgi olduğunu bildiren Bedîüzzaman Hazretleri, bunun için dünyayı ve dünyadaki varlıkları mânâ-yı ismiyle değil, mânâ-yı harfiyle sevmemiz gerektiğini kaydediyor.

Yani Bedîüzzaman’a göre dünya, “Ne güzeldir!” diye değil; “Ne güzel yapılmış ve yaratılmıştır!” diye sevilmelidir, kalbimizin içine Allah’tan başka sevgilerin ve muhabbetlerin girmesine izin vermemelidir, çünkü kalbin içi Allah’a mahsustur.

Dünyada böylesine Allah sevgisini kazanmak ve muhafaza etmek için Allah’a duâ etmeli ve “Allah’ım! Bize Kendi sevgini ve bizi Sana yaklaştıracak şeylerin sevgisini nasip et!” demeliyiz. 3

Üstad Bedîüzzaman Hazretleri, dünyayı âhiretin tarlası ve Allah’ın isimlerinin aynası hükmünde görerek sevmenin âhiretteki neticesinin, dünya kadar, fakat fânî dünya gibi fânî olmayan bâkî bir Cennet olduğunu bildiriyor. 4

Cenâb-ı Hak bizi, dünyayı âhiretin tarlası ve Allah’ın isimlerinin aynası görerek sevenlerden eylesin ve fani dünyanın fitnelerinden bütün Müslümanları korusun. Âmin.

Süleyman KÖSMENE

Dipnotlar:

1- Âl-i İmrân Sûresi, 3/14.

2- Sözler, s. 571, 572.

3- Sözler, s. 584.

4- Sözler, s. 592.

Risale Çalışmaları

Kainat Kitabı’nın Harika Ayetleri..

Yorum yapın

Sonuca ve hikmete bakmak, Kur’ân’ın bizlere ders verdiği tefekkürün en önemli şartıdır. Bu yöntem, özellikle zamanımızda, çok sık egzersizlerle pekiştirilmeye ihtiyaç göstermektedir.

Yeryüzünde birbirine komşu kıt’alar, bir de üzüm bağları, ekinler, çatallı ve çatalsız hurmalıklar vardır ki, onların hepsi bir suyla sulanır; fakat Biz onlara birbirinden farklı tatlar veririz. Aklını kullanan bir topluluk için bunda âyetler vardır. (Ra’d Sûresi, 13:4)

İlk olarak yeryüzündeki komşu kıt’alara ibret nazarlarımızı yönelten âyet, bundan sonra yerin bitirdiklerine dikkatimizi çekiyor.

Birkaç kelime içinde özetleniveren bu geçiş, aslında, dünya tarihinin yüz milyonlarca yıllık bir kısmını ifade etmektedir. Nice depremleri, yanardağ patlamalarını ve daha pek çok jeolojik hadiseyi içine alan bu uzun sürecin başlangıcında cansız ve hayata düşman bir gezegen, sonunda ise, bitkilerle bezenmiş, üzerindeki canlılara her türden tadlarda meyveler sunan şirin bir dünya vardır.

Âyet, böylece, tefekkür edecek olanlara,

(1) bu âlemde olup bitenlerin sonucuna ve hikmetlerine bakmayı ders vermekte,

(2) belli başlı kilometre taşları arasında geçen, ancak âyette açıkça zikredilmeyen aşamaları da akla ve hayalgücüne havale ederek, herkesin önüne, kendi kabiliyeti nispetinde geniş bir tefekkür ufku açmaktadır.

Sonuca ve hikmete bakmak, Kur’ân’ın ders verdiği tefekkürün en önemli şartıdır. Bu yöntem, özellikle zamanımızda, çok sık egzersizlerle pekiştirilmeye ihtiyaç göstermektedir. Çünkü zamanımızın egemen anlayışları, herşeyi hikmetten soyutlayarak bir anlamsızlık ve amaçsızlık çukuruna atmak itiyadındadır. Hergün bizi medyanın tüm araçlarıyla propaganda sağanağına tutan bu inançsızlık akımları, yerde ve gökte olan hiçbir şeyin temelde bir anlamı ve amacı olmadığı düşüncesini zihinlerimize kazıyıp durmaktadır. Hayatın en göz kamaştırıcı mucizeleri bile, bu akımlarca bütün anlamından ve hedefinden soyutlanır ve tesadüfe, tabiata, bilinçsiz sebeplere havale edilir.

Bu inançsızlık zehrine karşı devâyı ve şifayı biz Kur’ân âyetlerinde buluyoruz.

Kur’ân, bir bakış açısı ayarlamasıyla bizim dünyamızı düzeltiveriyor. O, kâinata nereden bakacağımızı bize gösteriyor. Onun gösterdiği yerden baktığımızda, herşey yerli yerine oturuyor, her hadise bir anlam kazanıyor.

İşte Kur’ân’ın bize ders verdiği bakış açısı:

Herşeyi “hikmet” açısından incelemek. Birşeye bakarken, onun vardığı sonuca ve ortaya çıkardığı yararlara dikkat etmek. Varlıkların ve hadiselerin anlamlarını okumak.

Yeryüzüne bakarken, “Burası neden çorak bir gezegen olarak kalmamış da masmavi okyanuslar üzerine kurulu komşu kıt’alar halinde yaratılmış?” diye sormak.

Komşu kıt’alara, üzerlerinde bitirdikleriyle beraber bakmak. Kızgın manto tabakasının üzerine geçirilip ufalanmış o cansız kaya parçalarının nasıl hayata beşiklik edecek şekilde düzenlendiğini görmek.

Sonra, kıt’alar üzerindeki bağlarda ve bahçelerde yetişen rengârenk bitkilere, farklı tatlarda meyvelere, “Bunlar niçin böyle olmuş, nasıl böyle yaratılmış?” diye soran gözlerle bakmak.

Bu sorular bir kere sorulmaya başladı mı, cevaplar hemen arkadan geliverir. Yeter ki, gözler perdelenmesin, zihinler küllenmesin, herşeyi kuşatan ilim ve hikmetin eserleri kasıtlı bir şekilde gözardı edilmesin.

Bu, tohum ve çekirdekleri incelerken, “Şu elma çekirdeği, şu gelincik tohumu, bu şeftali çekirdeği” diyerek incelemeye benzer ki, bu bakış açısında, çekirdeğin dile getirdiği anlam ve varacağı sonuç dikkate alınmaktadır. Maddeci ve tesadüfçü bakış açısında ise, bunlar arasında bir ayırım yapılmaz; hepsi de cansız ve anlamsız birer odun parçasından ibarettir! Gerçi onlardan hiçbiri, bir avuç tohum ve çekirdek için “Bunlar birer odun parçası” deyip geçmez; ama tüm kâinat ve içindekiler için yaptıkları şey aynen bundan ibarettir!

Kur’ân, etrafımızdaki varlık ve olayları, sonuçlarıyla birlikte bizim gözlerimizin önüne sererken, Bediüzzaman’ın Yirmi Beşinci Sözde “İkinci Nükte-i Belâgat” başlığı altında dikkat çektiği bir yöntemle, gözlerimizin önüne, İlâhî sanat eserlerini serer, sonra da, onların dile getirdiği hakikatleri bize düşündürmek için, ayrıntılarını akla havale eder, “Bunda aklını kullananlar için âyetler vardır” der.

İşte, burada da, koca bir gezegenin kızgın kayalarını bir deniz yapıp onun üzerinde kıt’aları birer gemi gibi yüzdüren İlâhî kudretin muhteşem manevralarına dikkatlerimiz çekildikten sonra, bu manevraların sonucu olarak yeryüzünün bahçeleri ve o bahçelerde yetişen türlü türlü tadlarda meyveler gösteriliyor. Kıt’aların bu hareketleriyle bahçelerin bitirdikleri arasında geçen aşamalar ise, biz Kur’ân muhataplarının akıllarına, bilgilerine, hayalgüçlerine bırakılıyor.

Yani, yeryüzünde birbirine komşu kıt’alar yaratıldıktan sonra buraları nasıl canlıların yaşayışına elverişli hal almıştır? Dağlar, volkanlar, kayalar nasıl bahçelere dönüşmüştür? Yerden çıkanlar, gökten inenler, gün ışığı, hava, su, nasıl ve nerelerden getirilmiş, nasıl hayata hizmet ettirilmiştir? Sonra bu kara parçaları nasıl olmuş, hangi aşamalardan geçmiş de rengârenk güzelliklere bürünmüş, üzerlerinde sayısız sofralar serilmiştir? Bütün bunlar hangi rahmet hazinelerinden gelir, hangi kerem sahibi tarafından gönderilir? Niçin yapılır bütün bunlar? Niçin herşey hayata hizmet edecek şekilde yürür bu gezegen üzerinde?

İşte bizden böyle sorulara cevap aramamız, bu konular üzerinde tefekkür etmemiz isteniyor. Kur’ân âyetlerini okuduğumuz gibi, kâinat kitabının bu gibi âyetlerini de okumamız ve onlardan gerekli ibretleri çıkarmamız isteniyor.

Ve bu istenenler, “aklını kullanan insanlardan” beklenen şey olarak bize ders veriliyor.

Ümit ŞİMŞEK

Sonuca ve hikmete bakmak, Kur’ân’ın bizlere ders verdiği tefekkürün en önemli şartıdır. Bu yöntem, özellikle zamanımızda, çok sık egzersizlerle pekiştirilmeye ihtiyaç göstermektedir.

Yeryüzünde birbirine komşu kıt’alar, bir de üzüm bağları, ekinler, çatallı ve çatalsız hurmalıklar vardır ki, onların hepsi bir suyla sulanır; fakat Biz onlara birbirinden farklı tatlar veririz. Aklını kullanan bir topluluk için bunda âyetler vardır. (Ra’d Sûresi, 13:4)
İlk olarak yeryüzündeki komşu kıt’alara ibret nazarlarımızı yönelten âyet, bundan sonra yerin bitirdiklerine dikkatimizi çekiyor.
Birkaç kelime içinde özetleniveren bu geçiş, aslında, dünya tarihinin yüz milyonlarca yıllık bir kısmını ifade etmektedir. Nice depremleri, yanardağ patlamalarını ve daha pek çok jeolojik hadiseyi içine alan bu uzun sürecin başlangıcında cansız ve hayata düşman bir gezegen, sonunda ise, bitkilerle bezenmiş, üzerindeki canlılara her türden tadlarda meyveler sunan şirin bir dünya vardır.
Âyet, böylece, tefekkür edecek olanlara,
(1) bu âlemde olup bitenlerin sonucuna ve hikmetlerine bakmayı ders vermekte,
(2) belli başlı kilometre taşları arasında geçen, ancak âyette açıkça zikredilmeyen aşamaları da akla ve hayalgücüne havale ederek, herkesin önüne, kendi kabiliyeti nispetinde geniş bir tefekkür ufku açmaktadır.
Sonuca ve hikmete bakmak, Kur’ân’ın ders verdiği tefekkürün en önemli şartıdır. Bu yöntem, özellikle zamanımızda, çok sık egzersizlerle pekiştirilmeye ihtiyaç göstermektedir. Çünkü zamanımızın egemen anlayışları, herşeyi hikmetten soyutlayarak bir anlamsızlık ve amaçsızlık çukuruna atmak itiyadındadır. Hergün bizi medyanın tüm araçlarıyla propaganda sağanağına tutan bu inançsızlık akımları, yerde ve gökte olan hiçbir şeyin temelde bir anlamı ve amacı olmadığı düşüncesini zihinlerimize kazıyıp durmaktadır. Hayatın en göz kamaştırıcı mucizeleri bile, bu akımlarca bütün anlamından ve hedefinden soyutlanır ve tesadüfe, tabiata, bilinçsiz sebeplere havale edilir.
Bu inançsızlık zehrine karşı devâyı ve şifayı biz Kur’ân âyetlerinde buluyoruz.
Kur’ân, bir bakış açısı ayarlamasıyla bizim dünyamızı düzeltiveriyor. O, kâinata nereden bakacağımızı bize gösteriyor. Onun gösterdiği yerden baktığımızda, herşey yerli yerine oturuyor, her hadise bir anlam kazanıyor.
İşte Kur’ân’ın bize ders verdiği bakış açısı:
Herşeyi “hikmet” açısından incelemek. Birşeye bakarken, onun vardığı sonuca ve ortaya çıkardığı yararlara dikkat etmek. Varlıkların ve hadiselerin anlamlarını okumak.
Yeryüzüne bakarken, “Burası neden çorak bir gezegen olarak kalmamış da masmavi okyanuslar üzerine kurulu komşu kıt’alar halinde yaratılmış?” diye sormak.
Komşu kıt’alara, üzerlerinde bitirdikleriyle beraber bakmak. Kızgın manto tabakasının üzerine geçirilip ufalanmış o cansız kaya parçalarının nasıl hayata beşiklik edecek şekilde düzenlendiğini görmek.
Sonra, kıt’alar üzerindeki bağlarda ve bahçelerde yetişen rengârenk bitkilere, farklı tatlarda meyvelere, “Bunlar niçin böyle olmuş, nasıl böyle yaratılmış?” diye soran gözlerle bakmak.
Bu sorular bir kere sorulmaya başladı mı, cevaplar hemen arkadan geliverir. Yeter ki, gözler perdelenmesin, zihinler küllenmesin, herşeyi kuşatan ilim ve hikmetin eserleri kasıtlı bir şekilde gözardı edilmesin.
Bu, tohum ve çekirdekleri incelerken, “Şu elma çekirdeği, şu gelincik tohumu, bu şeftali çekirdeği” diyerek incelemeye benzer ki, bu bakış açısında, çekirdeğin dile getirdiği anlam ve varacağı sonuç dikkate alınmaktadır. Maddeci ve tesadüfçü bakış açısında ise, bunlar arasında bir ayırım yapılmaz; hepsi de cansız ve anlamsız birer odun parçasından ibarettir! Gerçi onlardan hiçbiri, bir avuç tohum ve çekirdek için “Bunlar birer odun parçası” deyip geçmez; ama tüm kâinat ve içindekiler için yaptıkları şey aynen bundan ibarettir!
Kur’ân, etrafımızdaki varlık ve olayları, sonuçlarıyla birlikte bizim gözlerimizin önüne sererken, Bediüzzaman’ın Yirmi Beşinci Sözde “İkinci Nükte-i Belâgat” başlığı altında dikkat çektiği bir yöntemle, gözlerimizin önüne, İlâhî sanat eserlerini serer, sonra da, onların dile getirdiği hakikatleri bize düşündürmek için, ayrıntılarını akla havale eder, “Bunda aklını kullananlar için âyetler vardır” der.
İşte, burada da, koca bir gezegenin kızgın kayalarını bir deniz yapıp onun üzerinde kıt’aları birer gemi gibi yüzdüren İlâhî kudretin muhteşem manevralarına dikkatlerimiz çekildikten sonra, bu manevraların sonucu olarak yeryüzünün bahçeleri ve o bahçelerde yetişen türlü türlü tadlarda meyveler gösteriliyor. Kıt’aların bu hareketleriyle bahçelerin bitirdikleri arasında geçen aşamalar ise, biz Kur’ân muhataplarının akıllarına, bilgilerine, hayalgüçlerine bırakılıyor.
Yani, yeryüzünde birbirine komşu kıt’alar yaratıldıktan sonra buraları nasıl canlıların yaşayışına elverişli hal almıştır? Dağlar, volkanlar, kayalar nasıl bahçelere dönüşmüştür? Yerden çıkanlar, gökten inenler, gün ışığı, hava, su, nasıl ve nerelerden getirilmiş, nasıl hayata hizmet ettirilmiştir? Sonra bu kara parçaları nasıl olmuş, hangi aşamalardan geçmiş de rengârenk güzelliklere bürünmüş, üzerlerinde sayısız sofralar serilmiştir? Bütün bunlar hangi rahmet hazinelerinden gelir, hangi kerem sahibi tarafından gönderilir? Niçin yapılır bütün bunlar? Niçin herşey hayata hizmet edecek şekilde yürür bu gezegen üzerinde?
İşte bizden böyle sorulara cevap aramamız, bu konular üzerinde tefekkür etmemiz isteniyor. Kur’ân âyetlerini okuduğumuz gibi, kâinat kitabının bu gibi âyetlerini de okumamız ve onlardan gerekli ibretleri çıkarmamız isteniyor.
Ve bu istenenler, “aklını kullanan insanlardan” beklenen şey olarak bize ders veriliyor.

Ümit Şimşek